Монография «Елтаным баспасы»



Pdf көрінісі
бет36/162
Дата21.12.2023
өлшемі13,68 Mb.
#141913
түріМонография
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   162
Байланысты:
httpswww.kaznu.kzcontentfilespagesfolder21141Verstka.pdf

қыз
– 
қырық жеті
(дүниеге қыз бала келгенде астарлап, оған 
берілетін қалың малды тұспалдап айтқан)



52
қыздың жиған жүгіндей
(қыздың қолынан шыққандай ұқыпты, 
сəнді)

бала
– 
ернінен емшек сүті кетпеген
(буыны қатпаған əлі жас)
бейнелер арқылы санада қалыптасқан ұғымның өзіндік ерекшелік-
терін фразеологиздермен сипаттайды, бағалайды
Бейнелер əр түрлі дедік. Соған орай, 
табиғат, кеңістік суреттері, 
заттық бейнелер, дəм, иіс, 
жəне 
тактильді бейнелер,
 
дыбыстық бей-
нелер, көру бейнелері
фразеологиялық бейнеге ие болады: 
¸
табиғат, кеңістік суреттеріндегі бейнелер:
қырық күн шілде 
(жаз айларының ең ыстық кезі)

сақылдаған сары аяз
(қыстың ең қатты аязы
),
 
қыстың көзі қырауда
 (қыс кезіндегі суықтық)
,
жұлдызы жоғары 
(біреуден мəртебесі жоғары)

жұлдызы қарсы 
(біреуді ұнатпау, қарсы келу)
,
 
сегіз қиыр шартарап 
(қазақтардың ұғымында дүниенің төрт 
құбыласы жəне табиғаттың төрт мезгілін айтқанға ұқсайды)

дүниенің төрт бұрышы 
(дүниенің төрт құбыласы оңтүстігі, 
солтүстігі, батысы мен шығысы)

¸
Заттық бейнелер:
тасбақа жүріс 
(баяу, ақырын жүру)
 
қара шаңырақ
(қазақ мəдениетінде əке-шешесі отырған үйді 
қастерлеп, «қара шаңырақ» деп құрметпен атайды)
көзінің ағы мен қарасы 
(ең аяулы, ең жақын адамы; əдетте балаға 
қатысты айтылады)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   162




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет