Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015


нал ан апараттарды cтатистикалы апар



Pdf көрінісі
бет104/177
Дата26.04.2023
өлшемі1,31 Mb.
#87199
түріОқулық
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   177
Байланысты:
Медицина әлеуметтануы. Решетникова

217
нал ан апараттардыcтатистикалы апар нтижесі статистикалы 
кестелерге тіркеледі.
Мліметтерді 'деу. Статистикалы кестеге абсолюттік нтижелер 
енгізілген со, материалдарды одан рі сараптау шін статистикалы 
коэффиценттерді жне зерттеу ба дарламасына сйкес орта к леміні 
есебін жргізу ажет.
4.5. ЖИНАЛ АН АПАРАТТАР А САРАПТАМА 
ЖАСАУ
4.5.1. Жинал(ан а*параттар(а сараптама жасау т4ртібі
Бірінші кезе — арапайым лгідегі апараттарды барлы жиын-
ты ыны сипаттамасы. арапайым згерістер зерттеледі, алыпты 
жа дайдан ауыты ан "былыстар мен ауіп факторлары аныталады, 
орташа беталыс к рсеткіштері есептелінеді, б ліністер трленеді.
Б"ны барлы ы ажет болып табылады: біріншіден, тадау жиын-
ты ы жне жеке тадаушаларды (жынысты-жасты, леуметтік-ксіби 
жне т.б.) жалпы ба алау шін, сонымен атар, іріктемелер ерекшелік-
тері дербес т"жырымдарды жне орытындыларды жинатауды т"-
жырымын тсіндіру шін ажет. Екіншіден, зерттеу ж"мысыны келесі 
кезедерінде апараттарды не "рлым крделі туелділіктерін жне ке-
зедеріні байланысын естен шы армау кажет.
Екінші кезе — к рсеткіштерді іріленуі, біріктіргіш индекс-белгі-
лерін алыптастыру, топтарды т"рпатын анытау, жалпы ауымны 
ата іріктеуі жне т.б. Атал ан барлы операцияларды е негізгі 
масаты — орытынды сараптама жасау шін ажетті белгілер санын 
ысарту. Осы кезеде факторлы талдау, жіктеу жне т.б. операциялар 
олданылады. К рсеткіштерді райсысына аралы тсініктеме беріп 
отыру ажет, себебі, б"л жаа ерекшеліктер тсіндіруді жне сйкес 
интерпретациялы "рылымды ажет етеді.
Статистикалы коэффициенттерді жне орта м лшерді анытап ал-
аннан кейін оларды сараптау а к шу ажет. Ол шін математикалы-
статистикалы дістер олданылады. Математикалы-статистикалы 
сараптаудан кейін исынды (логикалы) сараптау а к шеді. Жина-
тал ан материалдар жне алын ан нтижелерді ажетті исынды 
сараптауынсыз жргізілген деректерді деуді нысанды дістері ате 
орытынды а алып келуі ммкін.
Алын ан апараттар а сараптама жасау графикалы кестелерді ол-
дану ажет, себебі, олар "былыстарды даму задылы ын, кеістіктік 


218 
IV Блім. Наты медициналы-леуметтанулы зерттеулерді ж"ргізуді...
б ліністерді, зара байланыстарды к рсетеді. Диаграмма, кардиог-
рамма, картограмма, картодиаграммалар деп ажыратылады.
Медициналы-леуметтанулы зерттеулерді жргізу барысында 
к бінесе диаграммалар олданылады — статистикалы лшемдерді 
графикалы кескіндемесін трлі геометриялы фигуралар жне белгі-
лерді к мегімен жасау. Диаграммалар салыстырмалы, "рылымды 
жне динамикалы болып б лінеді.
+ар#ынды к'рсеткіштерді, к'рнекілік жне #атынастар к'рсеткіш-
терін бейнелеу %шін #атарлы, сызы#ты# жне фигуралы# диаграммалар 
кеінен #олданылады. Радиалды# диаграммалар к'бінесе #ар#ынды коэффи-
циенттерді к'рсету %шін #олданылады. +ар#ынды шаманы (#$рылымды# 
к'рсеткіштерді) сызы#пен т%сірілген бейнесі к'бінесе бір геометриялы# 
фигураны ішіне (#атарішілік немесе секторлы# диаграммамалар) орна-
ластырылады.
Rшінші кезе — б"л апараттар а тере интерпретация жасау жне 
зерттеліп отыр ан "былыса тікелей немесе жанама сер ететін фак-
торларды анытау а к шу болып табылады. Б"л кезеде негізгі оры-
тындылар жасалуы тиіс жне мселені негізгі теориялы мазм"нын 
сипаттайтын, сонымен атар, тжірибелік "сыныстар жасау шін а-
жетті гипотезалар айта тексерілуі тиіс.
Т'ртінші кезе — леуметтанулы-медициналы зерттеу ж"мысы-
ны со ы кезеі — зерттеліп отыр ан "былыс, рдіс немесе мселеге 
анытал ан жа дайлар а байланысты болжам жасау болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет