«Парадигма» ұғымы. Білім беру парадигмалары. Парадигманың түрлері. Білім беру парадигмасының психологиялық аспектілері. Интегралды парадигмалар


Эмбриональды бағаналы жасушалардың қолданылуы



бет4/8
Дата28.01.2023
өлшемі3,61 Mb.
#63456
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
Бағаналы клеткалар

Эмбриональды бағаналы жасушалардың қолданылуы


1.Организмдерді клондау
2.In vitro және in vivo эмбриогенезінің бастапқы сатыларын зерттеу
3.Бағытталған дифференциалдау және жасушалық терапия тәсілдерін әзірлеу
4.Геномды бағытты өзгерту және химерлі жануарларды алу
Гемопоэздік бағаналы жасушалары
Гемопоэздік бағаналы жасушалары (ГБЖ) – сүйек кемігінің жасушалары, олардан дифференциалдау және жетілу нәтижесінде қан жасушаларының барлық түрлері: эритроциттер, тромбоциттер және лейкоциттердің әртүрлі түрлері алынады.
"Гемопоэтика" термині «қан түзу" дегенді білдіреді; Гемопоэтикалық бағаналы жасушалар гемопоэз процесінің "бастапқы нүктесі" болып табылады. Гемопоэтикалық бағаналы жасушалар қан жасушаларының барлық түрлерін құрайды, бірақ басқа ұлпалар мен мүшелердің жасушалары пайда болмайды – мысалы, сүйек немесе ми жасушалары.
Гемопоэтикалық бағаналы клеткалар ересек ағзаның сүйектерінің сүйек кемігінде, әсіресе жамбас және төс сүйегі аймағында болады. Олар сондай-ақ кіндік қанда және аз мөлшерде перифериялық қанда кездеседі . Ересек ағзаның бағаналы жасушаларының негізгі көзі – ГБК-ға бай сүйек кемігінің стромасы немесе қан жасушалары мен иммундық жүйеге үнемі бөлінетін гемоцитобласттар деп аталатын барлық қан жасушаларының ерте прекурсорлары.Сүйек кемігінің стромасында МБК популяциясы да бар, бұл ГБК-ның бөлінбеген күйін сақтауға көмектеседі. Барлық қан жасушаларының жетілу процесі гемопоэз деп аталады.
Морфологияға келетін болсақ, ГБК дөңгелек ядроға ие және лимфоциттерге ұқсайды. Жасушалар жабысқақ емес, цитоплазманың ядроға қатынасы төмен дөңгелек пішінді. ГДЖ бөлінудің асимметриялық түрімен сипатталады, бұл өзін-өзі жаңарту процесінің ұзаққа созылуына мүмкіндік береді, сондықтан дененің бүкіл өмірінде қан жасушалары массасының пайда болуына әкеледі.
Өз гемопоэзі жойылған организмге гемопоэтикалық бағаналы жасушаларды енгізгенде (мысалы, жоғары дозалы химиотерапия нәтижесінде), енгізілген жасушалар науқастың сүйек кемігін ұрпақтарымен толтырып, гемопоэзді қалпына келтіре алады. Гемопоэтикалық бағаналы жасушалардың трансплантациясы дәл осы қабілетке негізделген. Ол үшін науқас оларды тамыр ішіне енгізуі керек. Қан ағымымен жүре отырып, гемопоэтикалық бағаналы жасушалар жаңа " үй " табады, сүйек кемігін біртіндеп толтырады және онда қан жасушаларын шығара бастайды.
Мезенхималық жасушалар - ұқсас морфологиясы мен қызметі бар жасушалар тобы. Бұл жасушалар мезенхималық ұлпаны құрайды. Мезенхималық бағаналы жасушалар бірнеше жетілген жасушаларға бөлінеді. Демек, бұл жасушалар мультипотентті бағаналы жасушалар болып саналады. Мезенхималық бағаналы жасушалар фузиформалды немесе стелаттық жасушалар болып табылады және эктодерма мен жас эмбрионның эндодермасы арасында мезодерма аймағында орналасқан. Мезенхималық жасушалардың көпшілігі мезодермадан шығады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет