Оқулық университеттер мен педагогикалық, медициналық мал дәрігерлік, агрономиялық, зоотехникалық жоғары оқу орындарының студенттеріне, магистранттарына, оқытушыларына, сондай-ақ биология салаларының мамандарына арналған


ПОЛИХИМЕНОФОРА ОТРЯД ҮСТІ - POLYHYMENOPHORA



бет26/174
Дата24.11.2023
өлшемі0,5 Mb.
#125469
түріОқулық
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   174
Байланысты:
5025406487917 Омыртқасыздар зоологиясы. 1-кітап by Дәуітбаева К.Ә. (z-lib.org) (1)

ПОЛИХИМЕНОФОРА ОТРЯД ҮСТІ - POLYHYMENOPHORA


Инфузориялардың денесін кірпікшелер қаптаған және ауыз айналасында спираль түрінде дөңгеленген, оңға қарай бірнеше қатар бұралып жатққан мембранеллалары бар. Бұларға көптеген отрядтар жатады, солардың ішінен үшеуін қарастырамыз:




Әр түрлі кірпікшелілер отряды - Heterotricha


Тұщы суларда кең тараған, ірі инфузориялар. Ауыз айналасындағы мембранеллалары ірі кірпікшелерден құралған, ал дененің қалған бетін майда біркелкі кірпікшелер жапқан. Негізгі өкілдері - Stentor polymorphus, Spirostomum ambiguum, Bursaoria truncatella, Balantidium coli.


Stentor polymorphus-тың ұзындығы 1-2 мм, воронка тәрізді, су түбінде бекініп тіршілік етеді.
Spirostomum ambiguum-ның ұзындығы 2 мм-ге дейін жетеді, денесі ұзын, соған сәйкес ұзынша келген макронуклеус және бірнеше майда микронуклеустер болады. Жиырылғыш вакуолі дененің артқы жағында орналасқан.
Balantidium coli - адамның тоқішегінде тіршілік ететін өте қауіпті паразит. Ұзындығы 50-80 мкм, жалпақтығы 40-60 мкм. Балантидия циста күйінде ішектен сыртқа шығады. Цистаны жұту арқылы адам балантидиоз деген ауруға шалдығады.


Бауыр кірпікшелілер отряды - Hypotricha


Тұщы суларда және теңіздерде кең тараған. Негізгі өкілінің стилонихия



  • Stylonichia mytilus-тың кірпікшелері көп жағдайда қылтандарға және цирраларға айналған. Цирра тобы бауыр жағында орналасқан, осылар арқылы инфузория судың түбінде жылжып жүреді. Мембранеллалары денесінің алдыңғы және бауыр жағында орналасқан (24-сурет).




  1. сурет. Бауыр кірпікшелілер (Hypotricha): A - Stylonichia mytilus - бауыр жағынан; Б - сол түрі бүйір жағынан; 1 - алдыңғы цирралар, 2 - ауыз мембранелла, 3 - перистом, 4 - арт- қы цирралар, 5 - ас қорыту вакуолі, 6 - макронуклеус, 7 - микронуклеус, 8 - арқа қылтандары, 9 - жиырылғыш вакуолі





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   174




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет