Тақырыбы 4.1 Басқару дағдыларын дамыту: көшбасшылық, тайм-менеджмент, уәждеме, жоспарлау, оқыту және коучинг және т. б. Оқу нәтижелері::
табысты көшбасшыға қажетті басқару дағдылары мен оларды тиімді дамыту әдістері туралы хабардарлықты көрсетеді;
менеджмент басқару дағдыларын дамыту әдістерін қолданады: көшбасшылық, уақытты басқару, мотивация, жоспарлау, оқыту және коучинг және т. б.
Сабақ сценарийі
С1 кезең. Жаттықтырушы тыңдаушылармен сұрақтар бойынша әңгіме ұйымдастырады:
Қазіргі жетекші: миссия және басқару қызметі.
Педагогикалық менеджментті қалай түсінесіз?
Осы ұғымды анықтаңыз және сипаттаңыз.
Табысқа жететін мектептер басқалардан негізінен динамикалық және тиімді басқарумен ерекшеленеді.Қазіргі басшы үшін белгілі бір бағыттар бойынша басқару дағдыларын білу және тиімді қолдану қажет.
Педагогикадағы "менеджмент" ұғымы салыстырмалы түрде жақында қолданыла бастады. Менеджмент-бұл еңбекті, ақыл-ойды және адамдардың мінез-құлқының мотивтерін қолдана отырып, қойылған міндеттерге қол жеткізу мүмкіндігі.
Педагогикалық менеджмент дегеніміз-жалпы мағынада басқару (жоспарлау, реттеу, бақылау), педагогикалық өндірісті басқару, оны ұйымдастыру. Бұл сондай-ақ белгіленген мақсаттарға жету үшін басқару әдістерінің, формаларының, құралдарының жиынтығы.
Педагогикалық менеджменттің негізгі міндеттері:
- мақсаттар мен міндеттер қою;
- процесті жоспарлау;
- процесті ресурстық қамтамасыз ету;
- қатысушылардың жоғары уәждемесін қамтамасыз ету;
- процесті бақылау және үйлестіру;
- нәтижелерді талдау.
С2 Кезеңі.
"Басқару стильдері" интерактивті дәрісі.
Дәріс жоспары:
Қызметкерлерді дамытудың 4 деңгейі;
көшбасшылықтың төрт негізгі стилі: Директивті, қолдаушы, тәлімгер және өкілдік (сенімді).
Өзін-өзі зерттеу. Топтағы тыңдаушылар "инсерт" әдісін қолдана отырып, "көшбасшының жетістігін бағалау критерийлері"ресурсын зерттейді.
Оқу барысында белгілер жасаңыз:
"V" - бұрыннан білген;
"+"- жаңа білді;
"- "- басқаша ойлады;
«?"- түсінбедім, сұрақтар бар, Қосымша ақпарат қажет.
Техникалық көшбасшылық. Басшы табысты және жоспарлау, ұйымдастыру, үйлестіру, бюджеттеу, оқу кестесінде танылған. Мектептің экономикалық мәселелерін жақсы біледі.
Адам көшбасшылығы. Көшбасшы адамдармен жақсы байланыста, қолдау көрсете алады және жанжалдарды басқара алады. Моральдық негіздер мен адамгершілік құндылықтардың қалыптасуына әсер етеді, шығармашылықтың дамуына ықпал етеді. Бірлескен шешім қабылдау тактикасын қолданады.
Білім беру көшбасшылығы мектеп пен мұғалімдердің проблемаларын диагностикалауда, мұғалімдерді бағалауға көмектесуде (мұғалім ретінде, бірақ пән ретінде емес!). Білім беру көшбасшысы оқу жоспарын құруда және оқу бағдарламасын құрылымдауда табысты. Ол мектеп мұғалімдерін даярлауға қатыса алады.
Символдық көшбасшылық. Директор мектептің символына айналады, яғни мектеп нөмірі бойынша емес, директордың тегі бойынша танылады. Ол рәсімдер мен жиналыстарға төрағалық етеді, барлық қызметкерлер мен оқушылардың аттарын біледі, сабақтарға қатысады және мектепті аралайды. Мектептегі адамдар өздерінің көшбасшысының нені бағалайтынын тез түсінеді, өз іс-әрекеттерінің реттілігі мен мақсаттылығын сезінеді. Олар өздерінің мектеп істеріне қатысуын сезінеді және олардың қызығушылығы артады.
Мәдени көшбасшылық. Мұндай мектептің директоры - "бас діни қызметкер". Ол мектеп мәдениетінің, оның дәстүрлері мен рәміздерінің негізгі тасымалдаушысы және сақтаушысы. Ол климатты, негізгі мифтер мен ортақ міндеттерді қолдайды, дәстүрлер мен мәдениеттің жаңадан бастаушыларға берілуін қадағалайды.
Адамдар мектепке идеологиялық жүйе ретінде сене бастайды. Олар күшті мәдениеттің мүшелері және бұл оларға өз жұмысының маңыздылығы мен маңыздылығын сезінуге мүмкіндік береді, бұл олар үшін керемет ынталандыру болып табылады.
Идеалға жету үшін барлық бес сипаттаманың болуы қажет. Сонда ғана біздің оқушылар мектепті мақтан тұтады. Сонда ғана кәсіби кадрлармен, көшбасшы мұғалімдермен проблемалар болмайды. Мектеп ортақ үй, жетекшісі "ошақтың қамқоршысы"болатын үй болады.
Білім беру ұйымын тиімді басқару Еңбек нәтижелері жоғары ұжымда салауатты шығармашылық жағдай жасауды көздейді және менеджер таңдаған басқару стиліне тікелей байланысты. Басқарушылық қызметтегі әрбір басшы өзіне ғана тән белгілі бір стильде қызметтік міндеттерді орындайды.
Менеджментте басқарудың бірнеше әдістері бар:
- ұйымдастыру-әкімшілік;
- ұйымдастырушылық-педагогикалық;
- әлеуметтік-психологиялық.
Ұйымдастырушылық-әкімшілік әдістерге мыналар жатады: басқару құрылымын қалыптастыру, әкімшілік нормаларды бекіту, бұйрықтар шығару, ережелерді, лауазымдық нұсқаулықтарды әзірлеу, коучинг және т. б.
Ұйымдастырушылық-педагогикалық әдістер педагогтарды әдістемелік жұмыстың барлық түрлері арқылы оқытуға бағытталған: консультациялар, семинар-практикумдар, ашық сабақтар және т.б. осы әдістердің көмегімен менеджер өз қызметкерлерінің кәсіби өсуіне, демек, олардың жұмысының сапасын арттыруға жағдай жасайды.
Әлеуметтік-психологиялық әдістер ұжымның рухы мен құндылықтарын, ұжымдағы қарым-қатынасты және оның моральдық-психологиялық ахуалын, мұғалімдердің өз жұмысына қанағаттануын тәрбиелеуге бағытталған.
Басқарудағы Коучинг - бұл басқарудың жаңа стилі.
Сұрақ-жауап. Пікір алмасу. Тыңдаушылар өздері үшін проблемалық сұрақтар бойынша сұрақтар қояды.
С3 Кезең.
Постер"Қабылдау. Топтарда тыңдаушылар тақырып бойынша постер дайындайды:
1 топ-көшбасшылық
2 топ-уақытты басқару
3 топ-мотивация
4 топ-жоспарлау
5 топ-оқыту және коучинг
Қабылдау "Галерея".Тыңдаушылар галерея форматындағы плакаттарды ұсынады, бір-біріне өз ойларын ұсынады, кері байланыс береді.
С4 кезең.
Ойланыңыз және сұрақтарға жауап беріңіз:
- Неліктен ұжымды басқарудағы көшбасшылық 21 ғасырда танымал болды?
- Уақытты басқарудың мақсаттары қандай?
- Көшбасшылықты арттыру коучингі не береді?
Қорытындылау. Рефлексия.