Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53


-сурет. Нысанның ауданын  4мм2 шаршылы торларға бөлінген  палетканың көмегімен өлшеу 9.3 кесте.  4 мм



Pdf көрінісі
бет209/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

9.16-сурет.
Нысанның ауданын 
4мм2 шаршылы торларға бөлінген 
палетканың көмегімен өлшеу
9.3 кесте. 
4 мм
2
 бөлінген палетка торының картаның масштабтар қатарына 
сəйкес келетін ауданы
Картаның 
масштабы
Картадағы 1см
2
(100мм
2
) сəйкес 
келетін жергілікті 
жердің ауданы
Палетканың
1мм
2
4мм
2
Масштабтар қатарына сəйкес келетін 
жергілікті жердің ауданы
1:25 000
6,25га
0,0625га
0,25га
1:50 000
25га
0,25га
1га
1:100 000
1шақырым
2
0,01 шақырым
2
0,04 шақырым
2
1:200 000
4шақырым
2
0,04 шақырым
2
0,16 шақырым
2
1:500 000
25шақырым
2
0,25 шақырым
2
1 шақырым
2
1:1 000 000
100шақырым
2
1 шақырым
2
4 шақырым
2
Картадағы біршама ірі аумақтардың ауданын полярлы 
планиметрдің көмегімен өлшейді. Олардың ішіндегі кең тарағаны 
– жұмыс істеу соншалықты қиын емес полярлық планиметр. Пла-
ниметр бір-бірімен топса (2) арқылы байланысқан полюстік (1) 
жəне қозғалғыш (2) тежегіштерден тұрады.


351
Өлшеу жұмыстарын жүргізу кезінде картаны столға бекітетін 
инемен жабдықталған қозғалмайтын ауыр цилиндрлі полюспен 
(3) жалғасады. Қозғайтын тежегіштің (4) бір ұшында аумақтың 
кескінін өлшеу кезінде қозғауға арналған шпиль (5) ал екінші 
ұшына жақын есептегіш тетік бекітілген. Шпильді аумақтың 
кескінін бойлатып қозғағанда дөңгелек (6) қағаз бетінде дөңгелеп 
отырады. Ол винтті қозғалыс (7) тетігі арқылы цифрблатқа (8) 
беріледі. Цифрблатта 10 бөлік бар оның əрқайсысы дөңгелектің 
бір айналуына сай келеді [9.17-сурет]. 
Дөңгелектің барабанында дөңгелек толық айналмағандағы 
шеңбердің бөлігін есептеуге арналған 100 бөлік бар. Верньер 
арқылы (9) дөңгелек 
1
10
бөлігіндегідей дəлдікпен есептеуге бола ды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет