Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015



Pdf көрінісі
бет102/177
Дата26.04.2023
өлшемі1,31 Mb.
#87199
түріОқулық
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   177
Байланысты:
Медицина әлеуметтануы. Решетникова

Респондентті емдеу барысында оан млім тексеру #орытындылары 
міндетті т%рде оны санасына сер етеді. Егер тексеру #орытындыла-
ры жа#сы болса, онда тіпті жоары ауырсыну сезімдері немесе $за# уа-
#ытты нау#астануды 'зі ол %шін ая# астынан нау#астанып #аландай 
немесе уа#ытша нау#астанып #аландай бааланады. Керісінше, жаман 
#орытындыларды естіген нау#ас 'зін жа#сы сезініп т$рса да, 'з денсаулы-
ы туралы #орытындыларды жаза ретінде #абылдайды.
орша ан ортаны жа дайы.

Баа берушіні логикасы м'лшермен мынадай болып келеді: егер су, 
ауа, азы#-т%лік сапасыз, ластанан болса, денсаулы#ты мы#ты болуы 
м%мкін бе?!
Респондентті медициналы ызмет к рсетумен ана аттанды-

рылуы.
Респондентті к'з#арасы бойынша медициналы# к'мекті жоары 
дегейде $йымдастырылуы, оны 'з денсаулыына зор сеніммен #арауа 
негізгі себеп болады.
Наты трде ал анда йел адамдарды денсаулы жа дайлары еркек 
адамдарды денсаулы жа дайларынан еш кем болмаса да, ер адамдар 
йел адамдар а ара анда з денсаулытарына оптимистік к зарас-
пен, я ни, сеніммен арайды. Білім дегейі не "рлым жо ары болса, з 
денсаулы ы жа дайын ба алауы да жо ары болады жне б"л задылы 
барлы айындамалар бойынша саталады. Сонымен атар, денсаулы 
жа дайы жне білім дегейі арасында ы атынасты тура байланысты 
деп тану а жол бермейтін жа дай туындайды, ол: білім дегейі адам жа-
сымен араатынаста, ал адам жасы — денсаулыа тікелей сер ететін 
шешуші фактор болып табылады.
Сонымен, атал ан респондентті з денсаулы ын ба алау нтиже-
лері халыты денсаулы жа дайы ж нінде наты ылыми т"жырым 
жасау шін негіз бола алмайтыны аны. Сонымен атар, на осы млі-


214 
IV Блім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді...
меттер адамны зін сезіну дегейі медициналы к мекке жгіну шін 
негіздеме болып табылатынды ынан, халы жне денсаулы сатау ме-
кемелері арасында ы байланыстырушы буын болып табылады.
Медицина ызметкерлері халыа медициналы к мек к рсету 
жа дайына ба а беру, оны "йымдастырылуы, сапасы, ол жетімділігі, 
беталысы жне даму ба ыттары бойынша сараптаушы ретінде с"ралуы 
ммкін.
С"рау жргізу барысында денсаулы сатау мекемелеріні жетекші-
леріне, мекемені атаратын ж"мыстары, оны баса денсаулы сатау 
"йымдарымен, мекемелермен жне баса да "йымдармен зара аты-
насын, оны ресурстік амтамасыз етілу дегейі жне т.б. нтижелері 
ба асына аса назар аудару ажет. Сонымен атар, с"рау жргізу бары-
сында денсаулы сатау мекемесіні жетекшісі медициналы ызмет-
керлерді, халыа медициналы ызмет к рсетуді азіргі жа дайы 
жне келешегін дамыту сияты мселерге сараптаушы ретінде атыса 
алады. Медициналы ызметкерлерге с"рау жргізу сауалнама дісімен 
де жргізіледі.
Дрігерлерге сауалнама жргізу шін сауалнамалы с"ратарды 
к рсеткіштер тізімін "ру барысында емдік-диагностикалы рдісті 
материалды-техникалы жабдыталуы; ебек, т"рмыс жа дайы, ксі-
би ммкіндіктерді іске асыру дрежесі; шы армашылы тсіл, жетілді-
ру, біліктіліктік жне мансапты су; ебекті материалды жа дайы, 
леуметтік ор алу дегейі, біліктіліктерін к теру жне о ан дайынды 
жйесі, "жымда ы леуметтік-психологиялы жа дайларды ескеру а-
жет.
Сауалнамаларды денсаулы сатау мекемелеріні б лімшелері же-
текшілеріне леуметтанулы зерттеуді масаттары жне ткізілу 
тртібін тсіндіре отырып таратып беруге болады.
Медициналы ызметкерлерге сауалнама жргізу барысында наты 
деректер алу шін дрігерлер жне орта буын медицина ызметкер-
леріні наты атынасын ескеру ажет. Медицина ызметкерлеріні 
натылы бір тобыны сауалнамаларын талдау шін сауалнамалар саны 
30-дан аз болма аны абзал. Апараттарды талдау барысында жалпы ау-
ымы не "рлым к п б лшектенсе, со "рлым к п к лемде апараттар-
ды іріктеу ажеттілігі туындайды.
Медициналы мекемелер жетекшілеріне сауалнама жргізу бірт"тас 
діс арылы жзеге асырылады. Барлы медицина ызметкерлері бо-
йынша іріктеуді жалпы к лемінде денсаулы сатау мекемелері же-
текшілеріні лесі 20% т мен болмауы тиіс.


4.3. Медициналы-леуметтанулы апараттарды жинауды йымдастыру 
215
Медициналы мекеме науастарыны пікірін зерттеу ерекше ызы-
ушылы тудырады. Зерттеуді б"л трінде медициналы к мек алу ба-
рысында ы респондентті жеке тжірибесі басымды к рсетеді, алайда 
оны денсаулы сатау мекемесінде емделіп жатан кездегі берген а-
параттары зерттеу нтижесінде к рсетілуімен объективті ба а алуды 
тежейді.
Сауалнама жргізуді емханалы мекемелерде, стационар жне баса 
да денсаулы сатау мекемелерінде ем абылдап йге шыан адамдар-
мен ткізген ж н. Сонымен атар, емханада ем абылдап жатан адам-
дарды б" ан дейінгі ал ан медициналы к мек туралы апараттар 
беруі де наты апараттар алу а сері зор. Себебі, б"ндай респондент-
терде денсаулы сатау жйесіні медициналы ызмет к рсету жйесі 
туралы не "рлым к лемді пікір алыптасан, б"ндай зерттеу жргізуді 
"йымдастыру жеілірек жне не "рлым арзан а тседі. Стационарлар-
да леуметтанулы зерттеулерді диагностикалы зерттеулер жне емдік 
шаралардан бос уаытта тікелей емдеу палаталарында ткізуге болады.
Ауруханада жатан науастар арасында іріктеу к лемін б лу негізгі 
денсаулы сатау мекемелеріні т сек оры "рылымына сйкес 
жргізіледі. С"хбаткер ретінде ауруханада ем абылдап жатан науасты 
тадау, атал ан топта ы науастарды барлы негізгі денсаулы сатау 
ызметіні ж"мысы ж нінде лдеайда к п тсінігі бар, "йымдасты-
ру жа ынан ол жетімді жне одан сауалнама алу арзан а тсетіндігіне 
негізделеді.
Денсаулы сатау мекемелерінде леуметтанулы зерттеулер ткізу 
барысында респонденттерді тадау жиынты ы демографиялы немесе 
леуметтік факторлар а байланысты мдделері "састы ын есепке алу 
негізінде трлі "рылымды б лімшелердегі науастардан жинатала-
ды.
Стационарда ы науастар арасында жасырын сауалнама ткізу 
трлі б лімшелерде — кн ішінде бір уаытта ткізіледі. Сондытан 
сауалнама а жауап беруші науастар а сауалнаманы толтыру барысын-
да медициналы ызметкерлер немесе палатада ы к ршілер тарапынан 
ешандай ысым к рсетілмеуін ада алау ажет.
Дл осындай дістер арылы емхана а келушілерден апарат жинау-
а болады, мысалы, дрігер абылдауын немесе емдік-диагностикалы 
зерттеулер жне емдеу шараларын ктіп отыр ан науастар арасында 
сауалнама жргізуге болады. Сауалнаманы толтырушы респондентке 
сыйласымды атынас жне "рмет к рсету о ан отайлы эмоционал-
ды ыпал етеді жне ол сауалнаманы толтыруда еш иынды ту ыз-


216 
IV Блім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді...
байды, респонденттерді сауалнаманы толтырудан бас тарту пайызын 
азайтады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет