Microsoft Word Лекциялар жинағы Физик doc


Больцманның энергияның еркіндік дәрежелер бойынша тең таралу заңы



бет39/55
Дата07.01.2022
өлшемі1,32 Mb.
#17732
түріЛекция
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   55
Байланысты:
Лекция Физика 1-каз (1)

Больцманның энергияның еркіндік дәрежелер бойынша тең таралу заңы: егер термодинамикалық жүйе T температурада жылулық тепе-тең-дікте тұратын болса, онда ілгерілемелі және айналмалы еркіндік дәрежелерінің әрқай-сысына орташа алғанда бірдей кинетикалық энергия келеді,

1 kT .

1 2

Сонымен, молекулалардың орташа кинетикалық энергиясы мынаған тең болу керек

i kT

2 ,

бұл жерде і жалпы жағдайда ілгерілемелі, айналмалы және екі еселенген тербелмелі еркіндік дәрежелер сандарының қосындысы :

i ii iайн  2iтер

Дененің ішкі энергиясы – бұл молекулалардың жылулық қозғалысының кинетикалық энергиясы мен олардың өзара әсерлесуінің потенциалдық энергиясының жиынтығы.

Идеал газдың бір моль мөлшері үшін оның ішкі энергиясы:


UM NA

i kN T



2 A

i RT



2 ,

ал газдың кез-келген массасы үшін
U i m RT

2 M .

Механикалық қозғалыстың энергиясы жылулық қозғалыстың энергиясына ауыса алады және керісінше. Осындай ауысу кезінде энергияның сақталу және түрлендірілу заңы орындалады. Термодинамикалық процестерге қатысты бұл заң термодинамиканың бірінші бастамасы болып табылады.

Ішкі энергиясы U1 -ге тең кейбір жүйе (поршень астындағы цилиндрдегі газ) сырттан Q жылу мөлшерін алып, сыртқы күштерге қарсы A жұмыс атқарсын. Сонда жүйе ішкі энергиясы U 2 -ге тең жаңа күйге ауысады.



Егер жылу жүйеге берілсе Q оң болып саналады, ал жұмыс A оң болу үшін ол сыртқы күштерге қарсы орындалу қажет.

Жүйе бірінші күйден екіншіге кез келген тәсілмен ауысқанда энергияның



сақталу заңына сәйкес ішкі энергияның

мынаған тең:

U U2 U1

өзгерісі бірдей болады да



U Q A , немесе Q  U A

Жүйеге берілген жылу мөлшері оның ішкі энергиясын өзгертуге және жүйенің сыртқы күштермен жұмыс істеуіне жұмсалады.

Термодинамиканың бірінші заңының дифференциалды түрі:

Q dU A ,


мұндағы dU - толық дифференциал, ал

A және

Q толық дифференциал емес.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   55




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет