Оқулық Техникалық ғылымдар докторы, профессор А. Б. Николаев редакциясымен

14 
Кез  келген  білім  беруді,  егер  ол  төрт  негізгі  қасиеттерге  немесе 
белгілерге  -  тұтастық  пен  бөлінгіштікке,    тұрақты  байланыстар 
ұйымдастырушылық  пен  төтеншелікке  ие  болса,  жүйе  деп  санауға 
болады.    
Жүйенің  тұтастығы  мен  бөлінгіштігін  мына  түрде  түсіндіруге 
болады. Бір жағынан, жүйе  — тұтас білім беру, екінші жағынан, оның 
құрамында олар жүйеде ғана бар  
жүйеден  тыс  бұл  жақсы 
жағдайда  жүйелік-маңызды  қасиеттеріне  ие  объектілер  тұтас 
объектілерді  (элементтерді)  анық  көрсетуге  болады.  Жүйеге  кірген 
кезде,  элемент  жүйелік-маңыздының  орнына  жүйелік-белгілен 
қасиеттке ие болады.   
Элементтердің  немесе  (және)  олардың  бұл  элементтердің  осы 
жүйеге  кіретін  элементтермен  байланысының  қуаты  (күші)  бойынша 
артатын қасиеттерінің арасында маңызды тұрақты байланыстардың 
(қатынастардың)  болуы  жүйенің  атрибуты  болып  табылады.  Жүйе 
нөльге тең емес уақыт интервалында жүйе элементтерінің арасындағы 
маңызды  байланыстардың  қуаты  (күші)  осы  элементтердің  сыртқы 
ортамен  байланыстарының  қуатына  қарағанда  үлкен  болған  кезде, 
кейбір тұтас білім беру ретінде болады. Ақпараттық байланыстар үшін, 
әлеуетті  қуатты  бағалау  осы  ақпараттық  жүйенің  өткізу  қабілеті,  ал 
оның  нақты  бағалау  –  ақпарат ағынының шынайы  көлемі қызмет етуі 
мүмкін.  Бірақ,  жалпы  жағдайда,  ақпараттық  байланыстардың  қуатын 
бағалау  кезінде,  берілетін  ақпараттың  сапалық  сипаттамаларын 
(құндылығын, пайдалылығын, дәйектілігін, ж.т.б.) есепке алу қажет. 
Жүйені  ұйымдастыру  белгілі 
құрылымдаудың  болуымен 
сипатталмайды,  ол  оны  құру  мүмкіндігін  белгілейтін  жүйе  құрайтын 
факторлардың  энтропиясымен  салыстыру  бойынша  H  (S)  жүйесінің 
энтропиясын (белгісіздік деңгейін) төмендетуде көрінеді. 

жүктеу/скачать 6,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: