Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L



Pdf көрінісі
бет136/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   298
    Бұл бет үшін навигация:
  • Tipi
•ripKecrepi емес, он кубылып, ойнактай жярелген с у р е т  сез, 
сол  аркылы  кым-кцгащ  кимылга,  эрекетке  кешкен  eMip, 
•пршшк, нотижесшде жансыз табитаткд кенет даршдеген дем,

Г.Лессинг.
  Лаокоон или о границах живописи и поэзии.  М.,  ГИХЛ, 
1957,  стр.  423.
169


тыныс,  жан  б т п  шыга келген.  Андап  кдрасак,  акын  шын 
Tipi нэрседей турлещире  суреттеп отырган осынау кимыл, 
эрекет  болмаса,  кектемнщ  Q3i  де  кэд1мп  квзбен  керш, 
колмен устарлык дене ретшде елее бермеген болар  efli.
Х.Есенжановтын  “ Кеп  жыл  еткен  сод”  романы  да, 
жогаргы  елендепдей,  кимыл-козгалыекд  толы  кектем 
суретшен басталады:
Ж айык алкабынын кектем1 ала-беле жаркын келеда жуп-жумсак 
коныр ала булттарды баяу жел акырывдап ысырып, елдекдйда асырып 
жатады да, кекек айынын ез1нде-ак дерткен жер кун нурына балкыган 
сайын, шоп туп тутамдап ecin журе бередь Денес бггкенда буйра жусан 
буркейда, ылдиды кок бвдайык, пен тубитей кдлын бетеге жауып кетеда.
Ал кырат битее un i ермелей балкурай бойын жазьш, еркек басын жарган 
кезде албыраган'акраушан гулдерге асыльш, как кобелек шаркурады; 
сол  та к т а  тескей-тесксйден  балмагыз аткдн  илан  Hci  анкдды, самал 
ж ел тген   сайын,  кине  оты  мурынды  кытыктайды.  Сейтш,  кектемп 
даркдн дала хош  шеше елиспрщ, бойын  мен ойыцды 61рдей  билейда. 
Ocipece, ертецп мезет езгеше: сагым кушакгап, самал жел тецселткен 
сулу сахараны  тас  те беге  шыгып  алып,  уршыкдиа  mpuireH  бозторгай 
бёйне  6ip елдилеп, тербетш тургандай  коршедь
Егер  автор  осы  узшдщеп  “б1ртутас тубегейл!  максаткд 
багытталган  6ip  алуан  кимылды”  (Лессинг),  яки  ерекетп 
алып тастап,жай гана “жогарыда булт, теменде жер, децесте 
жусан,  ылдида  бидайык  кыратта  балкурай,  тескейде  кшк 
оты... ” деп, жансыз заттарды жапа-тармагай жшке пзе берсе, 
окырман будан кендл уйытар  эсер тугш, д е т  дурыс тусгшк 
те  ала алмаган болар ед1.
Кыскдсы, сез енершдеп шешупи нэрсе — сурет деу аз; 
сез енершдеп шешуид нэрсе — жай сурет емес, жанды сурет, 
ягни  суретке,  бейнеге  адам  тура  “колмен  туртш  кдлгысы 
келгендей”  (Горький) 
Tip-гик 
дарытатын  кимыл-эрекет. 
Сюжет  пен  композицияньщ  сыр-сипатын,  мше,  дэл  осы  ; 
угымньщ тургысынан тану кджет.
Сюжет  (французша sujet —  зат)  — керкем  шыгарманьщ  ■
 
мазмунын  ашьш,  мазмунды  гашшге  кеиирудщ непзп 
Typi, 
жолы  немесе  тэсш .  Егер  керкем  шыгарманьщ  мазмуны 
турлине мшездер мен типтердщ езара кдрым-кдтыннасынан 
туган  шындык,,  ем1рлЬс 
о к и гал ар  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет