Республикасы білім жəне ғылым министрлігі ы. Ə. Əміреев, Ж. Ы

-кесте. Қазақстанның 2005-2010 жылдар аралығындағы

жүктеу/скачать 1,16 Mb.

бет	19/184
Дата	06.01.2022
өлшемі	1,16 Mb.
	#11524
түрі	Оқулық

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 184

-кесте. Қазақстанның 2005-2010 жылдар аралығындағы көші-қоны, мың адам¹⁾

Жылдар	Республика бойынша көші-қон				Соның ішінде халықаралық көші-қон
Жылдар	келген- дер	кеткен- дер	көші-қон айыры- мы	имми- грант- тар		эмми- гранттар	көші-қон айырымы 2,8 22,7 33,0 11,0 1,1 15,5
2005	386,3	383,5	2,8	68,3		65,5
2006	373,4	350,8	22,7	74,8		52,1
2007	361,8	328,7	33,0	66,7		33,7
2008	365,1	354,2	11,0	53,4		42,4
2009	390,8	389,7	1,1	46,4		45,3
2010	408,5	393,0	15,5	42,0		26,5

1). Стат.анықтама «Қазақстан 2010 жылы».- Астана. 2011.- 27- б.
Кесте көрсеткіштеріне талдау жасайтын болсақ, онда 2005 жылдан бастап, республика көлемінде көші-қон айырымы оң белгіге ауысты жəне ол халықаралық көші-қон қалдығына тікелей байланысты.

Көші-қонды зерттеу кезінде оның өзгеруі, сол аумақта тұ- ратын халықтың санына тікелей байланысты болатындықтан, абсолюттік шамалардың орнына қатысты шамаларды, яғни көші- қон қарқындылығының көрсеткіштері пайдаланылады. Оған: келу коэффициенті, кету коэффициенті, көші-қон өсімі (кемуі) жатады. Бұл көрсеткіштердің барлығы 1000 тұрғынға шаққандағы есеп бойынша немесе мына формулалар бойынша есептеледі:

^Ккел
^Ккет

^Км.

^S^кел1000 ^;

S

^S^кет1000 ^;

S

^S^кел^^^S^кет1000 K S

кел ^^^Kкет ^.

Жалпы алғанда, республика халқының саны табиғи жəне миграциялық (көші-қон) өсімдері арқылы өзгереді. Сондықтан

бұл өзгерістердің мөлшерін анықтау үшін халықтың жалпы өсім коэффициентін қолданады жəне оны мына формула арқылы есептейді:

^Δж.

T_oM_o

К_ж_.___ 1000  1000 K_T_.___K_M_.___,

S S

мұнда, К_ж.ө- жалпы өсім коэффициенті;

^Δж. ^

жалпы өскен халықтың саны;

S халықтың орташа жылдық саны;

Т_ө- табиғи өсім;

М_ө- көші-қон (миграциялық) өсім; К_т.ө- табиғи өсім коэффициенті;

К_м.ө- миграциялық өсім коэффициенті.

Егер халықтың саны жыл аяғы мен жыл басына берілген болса, онда халықтың жалпы өсім коэффициентін есептеу үшін екеуінің айырмашылығын халықтың орташа жылдық санына бөлу керек немесе мына формула бойынша есептейді:

S₁S₀

^Δ^ж^.^,

К_ж_.___ 1000  1000

S S

мұнда, S₁-халықтың жыл аяғындағы саны; S₀- халықтың жыл басындағы саны;

^Δж. ^

жалпы өскен халықтың нақты саны.

Халық статистикасында халықтың жалпы табиғи жəне миг- рациялық өсім коэффициенттері бір-бірімен тығыз байланыс- та болады жəне оны мынадан көреміз. Мысалы, егер жалпы өсім мен табиғи өсім коэффициенттері есептелген болса, онда миграциялық (көші-қон) коэффициентін есептеу үшін екеуінің айырмашылығын алады немесе мына формула бойынша есептейді:

^Км.ө⁼^Kж.ө^-^Kт.ө .

Ал, егер табиғи өсім коэффициенті белгісіз болса, онда керісінше, мына формула арқылы есептеледі:

^Kт.ө ⁼^Kж.ө^-^Км.ө .

Көші-қон есебі кейде халық санағы жəне арнайы ішінара зер- теулер кезінде жүргізіледі. Демек, сол елді мекенде тұру ұзақтығы туралы мəселе 1970, 1979, 1989, 1999 жəне 2009 жылдардағы жүргізілген халық санақтарының бағдарламаларына енгізілген. 1989, 1999 жəне 2009 жылдарда жүргізілген халық санақтарында туған жері туралы, ал осы елді мекенде туылмаған тұлғалар үшін қайдан келгендері, яғни қалалық немесе ауылдық елді мекеннен келгені жəне осында қай жылдан бастап тұрып жатқандығы тура- лы сұрақтар көрсетілген.

Жоғарыда көрсетілген есептеу тəсілдерін шын мəнінде, іс жүзінде көрсету үшін мысал келтіреміз жəне ол төменгдегідей: жыл басына облыс халқының саны 750000, ал жыл аяғына 770000 адам болды. Жыл ішінде 14600 сəби дүниеге келсе, 6900 адам қайтыс болған, соның ішінде 1 жасқа дейін шетінегендердің саны 460, оның 190 өткен жылы, ал қалғаны осы жылы туғандар. Өткен жылғы туғандардың саны 13970 адам. Жыл ішінде 6700 адам не- кеге тұрған, 1900 адам ажырасқан, 2400 адам тұрақты тұруға кел- се, 2970 адам түрлі себептерге байланысты басқа жаққа қоныс аударған.

жүктеу/скачать 1,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 184