Мойынның клиникалық анатомиясы Жалпы деректер
Бұғанаасты артериясының клиникалық анатомиясы
жүктеу/скачать 68,04 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мойынның лимфа жүйесі
| Бұғанаасты артериясының клиникалық анатомиясы
Сол жақ бұғанаасты артериясы аорта доғасынан басталады да сол жақ төс-бұғаналық буыннан 3см солға қарай орналасады және оң жақ артерияға қарағанда тереңірек жатады. Оң жақ бұғанаасты артериясы иық – бас сабауынан (аорта доғасының тармағы) бөлінеді және оның бастапқы бөлімі оң жақ төс-бұғаналық буынға проекцияланады. Оң және сол жақ бұғанаасты артериялары кеуде қуысынан мойынға шығады да, плевраның (өкпе қабы) күмбезі үстінде доға жасап орналасады, әрі өкпе тінінде ойыстанған із қалдырады (sulcus subclavius). Шартты түрде артерияны үш бөлімге бөледі. Бірінші бөлімі – артерияның бастамасынан сатыаралық саңылауға дейін, артерияның осы бөлімі сатылы – омыртқалық үшбұрышта өтеді және осы тұста бұғанаасты артериясынан 3 тармақ бөлініп шығады. Артериядан барлығы бес тармақ бөлінеді – біріншісінде үшеу, екінші және үшінші бөлімінде – біреуден. Бұғанаасты артериясының (a.subclavia) 1-бөлімдегі тармақтары: 1)омыртқалық артерия (a.vertebralis); 2) қалқанша-мойын сабауы (trancus thyreocervicalis); 3) кеуденің ішкі артериясы (a.thoracica interna). Артерияның екінші бөлімі сатыаралық саңылау ішінде жатады, бұл жерде одан бір тармақ: қабырға – мойындық сабау (truncus costocervicalis) бөлінеді, ол артқа қарай жүріп бірінші қабырғаның мойны тұсында мойынның артқы бұлшықеттерін және жоғарғы екі қабырға аралық пен жұлынды қанмен жабдықтайды. Үшінші бөлімі жауырын – бұғаналық үшбұрышта өтеді, мұнда бұғанаасты артериясы бір тармақ: мойынның көлденең артериясын (a.transversa colli) береді. Бұл артерия иық нерв өрімін тесіп өтеді, немесе оның үстімен жүріп, одан әрі иық өрімі сабауларының арасында орналасып, жауырын қылқанының медиалды ұшы деңгейінде өзінің екі үлкен бұтағына бөлінеді: ramus superficialis және ramus profundus. Бұл бұтақтар мойынның, жауырынның және арқаның артқы бұлшықеттерін қанмен жабдықтайды, сондай-ақ, қолтықасты артериясының тамырларына анастомоздар беріп, жауырын артериялық шеңберінің пайда болуына қатынасады. Мойынның лимфа жүйесі Мойын мен бастың лимфалық тамырлары беткейлік және тереңгі бөлімдерде жататын кең жайылған тор тәрізді болады, олардың жүрер жолдарында жекеленіп және топтасқан лимфа түйіндері болады. Мойында лимфа түйіндерінің негізгі бес топтарын ажыратады. Жақасты лимфа түйіндері (nodi lymphatici submandibulares) саны 4-6 түйіннен (кейде одан да көп) жақасты сілекей безінің ішінде және оның фасциялық жатағында кездеседі. Бұларға лимфа беттің, мұрынның, ауыз қуысының, тілдің, ауыз қуысы түбінің жұмсақ тіндерінен ағып келеді. Бұл түйіндер лимфа тамырлары арқылы мойынның тереңдегі лимфа түйіндері топтарымен байланысады. Иекасты лимфа түйіндері (nodi lymphatici submentales) саны 2-3 түйіннен болып топтасқан, кішігірім пішінді, тек патологиялық процесстер кезінде үлкейеді. Иекасты үшбұрышында жатады. Мойынның алдыңғы лимфа түйіндері – алдыңғы мойындырық венасының бойында орналасады және бұлар беткейлік лимфа түйіндері болып табылады. Тереңдік лимфа түйіндері мойынның ішкі ағзаларының алдында және бүйірлік беттерінде жатады. Аталған түйіндерден шығатын лимфа тамырлары одан тереңірек аймақтарға өтіп, ішкі мойындырық венасының бойымен жүреді немесе көкіректік лимфа ағымына барып құйылады. Мойынның латералды лимфа түйіндер тобы – сыртқы мойындырық венасының бойымен бірнеше түйіндік топтар түрінде орналасады. Бұл лимфа түйіндері лимфа тамырлары арқылы құлақ маңы және терең лимфа түйіндерімен жалғасқан. Лимфа түйіндерінің айтарлықтай топтары мойынның терең бөлімдерінде жатады – олар ішкі мойындырық венасы бойымен, қосымша (ХІ-жұп) нервтің және мойынның көлденең артериясымен қатарласа орналасады. Бұлар мойынның лимфа түйіндерінің бұғанаүсті тобы деп аталады. Бұл түйіндердің үлкен біреуі (Трауазье – Вирхов түйіні) асқазанның және өңештің төменгі бөлімінің обыры (рак) кезінде үлкейіп ісінеді. Оны сол жақ төс-бұғана-емізік бұлшықеті мен бұғана үсті аралығындағы бұрышта сипап сезуге болады. Мойынның тереңгі түйіндері лимфаны бас пен мойынның сол жақтағы барлық ағзаларынан қабылдайды. Тереңгі лимфа түйіндерінен, одан әрі лимфа мойындырық лимфа сабауына (trancus lymphaticus jugularis) құйылады, ал ол өз кезегінде кеуделік лимфа түтігіне барып құйылады. Бас және мойынның оң жақ жартысынан лимфа жинайтын лимфа түтіктері – көбінесе екі жекеленген түтіктер арқылы ірі веналарға бұғанаасты вена, немесе ішкі мойындырық венасы, немесе Пирогов веналық бұрышына құйылады. жүктеу/скачать 68,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|