402
ХАҚ ДОСТАРЫНЫҢ ҮЛГІЛІ МІНЕЗ-ҚҰЛҚЫ
Үммү А’лә:
«Аллаһқа ант етейін! Бұл оқиғадан кейін ешбір адам
жайында бір нәрсе айтпадым» – деген
(Бұхари, Тәбир, 27)
.
Олай болса, кімнің қандай күйде өлері беймәлім.
Артта қалғандар өлген адам жайында нақты бір үкім
беруден сақтануы керек. Тек ол үшін жақсылық жасап,
дұға мен жақсы пікірде болу керек.
Хадис шәрифте:
«Адам өмір сүрген кейпінде өледі және өлген күйін-
де тірілтіледі» делінген
(Мүнәуи, Фейзүл-Қадир, 5, 663)
.
Көбіне осылай. Бірақ пайғамбарлар мен олардың
сүйіншілегендерінен басқа ешкімнің ақтық дем жайын-
да кепілдігі жоқ. Яғни, адам сол кезге дейінгі өмірінің
дұрыстығына және жасаған жақсылықтарына сенбеуі
керек. Тек сенілетін және пана ізденілетін жер – Аллаһ
екенін білу керек. Оны разы ететін күйлермен және
амалдармен Оған жүгіну керек.
Құлшылық пен салих амалдарымыздың дұғалары-
мыз сияқты қабыл болуға мұқтаж екенін ұмытпайық.
Өйткені құлдың ең маңызды беймәлім жағдайы болған
ақтық демі жайында басқа бір хадис шәрифте былай
айтылған:
«Бір адам ұзақ уақыт бойы жәннаттықтардың
амалын жасайды, соңында амалы тозақтықтардың
ісімен тәмамдалады. Бір адам да ұзақ уақыт бойы
403
тозақтықтардың амалын жасайды, соңында амалы
жәннаттықтардың ісімен тәмамдалады»
(Мүслим,
Қадәр, 11)
.
Хақ досы Әли Бәккә Хазіретке «Бәккә», яғни
«көп жас төгуші» лақаб есімінің берілу себебі былай
баяндалады:
Салих және өзі сияқты әулие бір досы бар болатын.
Төтенше күйлер мен кереметтер иесі болатын. Бірде
екеуі бірге сапарға шықты. Баратын жер жаяу жүргенде
бір жылдық жол еді. Олар кереметтерімен бұл жолды
бір сағатта жүріп өтті. Досы оған: «Мен пәлен уақытта,
пәлен жерде өлемін. Сол кезде жанымда бол!» – деп,
өсиет етті. Бірақ ол досы ақтық демінде имансыз өлді.
Бұл оқиқаға куә болған Әли Бәккә онан кейінгі өмі-
рінде Аллаһтың ризалығына жете алмау және ақтық
демінде иманын құтқара алмау қаупінен көп жас төгетін
болды.
Сондықтан ақтық дем мәселесінде мүминнің көңілі
қорқыныш пен үміт сезімдерінің тепе-теңдігі шеңбері
аясында болуы тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: