Робототехниканы оқытудағы оқу іс-әрекетін тақырыптық және сабақты жоспарлау. Күнтізбелік – тақырыптық жоспар мұғалімнің негізге алатын құжаты болып табылады. «тақырыптық»
жүктеу/скачать 1,86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қашықтан басқарылатын роботтар мен манипуляторлар
| Ғарыштық зерттеулердегі роботтар.
Ғарыштағы роботтар. Роботтар Марсқа да жіберілді. Онда роботтар топырақ, тау жыныстары және атмосфера үлгілерін жинайды, оларды талдайды және Жерге деректер жібереді. Роботтар адам шыдамайтын шамадан тыс ыстық пен суыққа төтеп бере алады және ауырмайды. Әрі сапарға адамнан гөрі роботты жіберген айтарлықтай арзан. Сондай-ақ тиісті жұмысын атқарып болған соң роботты қашықтағы ғаламшарда мәңгіге қалдыруға болады. Ал адам кері, Жерге қайтуға тиісті. 1970 жылы 17 қарашада ғарышкерлік тарихында тұңғыш рет Айға «Луноход – 1» роботы жіберілді. Салмағы 756 келі тартатын бұл робот ғарышта 322 күн жұмыс істеп , әртүрлі ғылыми – зерттеулер жүргізді. Осы мерзім аралығында Жердегі зерттеушілер «Луноход – 1» -мен 171 рет байланыс жасаған. НАСА – ның көптеген әйгілі роботтары Марсты түбегейлі зерттеу үшін ол жақтың біраз жерін шарлап шықты. Ғарыш роботы зерттеген ең соңғы нысан - Марс ғалашары болып табылады. Бұл ғаламшарда екі орбиталық ұшу аппараты, екі бірдей өздігінен жүретін көлік және қону құрылғысы жұмыс істейді. Сондай-ақ Марсқа Еуропа Ғарыш агенттігінің «Марс Экспресс» атты ғарышты зерттеу зымыраны және британдық «Бигл – 2 » қону құрылғысы жіберілген. Қашықтан басқарылатын роботтар мен манипуляторлар Қашықтан басқарылатын манипуляциялық роботтар қол жетпейтін жерлерде немесе адам денсаулығына қауіпті жағдайларда жұмыстарды орындау үшін экстремалды ортада кеңінен қолданылады. Мұндай аймақтарға сыртқы және су асты кеңістіктері, радиация деңгейі жоғары өнеркәсіптер мен зертханалар, термоядролық электр станцияларына қызмет көрсететін аймақтар және т.б. Мұндай құрылғыларды халық шаруашылығының әртүрлі салалары үшін автоматтандырылған құрал-жабдықтарды жасауда, күнделікті өмірде және медицинада қолдануға көбірек мән берілуде. Төтенше жағдайларда қашықтан басқарылатын манипуляциялық роботтарды қолданудың маңызды аспектілерін қарастырайық. Роботтарды ғарышта пайдалану жердің төменгі орбитасында, сондай-ақ Айға және басқа планеталарға зерттеу ұшулары кезінде шешілетін кең ғылыми және практикалық мәселелермен байланысты. Оларға ғарыш кеңістігіндегі, Ай бетіндегі және басқа планеталардағы әртүрлі объектілерді тексеру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу; Жердің жасанды серіктерін, үлкен антенналар мен күн батареялары панельдерін, ұзақ мерзімді орбиталық, айлық және планеталық станцияларды құрастыру, орнату және ғарыш жағдайында сынау; ғарыш объектілерінің жекелеген агрегаттарын, аспаптарын орнату немесе ауыстыру; төтенше жағдайларда ғарышкерлерге техникалық көмек көрсету (мысалы, ғарыш кемесінің айналуын тоқтату, ғарышкерлерді кемеден шығаруға қатысу); ғарыш кеңістігі мен планеталардағы ғылыми зерттеу жұмыстары, Айдың минералды және энергетикалық ресурстарын зерттеу және т.б. Қазіргі уақытта ғарышта шешілетін міндеттердің кеңдігі мен алуан түрлілігі ақпараттық және манипуляциялық (жұмыс істейтін) роботтарды қолдануды талап етеді. Ғарышта қажетті ақпаратты қабылдауға, өңдеуге және беруге арналған ақпараттық роботтарға автоматты орбиталық станциялар, Айға және басқа планеталарға жіберілетін автоматты немесе қашықтан басқарылатын роботтар жатады. Жылжымалы, соның ішінде жаяу, көлік құралдарын құру Ай мен планеталарды зерттеудің жаңа маңызды кезеңі болып табылады. Олар ғарыштық зерттеулердің мүмкіндіктерін кеңейтеді және бір құрылғының көмегімен жер бетінің әртүрлі аймақтарынан ақпарат алуға мүмкіндік береді. Автоматты немесе қашықтан басқарылатын көліктерсіз Айды және басқа планеталарды болашақ зерттеуді елестету қиын. Алғашқы кеңестік айдың мобильді барлау көлігі Луноход - бұл Ай бетіндегі ақпараттық робот. Басқа мақсаттар үшін, мысалы, ғарышкерлерді тасымалдауға, жүктерді тасымалдауға, әртүрлі типтегі жабдықтар орнатылған планеталық роберлерді, соның ішінде манипуляциялық құрылғыларды жасауға болады. Ғарышта салмақсыздық пен терең вакуумның болуы ғылым мен техниканың жаңа саласы – ғарыштық техника үшін үлкен перспективалар ашады. Кеңістікте техникалық қызмет көрсету мәселелерін шешетін және әртүрлі жұмыс операцияларын орындайтын манипуляциялық құрылғылар негізгі объектілерде де, автономды түрде де орналастырылған. Бірінші жағдайда, олар, мысалы, ұзақ мерзімді басқарылатын ғарыш станцияларында, көп рет қолданылатын көлік кемелерінде, ғарыш буксирлерінде және т.б. орналасады, ал екіншісінде олар Жерден қашықтан басқарылатын немесе манипуляторлары бар жылжымалы объектілерді құрайды. Қашықтан басқарылатын манипуляциялық робот күрделі кибернетикалық жүйе болып табылады. Адам операторы қауіпсіз және ыңғайлы орналасқан жерден кабельдік желі немесе радиобайланыс арқылы мұндай жүйені басқарады. Адамның жұмысқа араласуы аз болуы мүмкін, егер роботта автоматты әрекеттер үшін жеткілікті жоғары бағдарламалық қамтамасыз ету болса, ал болашақта – жасанды интеллект және әртүрлі мәселелерді өз бетінше шеше алатын болса. Қашықтан басқарылатын роботпен әртүрлі жұмыстарды орындау қажеттілігі ауыспалы құралдары бар манипуляторларды қолдануды талап етеді. Қашықтан басқарылатын роботтың көмегімен спутниктік жүйелерді тексеруге, ақауларды жоюға, батареяларды қайта зарядтауға, аспаптарды ауыстыруға, ластанған беттерді тазалауға және т.б. болады. Қашықтан басқарылатын робот орнында шағын жөндеу жұмыстарын жүргізе алады, ал ауыр зақымданған жағдайда жеткізе алады. жүктеу/скачать 1,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|