Тетіктерді механикалык вңдеуге арналған дайындама түрін таңдау Дайындамалар туралы жалпы мәліметтер


Гехнологиялык есепті шешу мысалдары



бет3/4
Дата29.12.2023
өлшемі42,86 Kb.
#145000
1   2   3   4
Байланысты:
Лекция 15 апта

Гехнологиялык есепті шешу мысалдары

1-мысал
Дайындаманы «тактайша» тетігінің мысалында таңдауды қарас- тырамыз (7.59-сурет). Жұмыс процесінде тетік шамалы статикалык жүктемелерге үшырайды. Тетік материалы - болат 45, өндіріс типі - сериялық. Алғашқы дайындаманың түрін таңдау қажет.

Тетік сызбасын алғашқы дайындаманы таңдау кезінде пайдала- нылатын негізгі белгілер бойынша талдап (7.15 жэне 7.16-кестелерді қараңыз), мынаны иеленеміз:



  • тетік беттерінің пішіні - қарапайым, жазық;

  • дайындама материалының технологиялық қасиеттері (болат 45): қүю қасиеттері қанағаттанарлықсыз; илемділігі, пісірілгіштігі қанағаттанарлық; кесумен өңделушілік бірлікке қабылданған (басқа болаттың өңделушілігімен салыстырғанда);

  • өндіріс типі - сериялық;

  • тетік габариттері - шағын.

Тетікті жасауга ерекше талаптар жоқ болатындықтан, тетіктер партиясы орташа, габариттері шағын, беттерінің пішіні жазық, алғашқы дайындама ретінде өлшемі 85x26x180 мм жолақты илемді таңдау мақсатқа сәйкес болады.


2-мысал
Тетік - рычаг (7.60-сурет). Пайдалану процесінде таңбалары ауыстырылатын июші жүктемелерге ұшырайды. Материалы - болат 45Л. Өндіріс типі - ірі сериялык. Алғашқы дайындаманың түрін тандау керек.
Тетік нобайын (7.60-суретті караңыз) алғашқы дайындаманың гүрін таңдаудың негізгі белгілері бойынша талдаймыз (7.15 жэне 7.16-кестелер): •»- "

  • тетік беттерінің пішіні - күрделі (еңісі бар рычагпен қосылған скі дөңесше);

  • дайындама материалының технологиялық қасиеттері (болат 45 )І) қанағаттанарлық; қүйма болат;

  • өндіріс типі - ірі сериялық;

  • тетік габаритгері - шағын.

Талдау нэтижесінде дайындаманың алғашқы түрі ретінде қүйманы тандау мақсатқа сэйкес болады деп санаймыз, өйткені ма іериалы - қүйма болат, ал тетіктер партиясы үлкен.

3-мысал
«Жұдырықша» тетігі (7.61-сурет) басқарушы жүйенің элементі болып табылады. Материалы - болат 20Х. Өндіріс типі - сериялық. Дайындама түрін таңдау керек.


7.61-сурет - «Жұдырықша» тетігінің нобайы


Алгашкы дайындама түрін (7.15 жэне 7.16-кестелер) таңдаудың негізгі белгілері бойынша тетіктің нобайын (7.61-суретті қараңыз) талдаймыз:

  • тетік беттерінің пішіні күрделі;

  • диаметрлік өлшемдерінің биіктігі шагын;

  • дайындама материалының технологиялық қасиеттері (болат 20Х): кұйма қанагаттанарлықсыз (қоспаланган болат); илемділігі, пісірілгіштігі, өңделушілігі қанагаттанарлық;

  • тетіктің жауапкершілігі - жогары (басқарушы жүйенің элементі);

  • ендіріс типі - сериялық;

  • тетік габаритгері - шағын.

Жүргізілген талдаудан шыгатыны: материалды үнемдеу жэне сериялық өндіріс жағдайларында өңдеу кезінде үнемділікті арттыру мақсатында дайындаманың алғашқы түрі ретінде согылманы таңдауға болады.
Тетіктерді жасау үшін илемнен жасалған дайындамалар пайдала- нылады. 7.17-7.21-кестелерде өнеркәсіппен шығарылатын илемнен жасалған дайындамалардың сипаттгмалары келтірілген.



Диаметрлері, мм

Шекті ауытқу, мм, илемдеу дәлдігі кезінде

жогары

жогарылатылган

кэдімгі

+

-

+

-

+

-

5; 5,5; 6; 6,3; 6,5; 7-9

0,1

0.2

0.1

0,5

0.3

0,5

10-19

0.1

0.3

0.1

0.5

0.3

0.5

20-25

0.1

0.4

0.2

0,5

0.4

0.5

26-28

0,1

0.4

0,2

0.7

0.3

0,7

29-48

0,1

0,5

0,2

0.7

0,4

0,7

50; 52; 53-56; 58

0,1

0.7

0,2

1,0

0,4

1,0

60; 62; 63; 65; 67; 68; 70; 72; 75; 78

0,1

0,9

0.3

1.1

0.5

1,1

80; 82; 85; 87; 90; 92; 95; 97

0,3

1,1

0.3

1.3

0,5

1,3

100; 105; 110;115

-

-

0,4

1.7

0.6

1.7

120; 125; 130; 135; 140; 145; 150; 155

-

-

0.6

2.0

0,8

2,0

160; 165; 170; 175; 180; 185; 190; 195; 200

-

-

-

-

0.9

2.5

210; 220; 230; 240; 250

-

-

-

-

1,2

3,0

210; 220; 230; 240; 250

-

-

-

-

2.0

4,0

260; 270

-

-

-

-

2,0

4.0

7.18-кесте - МЕСТ 2591 бойынша ыстықтай илемделген квадрат болат илем, сортамент

Квадрат қабыргалары, мм

Шекті ауытку. мм, илемдеу дэлдігі кезінде

жогарылатылган

кэдімгі

+

-

+

-

6-19

0,1

0.5

0,3

0.5

20-25

0,2

0,5

0.4

0,5

26-30;32

0,2

0.7

0,3

0.7

34 -36; 38; 40; 42

0.2

0.7

0.4

0.7

45; 46; 48; 50; 52; 55; 58

0.2

1.0

0.4

1.0

60; 63; 65; 70; 75

0,3

1.1

0,5

1.1

80; 85; 90; 43; 95

0,3

1,3

0,5

1,3

100; 105;110;115

0,4

1,7

0.6

. .1,7 . .. ..

120; 125; 130; 135; 140; 145; 150

0,6

2,0

0.8

2,0

160; 170; 180; 190,200







0,9

2,5

7.19-кесте - МЕСТ 2879 бойынша ыстықтай илемделген алты қырлы болат илем, сортамент 'ТГІ

Ішіне сызылган дөқгелек диаметрі, мм

Шекті ауытку, мм, илемдеу дэлдігі кезінде

жоғарылатылган

кэдімгі

+

-

+

-

1

2

3

4

5

8; 9

0,1

0.3

0.3

0.5

10-19 (через 1 мм)

0.2

0.3

0.3

0,5

20-22; 24; 25

0.2

0.4

0.4

0.5

26; 2Й; 30; 32; 34; 36; 38; 40; 42; 47; 48

0.2

0,6

0.4

0,7

50; 52;55

0.2

0.9

0.4

1.0

60; 63; 65; 70; 75

0.3

1.0

0.5

1.1

80; 85; 90; 95

0,4

1,2

0.5

1.3

100

0.5

1,5

0.6

1.7

7.20 кесте МЕСТ 103 бойынша ыстықтай илемделген болат жолақ

Жолақ өлшемі, мм

Шекті ауытқу, мм, илемдеу дэлдігі кезінде

жогарылатыл ган

номинал

+

+

-

Жолақ ені

11 -ден 60-ка дейін

0,3

0,9

0,5

1,0

63; 65

0,3

1,1

0,5

1,3

70; 75

0,3

1,3

0,5

1,4

80;85

0,5

1,4

0,7

1,6

90; 95

0,6

1,8

0,9

1,8

100; 105

0,7

2,0

1,0

2,0

110

0,8

2,2

1,0

2,2

120; 125

0,9

2,4

1,1

2,4

130-дан жогары (қоса алганда) 150-ге дейін

1,0

2,5

1,2

2,8

150-дан жогары (қоса алганда) 180

1,2

2,8

1,4

3,2

180-дан жогары (қоса алганда) 200

1,4

.

1,7

4,0

Жолақ калынлыгы

4-тен жогары (қоса алганда) 6-га дейін

0,2

0,3

0,2

0,5

6-дан жогары (қоса алганда) 16

0,2

0,4

0,2

0,5

16-дан жогары (қоса алганда) 25

0,2

0,6

0,2

0,8

25-дан жогары (қоса алганда) 32

0,2

0,7

0,2

1,2

36;40

0,2

1,0

0,2

1,6

45;50

0,2

1,5

0,3

2,0

50-ден жогары 60-га дейін

0,2

1,8

0,3

2,4

7.21-кесте - Илемнен жасалған дайындамалардың қолданылу салалары

Илем

МЕСТ

Қолданылу саласы

1

2

3

Тауарлык дайындамалар (жаншылган, квадрат кес- пелтектер)




Ірі біліктерді, рычагтарды, тартымдарды және т.б. согуга жэне қалыптауга арналган дайындамалар

Жалпы тагайындалган
сұрыптык пішіндер:
доңгелск
квадрат
алты кырлы
жолақты

2590

  • 2879 103

Диаметрлерінің айырымы шагын тегіс және сатылы біліктерді; диаметрі 50 мм дейінгі стакандарды, диаметрі 25 мм дейінгі төлкелерді, рычагтарды, сыналарды, ернемектерді жасау

Жалпы тагайындалган илемнің фасондық пішіндері: бұрыштық болат: тең сөрелі тең сөрелі емес екі таврлы арқалықтар швеллерлер

8509
8510
8239
8240

Металл конструкцияларды жасау (рамалар, тақталар, тұгырыктар, кронштейндер)

7.21-кестенің жалгасы



1

2

3

Салалық және арнайы тагайындалган илемнін фасондық пішіндері

-

Вагон жасау, автомобиль өнеркәсібі, трактор жасау, ауыл шаруашылыгы машиналарын жасау, энергети- калық машина жасау, электр-техникалық өнеркәсіп

Жіксіз ыстықгай илемдел- ген болат құбыры илемі, суықтай тартылган, суықтай илемделген

8732,
8734

Цилиндрлер, төлкелер, гильзалар, айналдырықтар, стакандар, барабандар, аунакшалар, қуыс денелі біліктер жасау

Иілген пішіндер:
II тэрізді тең бүйірлі емес С тәрізді астау тэрізді

8278
8281
8283

Тіректерді, кронштейндерді, консольдерді, каттьшық кабьфгаларын жасау

Ыстықтай баспапанган күрделі түрдегі пішіндер (қуыс денелі, жартылай тұйықталган)

-

Қапсьфмаларды, багыттаушыларды, қысқьпптарды жасау

Периодтық илемдеу пішіндері

-

Тетіктерді илем пішініне сәйкес жасау

Бойлық илемдеу пішіндері

8319,
8319.13

Автомобильдердің алдыңгы осьтерінің арқалықтарын, күректерді, осьтерді жасау

Көлденең-бұрандалы илемдеу пішіндері

8320.0,
8320.13

Электр козгалтқьпптар біліктерін, қозгалтқьпптарды, машиналар айналдырықтарын, рычагтар осьтерін жасау

Көлденен-сыналы илемдеу пішіндері

-

Автомобильдің берлістер корабы біліктерін, білікше- лерді жэне ірі сериялық жэне жаппай өндірістегі айналу денелері типті басқа тетіктерді жасау

Көлденең илемдеу пішіндері

7524

Домалау мойынтіректеріне, пішінделген кұбыр тетік- теріне (төлкелер) арналган шариктерді жасау

Күрделі конструкциялы аралас тетіктер үшін дайындамаларды пісіруді пайдалану арқылы алады. 7.22-7.24-кестелерде кейбір болат- тың пісірілгіштігі туралы мәліметтер, пісірме конструкцңялардың типтері жэне жалпы сипаттамалары келтірілген.
7.22-кесте - Кейбір болаттың пісірілгіштігі

Пісірілгіштігі

Болат

Пісіру технологиясының ерекшелігі

Жақсы

СтЗ; 10; 15НМ; 12ХІ8Н9Т

Дәстүрлі технология

Қан агаттан ар л ы қ

БСт5; 30; 35; 15ХСНД; 12Х14А

Алдын ала қыздыру жэне кейінгі термиялық өңдеу

ІІІсктелген

Стб; БСтб; 40; 50; 30ХГСА; 5ХНМ

Термиялық өңдеу жэне пісірудің алдында қыздьфу. Пісіруден кейін термиялық өңдеу

1 Іашар

60Г; 50ХГА; 85; У8; УІОА; Р18; Х12; ЗХ2В8Ф

Пісірудің алдында термиялық өңдеу. Пісіру проңесінде қыздыру. Пісіруден кейін термия- льпс өндеу


  • кесте - Машина жасауда қолданылатын пісірме конструкциялардың негізгі типтерінің ерекшеліктері

    Конструкциялар атауы

    Басым талаптар

    Қолданылатын пісіру тәсілдері

    Құрама элементтер типтері

    Аркалыктар жэне баганалар

    Көлденең иілісі немесе қысылуы бойынша беріктік

    Флюс астында
    автоматтық
    пісіру

    Қаңьштырлы

    Қабықшалы (ыдыстар құбырлар, резервуарлар, газгольдерлер)

    Артық қысым
    кезіндегі
    герметикалылық

    Флюс астында түйістіріп авто- маттық пісіру

    Қаңылтьфлы төсемдер немесе секциялар

    Корпустық тасымалдай- тын конструкциялар (ке- мелер вагондар корпус- тары, авто-мобильдер шанақтары)

    Беріктік және қаттылық

    Автоматтық доғалы жэне түйіспелік

    Иілген қаңьштырлы

    Машиналар мен аспаптар тетіктері

    Бұиым конструк-
    циясымен
    анықталады

    Шектеулер жоқ

    Шектеулер жоқ. Ондаган миллиметр үлесінен жүздеген миллиметрге дейінгі қалыңдық диапазоны

  • кесте - Аралас дайындамалардың жалпы сипаттамалары

Дайын-
дамалар
тобы

Бұйым сипаттамалары

Құрама элементтерді жасау тәсілдері

Қолданылу
облысы

Тиімділік
сипаттамалары

Пісірме-
қүйма

Дайындаманың үлкен габариттері.
Қалыңдыгы 30 мм артык емес қабыргалардың аз қималы қабырғалармен үйлесімдерінің бар бо- луы. Қалыңдыгы 30 мм дейінгі тұрақты қималы қабырғалардың айны- малы қималы фасондық пішіндермен үйлесімде- рінің бар болуы

Машиналық қалыптау кезін- де құмды қа- лыптарга құю. Кокильге құю. Қысыммен құю. Илемді кесу

Баспақтар, илем- дік орнақгар, станоктар тұғыр- лары; редуктор- лар корпустары; тепловоз қоз- ғал тқьпнтарын ың картерлері; қалың қабьфгалы ыдыстар: жыл- жьгмалы құрам тетіктері

Механикалық өңдеу көлемінің қысқаруы. Өзіндік құнның 10- 25%-ға төмендеу мүмкіндігі

Қалып-
тық-
пісірме

Құйма және қалыптал- ган дайындамаларды айырбастау. Дайындама- ның үлкен габариттері. Қысыммен өңдеу арқы- лы алынған жеке эле- менттерден дайындама- лар жасау

Қаңылтырлы қалыптау. Илемді кесу. Еркін согу. ЬІстық көлемді қалыптау

Рамалар: қабықтар; тогындар; ыдыстар: ірі біліктер

Өнімділіктің ұлгаюы. Материал сыйымдылыгының азаюы. Күрделі дайындамаларды жасау мүмкіндігі. Өзіндік құнның төмендеуі

Пісірме-
согылма-
құйма

Даиындаманың үлкен габариттері. Әр түрлі қасиеттері бар материалдарды пайдалану

Қысыммен құюдың жэне өңдеудің қажетгі тэсілдері. Илемді кесу

Турбиналар біліктері мен дискілері; рамалар; ірі тісті доңгалақтар

Дайындама масса- сыньщ 30 %-га дейін азаюы. Құрама эле- менттерді жасау тех- нологиясын ықшам- дау. Өндірістік-тех- нологиялық цикл ұзақтыгының қысқа- руы (өндірісті дайын- дау ұзақтыгының қысқаруы)



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет