Оқулық "Білім беруді дамытудың федералдық институты" Федералдық мемлекеттік автономдық мекемесі "



Pdf көрінісі
бет171/216
Дата06.01.2022
өлшемі4,38 Mb.
#14749
түріОқулық
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   216
Баллисттік 
гальванометр. 
Жылжымалы 
бөліктің 
инерцияныңұлғайтылған  моменті  бар  (бұрын  қарастырылған 
гальванометрмен 
салыстырғанда) 
магнитті 
электрлік 
гальванометрін  баллисттік  деп  атайды.  Инерция  моментін 
арттыруға  баллисттік  массаны  6  арттыру  жолымен  қол  жеткізіледі 
(13.7-суретті  қараңыз).  Бұл  жағдайда  гальванометр  токтың 
интеграторы ретінде пайдаланылады. 
Гальванометрдің    қаңқасыз  катушка  (жақтау)  бойынша  өтетін 
ток  импульсі  тұрақты  магниттің  магниттік  өрісімен  өзара 
əрекеттеседі  жəне  айналдырғыш  моменттің  қысқа  мерзімдік 
импульсін 
тудырады. 
Айналдырғыш 
момент 
импульсінің 
гальванометрдің  жылжымалы  бөлігіне  əсері  оның  баллистік 
зымырауын  тудырады,  ал  сосын  қарсы  əрекет  ететін  моменттің 
əсерімен  бастапқы  күйге  қайтуды  тудырады.  Гальванометр 
жұмысының мұндай режимі ток импульсінің ұзақтығы 4 мен оның 
жылжымалы  бөліктерінің  бос  тербелістері  Т0  кезеңі  арасындағы 
келесі қатынасты сақтағанда мүмкін: 4 << Т
0

Гальванометрдің  жылжымалы  бөлігінің  баллистік  зымырау 
мəнін мына формула бойынша анықтайды: 
.
2
0
Q
T
S
r
б



 
(13.18) 
Бұл жағдайдағы баллистік сезімталдық 
S
б
 = α
б
/Q, 
(13.19) 
мұнда Q — электр мөлшері (ток импульсі), А · с, Q = it. 
Бұл 
ретте 
баллисттік 
сезімталдық  тыныштану  деңгейіне 
тəуелді болады 
 
 
.
2
)
(
0
1


F
б
e
T
S
S

(13.20) 
көрсетілген. 
 Формула  талдау  сыртқы  тізбек 
кедергісінің 
əрбір 
мəнінде 
гальванометрге қосымша градустеу 
қажет 
екендігін 
көрсетеді.Бұл 
тəуелділік 13.10-суретте  
 
 
 
 
13.10-сурет. Баллисттік 
гальванометрдің тыныштануы 
деңгейіне сезімталдықтың 
тəуелділігі. 
 
 
 
240 


 ағындарды өлшеуде кең таралымға ие болды. 
Тербелмелі  гальванометр.  Магниттік  өрісі  жылжымалы 
электромагнитпен  жəне  тұрақты  токпен  құрылған  магнитті 
электрлік  аспапты  тербелмелі  гальванометр  деп  атайды.  Осындай 
аспаптың  жылжымайтын  электр  магнитіндегі  магнит  өрісінде 
созылуларға айнасы бар жылжымалы тұрақты магнит бекітілген. 
Аспапты айнымалы ток тізбегіне қосқан кезде электр магниттің 
өрісі  қозады,  ол  жылжымалы  магнит  өрісімен  өзара  əрекеттесе 
отырып  оның  тербелісін  тудырады.  Айнадан  шағылған  жарық 
сəулесі  шкалаға  түсіп,  ұзындығы  электромагнит  катушкасы 
бойынша  өтетін  ток  күшіне    байланысты  болатын  жарқыраған 
жолақ  түзеді.    Аспаптағы  қарсы  əрекет  етуші  момент  тұрақты 
магнит өрісін түзеді. 
Тербелмелі  гальванометрлер  өнеркəсіптік  жиіліктің  көпірлері 
мен  айнымалы  токтың  компенсаторларында  нөлдік  көрсеткіш 
ретінде қолданылады. 
Магнитті  электрлік  гальванометрлер  əртүрлі  шамаларды  өлшеу 
техникасында  кеңінен  таралған.  Гальванометрлер  көмегімен 
өлшеулер  жоғары  дəлдікпен  жəне  ең  аз  уақытпен  орындалуы 
мүмкін,  егер  аспаптың  параметрлері  келесі  өлшеу  шарттарына 
сəйкес келсе: 
•  гальванометрдің сезімталдығы нақты қажеттіден  аспауы тиіс, 
себебі артық сезімталдық өлшеу процессін қиындатады; 
•  жеке  тербелістер  кезеңі  қарапайымдарда  минималдық  жəне 
баллистік гальванометрлерде максималдық болуы тиіс. 
•  критикалық  кедергі  тізбек  кедергісінен  10...20%-дан  аспауы 
тиіс. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   216




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет