Список использованной литературы

132 

ҽдебиеті  жҽне  жазба  ҽдебиеті  сияқты  екі  қайнар  кҿзі  бар.  Қазақ  тілі  –  бай  да  қҧнарлы  тілдердің  қатарына 

жатады.  Оған  мысал  ретінде  67  мың  тізімдік  сҿз,  24,5  мың  фразеологиялық  тіркес  –  барлығы  91,5  мың 

лексикалық бірлік кірген бір ғана он томдық ―Қазақ тілінің тҥсіндірме сҿздігін‖ келтіруге болады. 

Қазақстанда  мемлекеттік  тілді  білу  полилингвиалдық  білімнің  негізі  болып  саналады.  Қазақстан 

Республикасының  Конституциясы  мемлекеттік  тілдің  полилингвиалды  білімнің  негізі  ретіндегі  басымдығын 

бекітіп  берді.  Бҧл  ҧлттық  тиесілілікті  жҽне  басқа  тілдерді  (орыс  жҽне  шет  тілін)  анықтайтын  ана  тілінің 

ҥйлесімді ҿзара қарым-қатынас жасауларын талап етеді. Қазіргі таңда аса маңызды мҽселе ретінде мемлекеттік 

тілді барша қазақстандықтардың меңгеруіне толық жағдай туғызу жолдары қарастырылуда. Мысалы, білім беру 

саласында,  2020  жылы  барлық  мектеп  бітірушілер  қазақ  тілінде  еркін  сҿйлей  алулары  ҥшін  2017  жылдың  1 

қыркҥйегінен бастап қазақ тілін оқытудың ҽдіснамасы ҿзгертіледі. Тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 

жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасына  сҽйкес,  орыс  тілін  оқыту  жҥйесін  одан  ҽрі  оқу-ҽдістемелік 

жҽне  зияткерлік  тҧрғыдан  қамтамасыз  ету  мҽселелері  кҿтерілуде.  Себебі,  ҽлемдегі  барлық  халықтар  мен 

мҽдениеттер  бір-бірлеріне  жақындаса  бастады  ҽрі  толыққанды  қарым-қатынас  жасауды  қалайды.  Қазақстанда 

бҧл  рҿльді  орыс  тілі  атқарады.  Орыс  тілі  ҽлемдік  қоғамдастықта  Қазақстанды  позитивтік  тҧрғыдан 

қабылдаудың  тҥйінді  факторы  бола  отырып,  біздің  Республикамыздың  халықтарынының  бір-бірімен  қатынас 

жасау  қҧралы  болып  қала  беруде.  Басқа  мҽдениетке  баулу,  оның  даралығын  игерту,  рухани  қҧндылықтың 

жалпы  қорындағы  оның  мҽдени  ҥлесінің  алатын  орнын  ҧғындыру  бҥгінгі  таңда  рухани-адамгершілік 

тҽрбиесінің негізгі мҽселелерінің бірі болып отыр. 

―Ҥштҧғырлы  тіл‖  идеясының  ҥшінші  қҧрамдас  бҿлігі  –  ағылшын  тілін  меңгеру  –  ғаламдық  ақпараттар 

мен инновациялардың ағынына ілесуге мҥмкіндік береді, сонымен қатар ҽлемдегі ең  ҥздік, ең беделді жоғары 

оқу  орындарында  білім  алуға,  ҽлемдегі  озық  тҽжірибелермен  танысуға,  тҽжірибе  алмасуға,  бизнес  саласын 

меңгеруге мҥмкіндік мол болады. Қазақ тілі – мемлекеттік тіл, ол мемлекеттік тіл ретінде дамытылуын талап 

етеді. Орыс тілі – қарым-қатынас тілі, ол - қолдау кҿрсетуді талап етеді. Ағылшын тілі – жаhандық экономикаға 

ойдағыдай кірігу тілі, ол лі – ҥйренуді талап етеді. 

Халықтың келесідей дана сҿзі бар: «Жеті жҧрттың тілін біл, жеті тҥрлі ғылым біл». 

Қазақ халқының зиялы ҧлдары тіл тҧралы ойларын келесідей жеткізген: 

«Қолына қалам ҧстаған ҽр азамат ана тілінің қорын игерумен бірге, басқа тілдердің де асыл қазынасынан 

сусындауы, оны кҽдеге жарата білуі абзал» (Қазақтың қаhарман батыры Бауыржан Момышҧлы).  

«Тілді білу ҽрине мақтаныш, дегенмен ...  

Ана тілің – арың бҧл,  

Ҧятың боп тҧр бетте.  

Ҿзге тілдің бҽрін біл,  

Ҿз тіліңді қҧрметте!» (Қадыр Мырза-Ҽли). 

 Бірнеше  тілді  игеру  Қазақстанды  ҽлемік  қоғамдастықтың  экономикалық  жҽне  мҽдени  ортасына 

кірігіуіне септігін тигізеді.  

Қазақстан Республикасының білім жҽне ғылым министрлігі ҥштілділікке кҿшу мҽселесін 2019 жылдың 

қыркҥйегінен бастап бағытты жҥзеге асыруды жоспарлап отыр: 

 

10  жҽне  11  сынып  оқушыларына  тҿрт  пҽнді  (физиканы,  химияны  биалогияны,  информатиканы)  оқыту 

ағылшын тілінде жҥргізіледі. 

 

Қазақ  тілінде  оқытатын  мектептерде  математика,  қазақ  тілі,  қазақ  ҽдебиеті,  Қазақстан  Тарихы,  география 

жҽне де басқа да бірнеше пҽндер қазақ тілінде оқытылады. Орыс тілі жҽне ҽдебиеті, ҽлем тарихы орыс тілінде 

ҿткізіледі.  

 

Орыс тілінде оқытылатын мектептерде де пҽндерді оқыту арқатынасы жоғрыдай болады. 

 

Басқа сыныптарда базалық принциптер сақталады, бірақ осы сыныптарда балалар ҥш тілде оқуға дайындала 

алулары  ҥшін  тілдік  жҥктеме  кҿбееді.  Негізгі  мектептерде  де  пҽндерді  ҥш  тілде  оқытуға  мҥмкіндік  беріледі, 

бірақ олар ҥш тілде оқуға дайын болған жағдайда. 

 

2020  жылы  барлық  мектеп  бітірушілер  қазақ  тілінде  еркін  сҿйлей  алулары  ҥшін  2017  жылдың  1 

қыркҥйегінен бастап қазақ тілін оқытудың ҽдіснамасы ҿзгереді.  

Олай  болса,  жоспарды  жҥзеге  асыратын  білім  беру  жҥйелерінің  педагогтарына  бҧл  -  ҥлкен  міндет 

артады. 

Қазақстан Республикасының білімін дамыту тҧжырымдамасы жалпыҽлемдік стандарт талабына деңгейде 

жауап  бере  алатындай  кҽсіби  мамандарды  дайындаудың  формалары  мен  ҽдістерін  сапалы  жаңартуға 

бағытталған.  Бҧл  бағытта  бір-бірімен  байланысыты  жҽне  бір-біріне  тҽуелді  ҽлемнің  жағдайында  ҿмір  сҥре 

алатын жас ҧрпақты дайындаудың пҽрменді қҧралы болып табылатын политілдік білімге ҥлкен мҽн береді. 

Сондықтан  да  білім  беру  мазмҧнын  жаңартуға  педагогтардың  дайын  болуы  олардың  біліктіліктерін 

арттыратын ҧлттық орталық пен оның филиалдарының қызметін жаңа деңгейге кҿтерумен тығыз байланысты. 

Бҧл бағытта ізденіс жҧмыстары ҥзіліссіз жҥргізілуде. 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1. Қазақстан Республикасының Конституциясы (1995ж.),)  

2. «Тіл саясаты туралы‖ Тҧжырымдамасы (1996ж.)  

3. «Тіл туралы‖ Заң, 11 шілде 1997ж. 

133 

4.«Тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, 29 маусым 2011 

ж. 

5. Назарбаев Н. ―Жаңа ҽлемдегі жаңа Қазақстан‖ халыққа Жолдау, 16 ақпан 2008 жыл. 

6. Назарбаев Н.  «Қазақстан жолы  – 2050: Бір мақсат,  бір мҥдде, бір болашақ»  Қазақстан халқына Жолдау, 17 

қаңтар 2014 жыл. 

7. Қазақстан Республикасының білімін дамыту тҧжырымдамасы 

8. Қағазбаева Ҽ.К. Қазақ тілі – ҥштҧғырлы тіл негізі// 

9.Интернет ресурс: : Zakon.kz. Что изменится в системе образования Казахстана с 1 сентября.  

 

 

ФОРМИРОВАНИЕ ПОЛИКУЛЬТУРНОЙ ЛИЧНОСТИ – ВЕЛЕНИЕ НОВОГО ВРЕМЕНИ 

 

Калиева Ф.К., 

учитель английского языка СШ №1 Республика Казахстан г.Актобе 

 

Внедрение  трехъязычного  обучения  –  веление  времени.  ХХІ  век  требует  ускоренных  темпов  во  всех 

сферах жизни. Глобализационные процессы затронули прежде всего систему информации. К знаниям имеется 

один путь – стремительно двигаться и овладеть тем, что мир знает, а затем внедрять. Три языка – это минимум 

сегодня, чтобы не отстать навсегда. Жить в мире со знанием казахского, русского и английского языков  – это 

значит иметь доступ к любой информации. Кроме того, знание языков – это доступ к культуре. Знание языков- 

это  основа  формирования  поликультурной  личности.Что  же  означает  понятие  поликультурность?  Анализ 

научных  работ  показал,  что  в  настоящее  время  нет  единого  мнения  по  поводу  феномена 

«поликультурная личность»,  не  дано  емкого  и  исчерпывающего  определения  .  Изучив  разные  источники, 

научные  труды  и  диссертации,  нашла  следующее  понятие  данного  термина:  «Поликультурная  личность  - 

личность, имеющая активную жизненную позицию, обладающая развитым чувством эмпатии и толерантности, 

эмоциональной  устойчивостью,  способная  к  продуктивной  профессиональной  деятельности  в  условиях 

культурного многообразия общества.» [1]  

Поликультурность  -  умение  вести  диалог,  понимать  человека  другой  культуры,  другой  страны, 

воспринимать  его  таким,  как  он  есть,  поддерживать  его  в  критической  ситуации,  а  также  возможность 

обогащения  своей  культуры,  когда,  понимая  другого,  обогащаешься  сам,  можно  утверждать,  что  именно 

поликультурность  личности  является  одним  из  эффективных  средств  противостояния  негативным 

последствиям  глобализации,  смягчающим  фактором  глобализационных  процессов.В  настоящее  время 

иностранные  языки  становятся  одним  из  главных  факторов  как  социально–экономического,  так  и 

общекультурного  прогресса  общества.  Для  сохранения  многоязычия  в  современном  мире  предпринимаются 

различные  меры.  «Так  внедрение  политики  трехъязычия  в  Казахстане  дает  большие  возможности  гражданам 

Республики. В рамках задачи сохранения языкового многообразия в Казахстане предполагается, прежде всего, 

создание условий для обучению родному языку представителей этносов, проживающих в Казахстане. Важной 

задачей  является  изучение  английского  и  других  языков»  «Языковая  политика  нашей  страны  —  путь 

интеграции  Казахстана  в  мировое  сообщество.  На  сегодняшний  день  в  Республике  Казахстан  проводится 

политика  трехъязычия,  направленная  на  освоение  казахстанцами  казахского,  русского  и  английского  языков. 

Политика  трехъязычия  не  требует  забывать  родной  язык,  наоборот,  она  возводит  казахский  язык  на  первое 

место.» [2]  

Необходимо  развивать  казахский  язык,  поддерживать  русский  и  внедрять  английский.Программа 

«Триединство языков» была утверждена Указом президента РК от 20 ноября 2007 года. Указ предусматривал 

изменения  и  дополнения  в  «Государственную  программу  функционирования  и  развития  языков  на  2001-2010 

годы».Человек будет чувствовать себя уверенно в любой многоязычной среде. Страна как раз с этой позиции 

пытается создать равные возможности для всех. Многоязычное образование откроет для школьников доступ к 

большему количеству новой информации и технологиям. Такая политика открывает большие горизонты перед 

учащимися. Наша  страна  имеет  преимущество  перед  другими  государствами,  и  в  том  числе  перед  странами 

СНГ,потому  что  мы  -многонациональная  страна.  Мы  обогащаем  свою  культуру  познавая  культуру  других 

наций,  этносов.  «Мы  -  многонациональная  страна.  Так  сложилось  исторически.  Наша  задача  -  сохранить 

единство общества», [3] отметил Глава государства. 

Президент  страны  Нурсултан  Назарбаев,  подчеркивая  важность  трехъязычного  обучения,  сказал: 

«Казахстан  должен  восприниматься  во  всем  мире  как  высокообразованная  страна,  население  которой 

пользуется  тремя  языками.  Это  казахский  язык  –  государственный  язык,  русский  язык  –  язык 

межнационального общения и английский язык – язык успешной интеграции в глобальную экономику». [3] 

Проект  был  выделен  как  отдельное  направление  внутренней  политики.  Основные  цели  проекта  «Три-

единство языков» можно обобщить следующим образом. В области применения казахского языка: расширение 

сферы применения государственного языка, обеспечение унификации норм современного литературного языка, 

усовершенствование  и  систематизация  лексического  фонда,  внедрение  полноценной  терминологической 

системы,  решение  вопросов  компьютеризации  языка,  улучшение  методики  преподавания.  По  отношению  к 

русскому  языку:  сохранение  общекультурных  функций  русского  языка,  обеспечение  функционирования  в 

134 

области науки и образования, создание новых программ дистанционного обучения, учебно-методической лите-

ратуры, электронных интерактивных учебников.  

Деятельность в сфере английского языка включает: расширение международного сотрудничества в целях 

взаимодействия  с  иноязычной  культурой,  обеспечение  доступной  учебно-методической  литературой  для 

коллективного  и  самостоятельного  обучения,  ревизия  учебных  программ,  усиление  требований  к  системе  и 

процессу  обучения  будущих  преподавателей  иностранного  языка,  подготовка  преподавателей  для  обучения 

естественным  наукам  и  математике  на  английском  языке.  Для  успешной  реализации  педагогических  условий 

формирования  поликультурной  личности  в  стране  проводится  политика  трехъязычия,  направленная  на 

освоение казахстанцами казахского, русского и английского языков. Язык  — это ключевое явление культуры, 

вероятно, главный механизм национального единения, инструмент возникновения и воспроизводства нации как 

социальной структуры и сохранения языкового многообразия в Казахстане. 

Список использованной литературы 

1.

 

Агранат  Ю.  В.  Формирование  поликультурной  личности  будущих  специалистов  социальной  сферы  при 

обучении  иностранному  языку  в  вузе.//  Научная  библиотека  диссертаций  и  авторефератов  disserCat – 

Хабаровск:2009 

2.

 

Ешимбетова З. Б., Демеуова А. М. Казахстанское «трехъязычие» — уникальная формула языковой политики 

// Инновации в науке: сб. ст. по матер. XI междунар. науч.-практ. конф. Часть II. – Новосибирск: СибАК, 2012. 

3.

 

Назарбаев Н.А.  Указ  Президента  Республики  Казахстан  от  29  июня  2011  года  № 110«О  Государственной 

программе функционирования и развития языков на 2011—2020 годы». 

 

 

ҤШТІЛДІЛІК – ЖАҢА ЗАМАН СҦРАНЫСЫ 

 

Калимуллина Г.А., Тулегенова З.К., 

қазақ тілі мен ҽдебиеті мҧғалімдері №2 жалпы орта білім беретін мектеп-гимназиясы 

Қазақстан Республикасы Ақтҿбе қаласы 

 

Қазақстандағы  тҽуелсіз  жолындағы  кҥресі  қазақ  тілінің  қоғамдағы  лайықты  орнын  талап  етуден 

басталған  болатын. Қазақ тіліне  мемлекет мҽртебесіне  ҽперу оңай болған емес. Осы  жолда  қаншама  тар жол, 

тайғақ  кешулерден  ҿтті.  Сҿйтіп,  елім,  тілім  деп  кҥрес  майданына  шыққан  кҿптеген  асыл  азаматтардың  зор 

қажыр-қайратының  арқасында  туған  тіліміз  ҿз  тҧғырына  қонды.  Бҧл  істердің  қай-қайсысының  болсын  басы-

қасында  Қазақстанның  Тҧңғыш  Президенті  Нҧрсҧлтан  Ҽбішҧлы  Назарбаев  болғанын  тағы  жақсы  білесіңдер. 

Тҽуелсіздік  жылдары  мемлекеттік  тілімізде  оймен  бірге  жетіліп,  қолданыс  аясын  кеңейте  тҥсті.  Оның  ҽрбір 

сатысынан  Мемлекет  басшысының  қолтаңбасын  кҿтеруге  болады.  Елбасы  дҽстҥрге  айналған  жыл  сайынғы 

Жолдауларында  да,  Қазақстан халқы  Ассамблеясының сессияларында да мемлекеттік тіліміздің тірегі  ретінде 

қазақ  тілінің  ҿрісін  кеңейту,  ел  халқының  мемлекеттік  тіл  аясына  ҧйысуын  қадағалап,  осыны  ҧдайы  айтып 

келеді. Президент Нҧрсҧлтан Ҽбішҧлы Назарбаевтың Қазақстан Халқы  Ассамблеясын қҧрғандағы мақсаты да 

ел халқын тҧтастандыру болатын. Ол, ҽрине, мемлекеттік тіл арқылы іске асады. Сондықтан Қазақстан Халқы 

Ассамблеясы мемлекеттік тілге қатысты жҧмыстарын бҧрынғыдан да қарқынды жҥргізіп, ҿзге ҧлт ҿкілдерінің 

мемлкеттік тіл аясында топтасуына ҧйытқы болғандары жҿн дегім келеді. 

Қазақстанды  бҥкіл  ҽлем  халқы  ҥш  тілді  бірдей  пайдаланатын  жоғары  білімді  мемлекет  ретінде  тануы 

керек.  Олар:  қазақ  тілі  –  мемлекеттік  тіл,  орыс  тілі  –  ҧлтаралық  қарым-қатынас  тілі  жҽне  ағылшын  тілі  – 

жаһандық  экономиканы  ойдағыдай  тҥсіну  тілі.  Дҽлірек  айтқанда,  ҥштҧғырлы  тіл  идеясын  мынадай  ҽрі 

қарапайым,  ҽрі  тҥсінікті  формуламен  кҿрсетуге  болады:  мемлекеттік  тілді  дамытамыз,  орыс  тілін  қолдаймыз 

жҽне  ағылшын  тілін  ҥйренеміз.  Ҥштҧғырлы  тіл  идеясын  дамыту  ҥшін  мемлекет  тарапынан  еліміздің  ҽр 

азаматына кҿптеген жағдайлар жасалынған. 

Биылғы  жылғы  Елбасының  дҽстҥрлі  Жолдауынан  кейін  тіл  саясатында  да  біраз  тың  ҿзгерістер  орын 

алды.  Атап  айтқанда,  ҧлттық  терминологияны  дамыту,  мемле¬кеттік  тілдің  бҽсекеге  қабілеттілігін  арттыру 

тҧжырымдамасын  ҽзірлеу,  ағылшын  тілін  ҥйретудің  курстарын  ашу,  мемлекеттік  қызметке  қабылданатын 

ҥміткерлерге  мем¬лекеттік  тілден  тест  тапсыру,  қолданыстағы  тіл  туралы  заңнамаларға  ―Тілдердің 

ҥштҧғырлығы‖, дҽлірек айтқанда – ҥш тілдің бірлігі бойынша ҿзгерістер енгізу жҽне тағы басқалар. 

―Ҥш  тілдің  бірлігі‖  мҽдени  жобасы  –  ҥш  тілді,  қазақ,  орыс  жҽне  ағылшын  тілдерін  Қазақстан 

азаматтарының  бірдей  меңгеруін  меңзегенімен,  бҧның  тҥпкі  негізі,  кҿздеген  мақсаты  –  мемлекеттік  қазақ 

тілінің  халықаралық  қолданыстағы  орыс,  ағылшын  тілдерімен  терезесін  теңестіріп,  ҽлемдік  деңгейге  кҿтеріп, 

жаһан  тілдерімен  тең  қолданылатын  биікке  жеткізу.  Қандай  мемлекет  болмасын  оның,  ең  ҽуелі  мҽн  беріп, 

ҧлықтайтын  тілі,  ҽрине,  мемлекеттік  тілі.  Ҿйткені,  мемлекеттік  тіл  ҽлемдік  қауымдастықтағы  мемлекеттердің 

сипатты  белгілерінің  бірі,  ҧлттық  саясатының  кҿрсеткіші.  Міне,  осы  бағытта  еліміз,  ең  ҽуелі,  мемлекеттік 

тіліміздің  мҽртебесін  арттыруға  кҥш  салып  отыр.  Бҧл  мҽселе  тек  қана  қазақ  халқының  ғана  емес,  елімізде 

тҧратын ҿзге ҧлт ҿкілдерінің де алдында тҧрған міндет. 

Ҥштілділік  жҿніндегі  сҿз  Елбасымыздың  ―Тілдердің  ҥштҧғырлығы  мҽдени  жобасын  кезеңдеп  жҥзеге 

асыруды қолға  алуды ҧсынамын.  Қазақстан  бҥкіл ҽлемге  халқы  ҥш  тілді  пайдаланатын мҽдениетті ел ретінде 

135 

танылуға  тиіс.  Бҧлар  -  қазақ  тілі  -  мемлекеттік  тіл,  орыс  тілі  -  ҧлтаралық  қатынас  тілі  жҽне  ағылшын  тілі  - 

жаһандық экономикаға ойдағыдай  кіру тілі‖  деген салиқалы  ҥндеуінен бастау алған болатын. Сонымен  қатар 

Нҧрсҧлтан Ҽбішҧлы: ―мектептерге ағылшын тілінен шетелдік оқытушыларды тарту қажет. Кез келген ортанқол 

мектептің  балаларға  ең  жоғары  деңгейде  шет  тілін  оқып  ҥйренуіне  жағдай  жасайтындай  дҽрежеге  қол 

жеткізуіміз міндет‖ - деп етекше атап кҿрсеткен. 

Ҥштілділік  -  нақты тҧлға, ҧжым, халықтың белгілі бір қоғамда қарым-қатынас ҥдерісінде қажет болған 

жағдайда ҥш тҥрлі тілді алма-кезек қолдану қҧбылысы. Біз ҥштілділікті тҽуелсіз еліміз ҥшін стратегиялық мҽні 

ерекше қҧбылыс деп бағалаймыз, сондықтан да бҧл қҧбылысты тҿрттілділік пен бестілділіктен бҿліп қараймыз, 

ҥштілділіктің кез келген сыңары ретінде кез келген шет тілін алуға болар еді, бірақ біз бҧл жерде де қоғамның 

нақты сҧранысы басым тҥскен қазақ, орыс, ағылшын тілдеріне ерекше мҽн берген жҿн деп тҥсінеміз 

Бҥгінгі таңда мемлекетімізде ҥштілділік мҽселесін нақты іс тҥрінде жҥзеге асыру керек пе? Ҽрине, керек. 

Еліміз  бен  жерімізге  ие  болатын  жастар  ҥш  тілді  де  қатар  меңгеруі  тиіс.  Бірақ  бҧл  ҥш  тілдің  тҧғыры  бірдей 

деген сҿз емес. Қазақстанда бір ғана тҧғырлы тіл бар, ол мемлекеттік тіл – қазақ тілі. Тҧғыр сҿзі діңгек, қазық 

деген  мағынада  қолданылады.  Бір  шаңырақты  кҿтеру  ҥшін  ҥш  діңгек  керек  емес.  Бір  діңгекпен  кҿтерген 

шаңырақтың  жан-жағынан  уықтар  қадалып,  оның  беріктігін  қамтамасыз  етеді.  Біздің  алтын  діңгегіміз, 

тҧғырымыз  –  қазақ  тілі,  ал  жан-жағынан  ҿзге  тілдер  мемлекеттік  тілді  қолдап  уық  секілді  қадалады.  Бірақ 

кейбіріміз  ҥштілділік  ҥдерісі  жҿнінде  басқаша  кҿзқарас  танытып  жатамыз.  Мҧның  себебі  осы  бір  сҿздің 

мағынасын тҥсінбеуден келіп шығады. Бірқатары осы бағытты ҧстануға оң кҿзбен қарап, қҧптаса, енді бірі ҿз 

қарсылықтарын білдіруде. 

Атап айтсақ, саясаттанушы Т.Ҽбдуҽлидің: «Мемлекет басшысы жаһандану жҿнінде мҽселе кҿтергенде де 

ҿре  тҥрегелдік.  Жаһандану  дегеніміз  қарапайым  сҿзбен  айтқанда  жоғары  деңгейге  жеткен  елдермен  қарым-

қатынасымызды нығайту. Соның бірі - тілдік коммуникация. Бҧл ҥшін халықаралық қатынас тілі болып жҥрген 

ағылшын  тілін  ҥйренуге  жастарымызды  жатпай-тҧрмай  баулуымыз  керек.  Оның  қажеттілігін  уақыт  ҿткен 

сайын  ҿткір  сезініп  келеміз»  деген  ойын  оқытушы  Т.Тҽңірбергенқызы  ары  қарай  жалғастырады:  «Ағылшын 

тілін ҥйренгеннен біз мҽңгҥрттенбейміз. Ағылшын тілі қазақ тілін ҥйренуге ешқандай кедергі жасамайды. Тек 

соны тҥсіне білуіміз керек. Себебі, ағылшын тілі мемлекеттік тілмен бҽсекелес емес» 

Ағылшын  тілі  -  ҽлемдік  бизнес  тілі,  мемлекеттік  тіл  –  ҧлт  тілі.  Мемлекеттік  тілде  сҿйлеу  -  ҽрбір 

Қазақстан  азаматының  борышы.  Ҽлемдік  ғаламдандырудың  ҿткізгіші,  ғаламдандыру  тілі  болып  танылған 

ағылшын тілін білу - ағылшын тілді елдермен тиімді байланысқа тҥскен ҽлемдік деңгейде ҿз орнын ойып тҧрып 

ала бастаған Қазақстан ҥшін аса маңызды. Тіл мҽселесі адам, қоғам ҿміріндегі ерекше орны бар аса кҥрделі де 

маңызды  қҧбылыс.  Қазақ  тілінің  осы  дҽрежеге  жетуі  жолында  қандай  шараларды  жҥзеге  асыру  қажеттігін  де 

Елбасы  ҿзінің  соңғы  халыққа  Жолдауында  былай  деп  атап  кҿрсетті:  «Халықаралық  тҽжірибелерге  сҥйене 

отырып,  қазақ  тілін  оқытудың  қазіргі  заманғы  озық  бағдарламалары  мен  ҽдістерін  ҽзірлеп,  енгізу  қажет. 

Мемлекеттік тілді тиімді меңгерудің ең ҥздік, инновациялық ҽдістемелік, тҽжірибелік оқу-қҧралдарын, аудио, 

бейнематериалдарды ҽзірлеу керек». 

Мемлекеттік тілді, шетел тілін білмей, дҥниежҥзілік  экономика кеңестігін, білім, ақпарат кҿздерін жете 

меңгеруге  қол жеткізе алмаймыз. Сондай-ақ  жаңа  технологияны  жете  меңгермей,  тілдерді де  игеру  жедел ҽрі 

тиімді  бола  қоймайды.  Қазіргі  жалпы  білім  беретін  мектептердің  кҿпшілігінде  сабақ  жаңа  технологияны  іске 

асыру  арқылы,  оның  механизмдерін  тілді  менгеруде  дҧрыс  қолдану  арқылы  ҿтеді.  Бҧл-  тіл  мамандарының 

ізденісі, дегенмен ҽлі де болса, бҧл бағытты жетілдіру қажет екендігі сҿзсіз. Қазақ, орыс, ағылшын тілдерін ҿзге 

тіл  ретінде  оқытудың  нҽтижесі  мҧғалімдердің  кҽсіби  біліктілігімен  осы  саланың  ҽдістемесін  терең  менгеруге 

байланысты. Дҥниежҥзінде ҿз ана тілінен басқа тілдерді меңгеру ҥшін қолданылатын универсалды ҽдістеменің 

модулі  бар.  Бҧл  ҽдістемелік  модуль  барлық  елдерде  тілді  басқа  адаммен  сҿйлесу,  пікірлесу,  тҥсіну  ҥшін 

ҥйретуді кҿздейді. Бҥгінде қазақстандық оқыту мен тҽрбиелеу ҽлемдік оқыту мен тҽрбиелеудің талаптарына сай 

болуы аса қажет. 

Қорыта  айтқанда,  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілін  меңгеру  оларға  қызметте  жақсы  табыстарға  қол  жеткізу 

ҥшін ықпалды жҽне іскер адамдармен қарым-қатынас орната алу, қажеттіліктерін қанағаттандыру ҥшін қажет. 

Сондықтан,ҿмір тҽжірибесі ҿзі кҿрсетіп отырғандай, басқа тілді меңгеру кез келген тҧлғаның биіктен кҿрінуіне 

шексіз мҥмкіндіктер берері сҿзсіз деп ойлаймыз. 

жүктеу/скачать 5,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: