М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы


Ентелей басып терезеге келді



Pdf көрінісі
бет76/133
Дата15.11.2023
өлшемі4,98 Mb.
#123413
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   133
Байланысты:
мәтін лингвистикасы

Ентелей
басып терезеге келді
деген сейлеммен аяқталады. Осы сөйлемнен 
кейін 
On терезеден мынадай көріністі көрді
немесе 
Ол көшедегі
көрініске згр салып, тұрып қа/іды
деген бірінші компоненті логикалық 
тұргыда анык 
байқалып тұрады. Имплицитті түрде берілген мэтіннің 
бүл бөлігін 
жасырын компонент
деп атауға болады. Бастауы жасырын 
келіп, тек даму бөлігі мен қорыту мүшелерден немесе тек даму 
белігінен кұрылған күрделі фразалық тұтасымдардагы хабардың 
берілуінде 
үш бөліктен тұратын тұтасымдармен салыстырғанда
ешқандай өзгешелік байқалмайды.
Күрделі фразалық түтасымның жасырын келетін бірінші бөлігі
бір сөйлеу формасынан екіншісіне (әңгімелеуден суреттеуге т.с.с.)
логикалық бірізділікті үзбей өтуіне көмегін тигізіп, логикалық-
магыналык тұргыда баяндау қабаттарын бір-біріне ұласгырып жібереді.
Тұгасымның бастауы жасырын беріліп, оқырманга айқын түрде кәрініп
тұрмаса 
да, хабарды қабьшдау кезінде еш кедергі туындамайды. Себебі
кҮРДелі фразалық түтасым ез алдына дербес мағыналык кұрылым
болып есептелгенімен де, макромәтінде баяндалатын мазмұнга тікелей
тәуелді. Бүдан мэтін бөліктерінің езаратығыз байланысып жататынын
көруімізге болады.
Күрделі фразалық түтасымньщ қорьпуы қызмеггін кейде бөгде сөз
Парады. Овда мэтінде қамтылған хабар кейіпкердің бағалауы, ойлары
түрғысынан аякталып, корытындыланады.
Мысалы: 
Ғажайып суреттен көзін әрең айырган Құл Мұхаме
аЧ патиіаны іздеп ,
ж ан -ж агы н а ңарап еді. Кең сараидың
У&ыргасын жагалай тізіпіп тұрган, біразы іргедегі сэкілерде ңатар
тузеп, ңимыпсыз отырган алтын тонды, куміс сацалды, биік, иіошщ
төбе ңундыз бөрікті тұлгалы царттар, дэл солай киінген, ірақ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   133




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет