Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
ip елецЬ> («Казак эдебиетЬ>, 17.01.1985), «Тузеплгеш кане? Тусйнк- Tepi
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6ip-6ipiH e
| 6ip
елецЬ> («Казак эдебиетЬ>, 17.01.1985), «Тузеплгеш кане? Тусйнк- Tepi кайсы?» («Казак эдебиетЬ), 10.10.1986), «Иэ, Абай мурасына абай болганымыз жен» («Казак эдебиеп», 09.08.1991), С.Акатаевтыц «Абайдыц элеуметтк позициясы» («Казак эде биеп», 28.06.1985), Т.Журтбаевтыц «Алты елецнен бш ищ icriH жайы» («Жалын», 1986, №6), М.Магауиннщ «Абайдьщ белггаз енегесЬ> («Казак эдебиеп», 15.12.1989), И.Оразбаевтыц «Поэ зия пайгамбары» («Казак эдебиеп», 19.10.1990), Е.Еамнщ «Абай жэне ренессанс» («Казак эдебиеп», 10.08.1990), Б.Сапаралиннщ «TipiHiH мереш ушш» («Казак эдебиеп», 13.07.1990), И.Сапарбаевтыц «Ойланшы сыртын койып, сездщ iinm» («Казак эдебиеп», 23.08.1991), т.б. зерттеу макалалары жарык кердь Буларда казактьщ улы акыныныц OMipi, шыгармашылыгы жайлы ерел1 ойлар айтылды. Иранбек Оразбаев Абайды «поэзия пайгамбары» санайды. Ойткеш, «Пайгамбар - акыл- ойдыц алыбы, ой-киялдыц озыгы, букш адамзат баласыныц ортагы. Оныц улты - угымын- да - улылыгында. KiM улы перзент - сол пайгамбар. ... теп казак екенше карамастан Абай да - сез жок, пайгамбар! Абай санасы - данышпандык парасы - халык санасы... Абай жаз- байды. Ол - жыр тэщр1 - жаратады. Толгантады. Туады. Пайгамбар дейпшм1з де сондьщ- тан» («Казак эдебиеп», 19.10.1990). Оразбаев пайгамбар акынныц эдеби мурасы жайлы былайша толганады: «Абай штабы - поэзия академиясы... Абай жырлары мазмун-магынасын былай койганда, тур жагынан да 6ip-6ipiH e мулдем уксамайды. Тумысынан талгампаз акын бул ютабын кектен тускен терт ютаптыц б1ршдей кундап, киыннан киыстырган. Окымаска зорлык жок. Окимын, кердей карацгы кецш мнщ кезш ашып, халык катарына косыламын дегенге - таусылмас байлык, тупаз казына... Абай сез1 - алтын сакталган сайын сафтанып, жумырбастыныц жылан-нэпсюшщ бауы- рында сана багыныц сабыр гулшдей саргайып, мэцп шешек ата бередЬ Абай елещ - кун санап курделенш, жьш тугендеп жасанып, гасыр бутшдеп жацара туседЬ Ойткеш, ол котам мен адамныц рухани 6amcepi - пайгамбардыц аузымен айтылган хадис, акыл мен ойдьщ багбаны - алып Акынныц кан-журегш жарып шыккан хас шындык. Ол - асыл- дан да алгыр, акыктан да таза. Абай муцы - кешенщ кесел мураты, бугш мен ертецнщ дабыл алацына ту кетерш шы гар кесем ураны. Акын жырынан жэй эншешн жан багып турган 6ip буралкы жол таба ал- майсыз - 6opi кемел, кереген - туралыкка бастайды... Оныц суйгеш - халкы - казак халкы. Ол сол ушш отка да куйедц суга да туседь Куйш- nicin отырып, imKe тарткан демш сыртка шыгара алмай кырылдап жаткан д1мкэс халкыныц кещрдегше кол салады... Абай (лзге, ец дурысы, ем1р1мен емес, енер1мен кымбат... Абай б1зге кашанда сана куатыньщ астамдыгымен, акыл-ойыныц устем дтм ен - Абай» (сонда). F.EciM Абайды казак ренессансын жасаган улы акын санайды («Казак эдебиеп», 10.08.1990). Ренессанс - улттьщ юм екендкш, оньщ улылыгын езгелерге мойындататын, когамдык даму барысында сирек кездесетш окига. Абай казак эдебиетшщ гана емес, букш рухани мэдениетшщ, акыл-ойыныц бшк шыцына айналды. Сейтш, казак халкыныц элемдк еркениетгеп алар орнын бшктете тустЬ Эдеби сын тарихы 401 Сайын сахарада сайран салып, бейбгг eMip cypin жаткан халыктьщ улыльщ касиеттерш паш еткен Абай казактан шыккан «пайгамбар», ацыл-ойдыц алыбы, казактыц азаматтык болмысы ретшде кершш, ар-ожданына, ар-намысьша айналды. Мше, осындай жагдайда Мэс- кеуце шыгып турган «Книжное обозрение» (1990, 17.08.1990) газетшде Абайга топырак шаш- кан макаланыц шыгуы касиепщц корлагандай болып, ултжанды зиялы кауымды дур сшюн- д1рд1. Казакстандык акын Евгений Курдашв 430 мыц данамен одак келемше тарайтьш «Книж ное обозрение» апталык басылымында «Абайдыц ел1мЬ> («Смерть Абая») макаласын жария лап, онда улы акынды, оныц балаларын нашакорлыктан олд1 деп, «жацалык» ашты. Асылы аякка тапталып жатканда, жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|