Жиһаздардың өлшемдері және олардың МЖМС бойынша таңбалануы

Оқу  орынжайларының  мақсатты  бағытына  қарай  бір  және  екі  адамдық 

оқушы  үстелдері,  аудиторлық  үстелдер,  сызу  немесе  зертханалық  үстелдер 

қолданылуы мүмкін.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

26 

3 МЖМБС жүзеге асыру үшін жаңа модификациялы мектеп кабинеттерін 

жабдықтаудың  минималды  нормаларын  енгізу  бойынша  әдістемелік 

ұсыныстар  

 

ҚР Президентінің «Қазақстан - 2050: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси 

бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында ең дамыған отыз елдер қатарына 

ену  мақсаты  анықталған  [5].  Осындай  болашаққа  жету  үшін  білім  саласында 

оқушылар әлеуетін ашатын жаңа мүмкіндіктердің түзілуіне ықпалын тигізетін 

түбегейлі шаралардың қабылдануы қажет.  

Қазіргі  уақытта  Қазақстан  Республикасындағы  білім  мен  ғылымды 

дамытудың  негізгі  бағыттарын  іске  асыру  бойынша  2014-2016  жылдарға 

арналған іс-шаралар Жоспарымен (ҚР БҒМ-нің 2014 жылғы 13 қаңтардағы № 9 

бұйрығымен бекітілген) бәсекеге  қабілетті отыз әлемнің  санына және  әлемдік 

білім  беру  кеңістігіне  ықпалдасу  үшін  білім  еру  мазмұнын  жаңарту  бойынша 

мақсаты белгіленген [6]. Бұл процесс, ең алдымен, жаңа мазмұнмен және уақыт 

талабына  сәйкестікте  толықтырылған  білім  беруді  ұйымдастырумен 

байланысты.  

«Білім  беру  мақсаты  –  жалпы  білім  беретін  мектептерінде  «Назарбаев 

зияткерлік  мектебіндегі»  оқыту  деңгейіне  қол  жеткізу»  [4]  екенін  негізге  ала 

отырып,  Ы.  Алтынсарин  атындағы  Ұлттық  білім  академиясы  «Назарбаев 

зияткерлік  мектептері»  Дербес  білім  беру  ұйымымен  Мемлекеттік  жалпыға 

міндетті білім беру стандартының жобасын әзірледі.  

Аталған  жобаны  2015-2016  оқу  жылында  30  пилотық  мектепте 

апробациядан  өткізіп,  оны  2016-2017  оқу  жылында  оқу  процесіне  енгізу 

жоспарланып  отыр.  Осы  жобаға  сәйкес  мектеп  кабинеттерін  жабдықтауда 

үлкен өзгерістер жоспарлануда.  

Біріншіден,  стандарттың  жобасында  12  жылдық  мектепке  балаларды 

6 

жастан  қабылдау  қарастырылған.  6  жасар  балалардың  физиологиялық  және 

жас  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  олардың  мектеп  қызметі  мен  ортасына 

жылдам  бейімделуі,  шалдығудың  алдын  алу  мен  дене  бітімінің  дұрыс 

қалыптасуы үшін қолайлы жағдайларды құруды қарастыру қажет.  

Екіншіден,  жаңа  енгізулердің  бірі  ретінде  оқу  үрдісіне  жаңа  пәндерді 

енгізу болып табылады. Нақты пәндер қажетті ақпаратты өз бетінше іздеу және 

табу  дағдыларын  қалыптастыруда,  олардың  жеке  қызметін  өз  бетінше 

жоспарлауында және алған білімдердің практикалық қолдануында маңызды рөл 

атқарады.  Демек,  оқушылардың  сапалы  білімдерді  алуы  және  олардың 

практикалық  қолданысы  үшін  мүмкіндіктерді  тудыруда  жаңа  пәндердің  оқу-

әдістемелік қамтамасыздығы қажет.  

Үшіншіден, «Мектеп  түлектері  қазақ,  орыс  және  ағылшын  тілдерін  білуі 

тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен 

ақпаратты  терең  талдау  машығын  игеру  болуға  тиіс»  [4].  Осыған  орай, 

Бастауыш  білімнің  мемлекетік  жалпыға  міндетті  білім  беру  стандартының 

жобасында  үш  тіл  –  қазақ,  орыс  және  ағылшын  тілдеріне  қатар  оқыту 

жоспарланып  отыр.  Сондықтан  оқытудың  әдістеріне,  технологияларына  және 

құралдарына жаңа көзқарас, яғни заманауи жабдықпен қамтамасыздық қажет.  

27 

Аталған  мақсаттарға  қол  жеткізу  үшін  мектептердің  материалдық-

техникалық  базасын  жетілдіру  және  жаңарту  қажет,  себебі  әлемдік  тәжірибе 

көрсеткендей,  оқушылардың  әлеуметтік  және  қоғамдық  өмірдегі,  сонымен 

қатар  қызметтегі  өзгерістерге  мектепте  алған  білімдері  негізінде  бейімделу 

қабілетін  тек  ең  жаңа,  заманауи  ақпараттық-технологиялық  құралдармен 

жабдықталған мектеп қана қамтамасыз ете алады.  

Жалпы  білім  беретін  ұйымдардың  материалдық-техникалық  базасын 

жақсарту  мақсатында  Қазақстан  Республикасы  Білім  және  ғылым  министрі 

2012  жылдың  7  наурызында  №  97  бұйрығымен  «Мектеп  алды,  бастауыш, 

негізгі  орта,  жалпы  орта,  техникалық  және  кәсіптік  білім  беру  ұйымдарының 

жабдықпен және жиһазбен жабдықталу нормаларын» бекітті.  

Нақты  нормативтік  құжатта  білім  берудің  әр  деңгейі  үшін  кабинеттің 

жабдық пен жиһаздың тізімі көрсетілген. Онда оқыту қазақ, орыс, ұйғыр, өзбек 

және тәжік тілінде жүретін бастауыш мектептің жеке әр пәні бойынша қажетті 

жабдықтың толық тізімі келтірілген.  

Бастауыш  мектеп  ұйымдарының  жабдықпен  қамтамасыздығының 

нормалары келесі тараулардан құрылған  (оқыту 

қазақ 

тілінде 

жүретін 

мектептер қарстырылуда):  

1) бастауыш сыныптарға арналған жиһаздың тізімі;  

2) бастауыш сыныптарға арналған интерактивті оқыту құралдары;  

3) оқыту қазақ тілінде жүретін мектептерде сауат ашу (1-сынып);  

4) оқыту қазақ тілінде жүретін мектептердегі қазақ тілі (2-4 сыныптар);  

5) оқыту қазақ, орыс, ұйғыр, өзбек, тәжік тілдерінде жүретін мектептердегі 

орыс тілі (3-4 сыныптар);  

6)  мектептің  бастауыш  сатысына  арналған  шет  тілі  кабинеті  

(2-

4 сыныптар);  

7)  мектептің  бастауыш  сатысына  арналған  лингафон  кабинеті 

(2-

4 сыныптар);  

8) оқыту қазақ тілінде жүретін мектептердегі әдеби оқу (2-4 сыныптар);  

9) математика (1-4 сыныптар);  

10) дүниетану (1-4 сыныптар);  

11) «Өзін-өзі тану» (1-4 сыныптар);  

12) бейнелеу өнері (1-4 сыныптар);  

13) ән-күй (1-4 сыныптар);  

14) дене шынықтыру (1-4 сыныптар);  

15) еңбекке баулу (1-4 сыныптар);  

16) cмарт-сыныбы (1-4 сыныптар).  

Орта  білім  мазмұнын  жаңарту  «Назарбаев  зияткерлік  мектебінің»  (НЗМ) 

тәжірибесін  еліміздің  жалпы  білім  беретін  мектептерінде  тарату  мен 

балалардың  оқуға  қызығушылығын  тудыратын  оқытудың  заманауи 

технологияларын  пайдаланумен  тығыз  байланыста  жүзеге  асырылады,  бұл 

болса  оқытудың  формалары  мен  әдістерін  жетілдіру  жолымен  қамтамасыз 

етіледі.  Оқу  процесінің  интерактивті,  инновациялық,  жобалық-зерттеушілік, 

санды технологияларды пайдаланумен ұйымдастырылуы оқушыларды жаппай 

оқытудан  білім  алушыны  оқу  қызметіне  тартуға  өту  үшін  жағдай  тудыруға 

28 

мүмкіндік  береді.  Осындай  жағдайда  балаларға  артық  теориялық  білім  мен 

тапсырмалардың  берілуіне  жол  берілмейді.  Оның  орнына  оқу  үрдісінің 

икемділігі мен практикалық бағытталуына мүмкіндік пайда болады.  

Осыған  байланысты  оқу  кабинеттері  жабдықталуының  төмендегідей 

минималды нормасының тізімі ұсынылады (2, 3-кестелер).  

 

2-

кесте – Оқу кабинеттері жабдықталуының минималды нормасының тізімі  

 

Білім  алушының  бойының 

ұзындығы, см  

Еденнен биіктігі, мм  

 

 

 

Үстел  

Аяқтарға 

арналған 

кеңістік, кем емес  

Орындық  

116-130 

520 

460 

300 

131-145 

580 

520 

340 

146-160 

640 

580 

380 

161-175 

700 

640 

420 

175-

тен жоғары  

760 

700 

460 

Орындық параметрі 

Білім 

алушының 

аяқ 

киіммен 

тұрғандағы 

бойының ұзындығы, см 

 

 

 

 

 

116-130 

131-

145 

146-

160 

161-

175 

175-

тен 

аса 

Орындықтың 

биіктігі, 

еденнен, мм 

300 

340 

380 

420 

460 

Орындықтың  ені,  кем  емес, 

мм 

270 

290 

320 

340 

360 

Орындықтың түкпірлігі, мм 

290 

330 

360 

380 

400 

Орындықтың  арқа  бөлігінің 

төменгі 

шеткі 

жағының 

биіктігі, мм 

130 

150 

160 

170 

190 

Орындықтың  арқа  бөлігінің 

жоғарғы 

шеткі 

жағының 

биіктігі, мм  

280 

310 

330 

360 

400 

Арқа 

бөліктің 

майысқан 

бөлігінің биіктігі, мм 

170 

190 

200 

210 

220 

Орындықтың  алдыңғы  шеткі 

жағының  иілген  тұсының 

радиусы, мм 

20-50  

 

 

 

 

Орындықтың  еңіс  бұрышы, 

градусы 

0-4  

 

 

 

 

Орындықтың  арқа  еңісінің 

бұрышы, градусы 

95-108  

 

 

 

 

Арқа 

радиусы, 

жоспар 

бойынша кем емес, мм 

300 

 

 

 

 

29 

3-

кесте – Бастауыш сыныптарға арналған оқу бағдарламаларын орындау үшін 

қажетті құрал-жабдықтардың тізімі  

 

№ 

Атауы 

Сипаттамасы 

1 кабинетке  

(24 балаға) 

есептегендегі саны 

1 

2 

3 

4 

жүктеу/скачать 0,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: