Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Оқулық»

338
паратынан тұрады. Жұмыс дөңгелегі білікке ортақ шпонкамен бекітілген және 
сырғанақты қондырмасы бар, ал бағыттаушы аппараттар – сорап тұлғасында 
(корпусында) орналасқан, диаметрі 92-ден 114 мм-ге дейінгі құбырлардан 
тұрады. Сатылар саны 400-ге дейін жетуі мүмкін. Олардың әрқайсысы со-
рап тұлғасының диаметріне байланысты ағынның (суда жұмыс істеген кезде) 
қарқынын 3,8-ден 6,8-ге м дейін арттырады. Дөңгелек айналған уақытта ағын 
сорап арқылы жедел қарқын алып, қысымға айналады және сатылардың саны-
мен, жұмыс дөңгелегінің айналу жиілігімен, сорап диаметрімен және бірқатар 
басқа да факторлармен анықталады.
Қазіргі уақытта бергіштігі 40-тан (ОТЭС5-40-950) 3000 м
3
/тәу. дейінгі со-
раптар жасалуда. Бұл сораптың шифры мынаны білдіреді: 5 таңбасы – топты 
(сорап тағайындалған шеген құбырының дюймдегі диаметрі); 40 – номиналды 
сұйық бергіштігі, м
3
/тәу; 950 – сорап тудыратын арын, м.
Көлденең өлшемі бойынша сораптар шартты топтарға бөлінген: 5,5А және 
6,5 топтағы сораптар, шеген құбырының ішкі диаметрі 121,7 мм кем болмайтын 
пайдалану ұңғыларына арналған; 5А тобындағы – диаметрі 130 мм кем емес; 6 
топтағы – диаметрі 144,3 мм кем емес.
13.9-суретте
батырылмалы 
ортадан 
тепкіш 
электрсорабының 
гидравликалық сипаттамасы көрсетілген. Ысырма жабық тұрған кезде және 
сұйық бергіштігі 
Q
=0 болғанда, сорап ең жоғарғы ағынды 
Н
max
тудырады 
(
13.10-сурет
, 1-қисығы). Бұл жағдайда п.ә.к. нөлге тең болады. Егер сорап 
сұйықты көтермей-ақ жұмыс істесе (ағын 
Н
=0, п.ә.к. =0), оның сұйық бергіштігі 
ең жоғары 
Q
max
болып табылады.
13.10-сурет. Батырмалы ортадан тепкіш электросо-
рап қондырғысының гидравликалық сипаттамасы
Сораптың едәуір мақсатты ауқымды жұмысы – өте жоғары п.ә.к. аймағы бо-
лып табылады (
13.11-сурет
, 2-қисығы). 
Η
max
 
мәні 0,5-0,6 жетеді. Ағын 
Н
опт
және 

339
сұйық бергіштік
 Q
опт
 
өте жоғары (максималды) п.ә.к. нүктесіне сәйкес келсе, со-
рапты пайдалану режимін оптималды деп атайды. Өндірісте қарапайым сорап-
тардан басқа тоттануға өте берік, шыдамды келетін сораптарды да шығарады. 
Олар құрамында 1%-ға дейін құмы бар сұйықты айдап шығара алады.
13.11-сурет. Кірердегі Рпр шығардағы Рвых қысымдар және 
кірердегі шығындалатын газ құрамы бойынша БОТЭСҚ ба-
тыру тереңдігін анықтауға арналған графигі
Батырылмалы электрқозғалтқыш (БЭҚ) – бұл ротормен қысқа тұйықталған 
үш фазалы токты асинхронды электрқозғалтқыш. Оның ұңғы ішіне түсіруге 
мүмкіндік беретін тік бағытта (вертикалды) жасалған арнайы конструкциясы 
бар. Тұлға диаметрі 103-130 мм болғанда БЭҚ-тың ұзындығы 8 м және одан 
да жоғарыға жетеді. Бұл қуаттылығын арту мүмкіндігі оның ұзындығына бай-
ланысты болатындығымен түсіндіріледі. Сондықтан ротор мен статордың 
құрылысы секциялы болып келеді. Қозғалтқыш білігі статор секцияларының 
аралығында бекітілген радиалды подшипниктерге орталықтандырылады. Мұнай 
өндіруде қолданылатын кейбір БЭҚ параметрлері 

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: