Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том



Pdf көрінісі
бет238/330
Дата27.09.2022
өлшемі52,26 Mb.
#40449
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   330
Байланысты:
alberts-kletkanyn-molekulalyk-1-tom-comp (1)

4.56-сурет
Хроматиннің ядро ішін-
дегі орналасуына гендер экспресси-
ясының жоғары деңгейінің әсері. (A) 
Геннің жоғары деңгейде экспрессия-
ланатын күйге көшкендегі орнын ауыс-
тыруын көрсететін адам ядросының 
флуоресценттік микрографиясы. Хро-
мосоманың генге (қызыл) көршілес 
болатын аудан белсенділігі жоғар-
лаған кезде ғана өзінің хромосомалық 
аймағынан (жасыл) шығады. (Ә) Ген 
экспрессияланған жағдайда тарқа-
тылатын және экспрессияланбайтын 
кезде жиырылатын хроматин ілмегінің 
сызбанұсқалық көрінісі. Ұқсас әдіспен 
орташа белсенділікпен экспрессия-
ланатын гендер транскрипцияланған 
кезде өзінің хромосомалық ауданынан 
шықпайтындығын көруге болады (J.R. 
Chubb and W.A. Bickmore, Cell 112: 403-
406, 2003 көзінен Elsevier рұқсатымен 
қолданылды).


264 4-тарау. ДНҚ, хромосомалар мен геномдар
Биохимиялық мақсаттарды эффективті түрде 
іске асыру үшін клетканың ерекше орталарды 
қалыптастыру қасиеті болады. Бұл субкомпарт-
менттер, ядрошық сияқты, тек қажетті жағдайда 
ғана түзіледі, себебі олар осындай жағдайда ғана 
көптеген ферменттер мен РНҚ молекулалары-
ның жергілікті концентрациясын жоғарылатады. 
Осыған ұқсас жолмен ДНҚ-ның зақымдануы орын 
алған жағдайда, ДНҚ-ны репарациялайтын фер-
менттер ядроның белгілі бір ауданында жиналады 
да, «репарациялық зауыттар» қалыптастырады.
4.58-сурет. 
Қосқабатты мембранасыз эффективті компартментализация. (A) Шар тәрізді субядро-
лық органелланың (сол) және ядролық қабықтың қасында ұқсас түрде ұйымдасқан субкомпартмент-
тің (оң) ұйымдасуының сызбанұсқасы. Екі жағдайда да, РНҚ-лар мен/немесе белоктар (сұр) басқа 
РНҚ-лар мен белоктардың (түрлі-түсті объектілер) байланысу сайттары бар жоғары дәрежеде 
пораланған, гель тәрізді құрылымдарды түзу мақсатында ассоциацияланады. (Ә) Таңдалған белоктар 
мен РНҚ-лар жиынтықтарының ұзын иілгіш полимер тізбектерімен байланысуы ядро субкомпарт-
менттерінде реакциялар деңгейін арттыратын “әрекет алаңдарын” түзеді. Катализденетін реакция-
лар байланысумен тұрақтанған белгілі бір макромолекулаға тәуелді болады. Клетканың кез келген 
компартменттерінде іске асатын реакциялар деңгейлерінің артуы ұқсас жолмен жүреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   330




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет