Molecular Biology of the cell клетканың молекулалық биологиясы Алтыншы басылым, І том



Pdf көрінісі
бет271/330
Дата27.09.2022
өлшемі52,26 Mb.
#40449
1   ...   267   268   269   270   271   272   273   274   ...   330
Байланысты:
alberts-kletkanyn-molekulalyk-1-tom-comp (1)

айыр деп атады (
5.6-сурет
). Репликативтік айырда, құрамына ДНҚ-полимераза фер-
менті кіретін мультиферменттік кешен, екі еншілес ДНҚ тізбектерін синтездейді. 


ДНҚ РЕПЛИКАЦИЯСЫНЫҢ МЕХАНИЗМДЕРІ
299
Басында, ДНҚ репликациясының ең қарапайым механизмі түзілген жаңа екі тізбек-
тің созылмалы өсуі болып көрінеді. ДНҚ спиралінің құрамындағы екі ДНҚ тізбегінің 
антипараллельдік бағыттарына орай осы механизм бір еншілес тізбектің 5’-3’ бағытта, 
ал екіншісінің 3’-5’ бағытында синтезделуін қажет етеді. Оындай репликативтік айыр 
екі түрлі ДНҚ полимеразаларын қажет ететін еді. Дегенмен, репликативтік айырдағы 
ДНҚ-полимераза ферменті тек 5’-3’ бағытта ғана әрекет ете алады. 
Сонда ДНҚ тізбегі 3’-5’ бағытта қалай өседі? Осы сұрақтың жауабы 1960 жылдары 
іске асырылған тәжірибе негізінде болжалды. Зерттеушілер бөлініп жатқан бактерия-
ларға, репликативтік айырдан кейін тек аз ғана ДНҚ синтезделуін көздей отырып, реак-
циялық ортаға бірнеше секундқа жоғары радиоактивті болып табылатын 
3
Н-тимидинді 
қосты. Осының нәтижесінде ұзындығы 1000-2000 нуклеотидтер тізбегінен тұратын 
үзікті ДНҚ бөліктерінің түзілетіні анықталды. Осы үзікті бөліктер қазір Оказаки фраг-
менттері деп аталады (кейін эукриоттарда, ұзындығы 100-200 нуклеотид қалдықта-
рынан тұратын, ұқсас ДНҚ бөліктері анықталды). Оказаки фрагменттері 5’-3’ бағытта 
синтезделеді және біріне-бірі жалғанады. 
Репликативтік айырдың пішіні асимметриялы болады (
5.7-сурет
). Үздіксіз түрде 
РЕПЛИКАЦИЯ
РЕПЛИКАЦИЯ
РЕПЛИКАЦИЯ
5.5-сурет. 
ДНҚ репликациясының жар-
тылай консервативтік табиғаты. Репли-
кацияның айналымында ДНҚ-ның әр 
тізбегі комплементарлы ДНҚ тізбектерінің 
түзілуіне матрица болады. Негізгі тізбектер 
бірнеше ұрпақ бойы интактты күйде қала-
ды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   267   268   269   270   271   272   273   274   ...   330




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет