68
ПРОЕКТ
3. Кеплердің екінші заңы:
планетаның радиус-векторы бірдей
уақыт аралығына шамалары бірдей аудандар сы-зып шығады.
Сурет 2.17-ге назар аударайық. Мұндағы боялған екі аудан бір-біріне
тең, ал дененің бірдей уақыт аралығында жүріп өткен жолдары, яғни
М
1
М
2
және
М
3
М
4
доғаларының ұзындықтары бірдей емес. Радиус-вектор
r
неғұрлым кіші болса, доға соғұрлым ұзын болады, яғни планетаның бұл
орындағы жылдамдығы да үлкен. Планеталар ең үлкен жылдамдықпен
перигелийде, ал ең кіші жылдамдықпен афелийде қозғалады.
М
B
А
1
F
1
Радиус
вектор
Күн
Эллипс центрі
b
a
F
2
B
1
O
M
2
M
1
S
M
3
M
4
A
A
А
1
Сурет 2.16
Сурет 2.17
Күн
4. Кеплердің үшінші заңы:
кез келген екі планетаның Күнді айна-
лу периодтары квадраттарының қатынасы олардың орбиталарының
үлкен жартыөстерінің кубтарының қатынасына тең болады:
T
T
a
a
1
2
2
2
1
3
2
3
=
,
(2.6)
мұндағы:
а
1
мен
а
2
– екі планетаның үлкен жартыөстері;
Т
1
мен
Т
2
–
олардың айналу периодтары.
Кеплер заңдарын тек Күн жүйесі денелерінің қозғалыста-рына ғана
емес, сонымен қатар барлық аспан денелері жүйе-лерінің қозғалыстарына
да қолдануға болады.
Достарыңызбен бөлісу: 
