Морфология

цитоплазмалық өсінділері (қылтанақтары) бар эпителиоциттер қабаттарынан 

тұрады.  Дөңгелек  ядролы  эпителиоциттер  бір-бірімен  өзара  десмосомалар 

жəне қылтанақтар арқылы байланысады. Қылтанақты қабаттың жасушалары 

митоз  арқылы  сирегірек  бөлініп  көбейеді.  Олардың  цитоплазмасында 

жіңішке  кератин  белогының  жіпшелері  —  тонофибриллалар  түзіліп, 

десмосомалармен жалғасады да, эпителий үшін тіректік қызмет атқарады. 

Эпителий  ұлпасының  жоғарғы  жалпақ  қабатын  қылтанақты  кабаттан 

жалпақтанып көтерілген, өз кезегінде 2-3 жалпақ эпителиоциттер қабаттарын 

түзетін  эпителиоциттер  құрайды.  Жоғарғы  қабаттағы  тіршілігін  тоқтатқан 

эпителиоциттер,  лизосомалар  ферменттерінің  əсерінен  араларындағы 

байланыстарын  жойып,  түлеп  түсіп  отырады.  Олардың  орнын  негізінен 

төменгі  базальды  жəне  жартылай  қылтанақты  қабаттардағы  діңгекті 

жасушалар  көбеюінен  пайда  болтан  эпителиоциттер  басады.  Күйіс 

қайтаратын жануарларда эпителийдің беткей қабаты (көздің қасаң қабығынан 

басқалары)  мүйізделіп  кетеді.  Көпқабатты  жалпақ  мүйізделмейтін  эпителий 

эктодермадан дамып жетіледі.