Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің



Pdf көрінісі
бет50/125
Дата21.12.2022
өлшемі15,32 Mb.
#58721
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   125
Байланысты:
1514000-Геоморфология-каз

Сабақ №18 
Тақырып: Жер асты суларының геологиялық әрекеті. 
Жоспар 
1. Жерасты суларына тҥсініктеме. 
2. Су ӛткіздігіштіне байланысты тау жыныстардың бӛлінуі. 
3. Пайда болуына байланысты жерасты суларының бӛлінуі. 
4. Жерасты суларының типтері. 
1. Жерасты суларына тҥсініктеме. 
Жер асты суы деп топырақ пен тау жыныстарына сіңген суды, ылғалды айтамыз. Ол ӛзен – кӛл, теңіз 
атмосфера ылғалдарымен тығыз байланысып гидросфераға кіреді де су айналмасының бір бӛлігі болады.
Жерасты суын, оның пайда болуын, әр тҥрлі ӛзгерісін, әсерін геологияның бір саласы – гидрогеология 
зерттейді. 
Жерасты суының қалыптасуы, оның ағыс жылдамдығы тау жыныстарының су сіңіргіш қасиетіне 
байланысты. Жыныстың су сіңіргіш қасиеті фильтрация коэффициентімен белгіленеді.
2. Су өткіздігішіне байланысты барлық тау жыныстары 3 топқа бӛлінеді: 
1. Су сіңіргіштігі- қҧм, қиыршықтас, малта тас, жарықшақ қҧмтас, конгломераттар. 
2. Шала сіңіргіш – қҧмайт, лѐсс шымтезек.
3. Су сіңбейтін немесе су таяныш – саз, балшық, жэарықсыз кристалды жыныстар. 


65 
3. Пайда болуына байланысты жерсаты суларын бірнеше типтерге бӛледі: 
1. Инфильтрациялық су атмосфера ылғалының су ӛткізгіш қабатқа сіңуінен тҥзіледі. 
2. Конденсациялық (қоюлану) су ауадағы будың жердегі жыныс қуыстарында, жарықшақтарында шық 
тәрізді қоюлануынан тҥзіледі.
3. Седиментациялық (латын, «седиментум» - тҧндырма, шӛгінді) су деп жыныс шӛккен кезде арасына сіңіп 
қалған теңіз суын айтады. Жыныс ӛзгеріске тҥскен кезеде ішіндегі суда ӛзгеріске ҧшырайды. Ӛйткені ол 
жыныспен қоса ҥстінен жаңа шӛгінділермен кӛміліп, жоғары температура мен қысымға ілігеді және жыныс 
тығыздалып, су алмасуы тығыздайды. Срндықтан оныкӛмілген су деп атайды.
4. Ювенилді – (латын-«ювенились» - балғын) – деп магмадан бӛлініп шыққан суды айтамыз 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет