Оқулық ретінде «Білім беруді дамыту федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет29/120
Дата31.01.2023
өлшемі8,53 Mb.
#64112
түріОқулық
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   120
ТАМЫРЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР 
Барлық өсімдік тамырларының жиынтығы түбірлік жүйе деп 
аталады. Түбірлік жүйелердің түрлі классификациясы бар (4.5-сурет).
Негізгі тамыр жүйесі қалған тамырлар арасында жоғары дамыған 
және жақсы дамыған тамырдың болуымен сипатталады (4.6-сурет).
Талшықты түбірлік жүйеде негізгі түбір көрінбейді немесе жоқ, 
тамыр жүйесі бірқатар қосымша тамырлармен ұсынылған. Дәнді 
дақылдардың типтік жеміс-жидек жүйесі бар (4.6-суретті қараңыз).
4.5. сур. Тамырлық жүйелер түрі 


51 
4.6. сур. Тамырлық жүйелер (А. С.Родионова ж.б., 2010): 
A – шашақты; B - шыбықты; B - бұршақ өсімдігінің тамыр жүйесі; D - жас 
қарағай тамыры: 1 - сыртқы микоризамен; 2 - микориздерсіз 
Көптеген өсімдіктерде, негізінен, ағаштар - шырша, қарағай, емен, 
қайың, сондай-ақ шөпті көпжылдықтарда аралас типтегі тамыр жүйесі 
дамыған - негізгі, бүйірлі және бағындырылған тамыры бар. 


52 
Тамыр жүйесінің даму дәрежесі тіршілік ету ортасына байланысты. 
Орманды зонада подзолистен, нашар газдалған топырақта, тамыр 
жүйесі беткі қабатта (10-15 см) 90% шоғырланған. Мұнда қоректенуші 
тамырлардың негізгі бөлігі орналасқан. Кейбір өсімдіктерде 
(полиниялардың көптеген түрлерінде) шөл және жартылай шөлдер 
аймағында түбірлік жүйелер көктемгі көктемгі жауын-шашынның 
немесе түнгі уақытта шудың қоныс аударуына бейімделумен 
байланысты, ал басқа жерлерде терең түбірлік жүйелер 18- 20 м түйе 
тігісі (Alhagi pseudal-hagi), үштік сияқты сексеуіл (Haloxylon) сияқты 
әмбебап болып табылады, уақытқа байланысты әртүрлі көкжиектердің 
ылғалдылығын пайдаланады.
Тармақтану дәрежесі бойынша күшті тармақтанушы тамырлық 
жүйелер – қарқынды және баяу тармақтанушыларды —экстенсивті 
белгілейді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   120




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет