3 Тақырып. Психологиядағы бақылау әдісі. Психологиялық бақылаудың ерекшеліктері. Бақылау зерттеудің алғашқы фазасы: объектті таңдау. Мақсатты қою және гипотезаны анықтау. Бақылау бірліктері мен категориялары. Мәліметтерді фиксациялаудың объективтілігі. Зерттеушінің бақылауға әсері. Бақылаушылардың бір бірімен келісім мәселесі. Бақылау жоспарын қалыптастыру. Бақылау мәліметтерінің формализациясы мен фиксациясы. Мәліметтерді талдаудың тілінің объективтілігі. Бақылаушының отчетінің негізгі түрлері. Оқиғалардың квантификациясы. Бақылаудағы өлшеу: хронометраж, субъективтік шкалалау. Бақылау мәліметтерінің анализі мен интерпретациясы. Бақылау процедурасы мен техникасы. Бақылау жоспарлауы. Бақылаудың стандартталған процедуралары. Бақылаушының позициясын, фиксацияның ретін, бақылаудың хронологиялық ұйымдастырудың таңдауы. Мәліметтердің талдауының стандарттық түрлері. Бақылау және басқа зерттеу әдістері. Бақылау схемалары. Бақылау схемаларының индивидуалды түрі. Интериндивидуалдық эксперименттегі уақыт факторының бақылау схемасы. Индивидуалды бақылау схемасындағы кезектілік эффектілердің түрлері. Бір зерттелінушінің мәліметтерінің репрезентативтілігі және эксперимент репрезентативтілігі. Психологиядағы эмпирикалық зерттеудегі эксперименталды әдіс. Психологиялық эксперимент Зерттеу кезеңдері. Тақырып таңдау. Мәселенің алғашқы қойылуы. Негізгі ұғымдарды табу. Мәселені анықтау. Гипотезаны анықтау және айнымалыларды эксперименталды процедура бойынша табу және операционализация. Тәуелсіз айнымалыны бақылау үшін және тәуелді айнымалыны регистрациялау үшін эксперименталды инструментті таңдау. Зерттеудің әдісі мен аппаратурасы. Эксперимент жағдайы. Эксперимент зертеуінің жоспарлауы. Зерттенушілерді таңдау. Эксперимент жүргізу. Статистикалық талдау әдістерін анықтау, оны жүргізу және мәліметтердің интерпретациясы. Ғылыми жұмысты қалыптастыру. Мәліметтерді шығару және олардың интерпретациясы. Гипотезаны бекіту. Эксперимент мәліметтерін жалпылау. Ғылыми жұмыстың құрамы мен мағынасы. Экспериментке дейінгі, квазиэксперименталды жоспарлар, корреляциялық зерттеулер. Квазиэксперименталды жоспарлар. Бірлік оқиғаны зерттеу. Бір топқа алғашқы және қорытында тестирование өткізу. Соломон жоспары. Эксперименталды жұмыс. Интеллектті зерттеу Теоретикалық обзор: мақсаттар, міндеттер. Аудиторияда эксперимент жүргізу, мәліметтерді талдау. Интерпретация. Генералды зерттенушіге эксперимент жүргізу. Эксперимент жүргізу туралы отчет. Равен әдісі. Теоретикалық обзор: мақсаттар, міндеттер. Аудиторияда эксперимент жүргізу, мәліметтерді талдау. Интерпретация.. Корреляциялық зерттеулер. Корреляциялық зерттеулердің типтері: а) тәуелсіз түрінде қарастырылатын айнымалыны таңдап алу; б) тәуелді түрінде қарастырылатын айнымалылардың арасындағы корреляция. Корреляциялық зерттеудегі топтарды теңестіретін тәсілдер; а) зерттенушілердің екіліктерін таңдау; б) бір құрамды топтарды қалыптастыру. Топараластық бақылау схемалары. Топараластық схемаларының артықшылықтары. Ішкі валидтілікке қауып келтіретін факторлар: зерттеушілердің индивидуалды айырмашылықтары, системалықты өзгеру және топтарды салыстырғандағы мәліметтердің сенімсіздігі. Фон факторының, табиғи даму факторының, тест эфекттілерінің, статистикалық регрессияның бақылауы. Реактивті эффект. Топтарды қалыптастыруының негізгі стратегиялары. Кроссиндивидуалдық схемалар. Факторлық эксперименттің артықшылықтары. Екі сапалық, немесе екі саналық, немесе саналы – сапалық тәуелсіз айнымалылар бар факторлық эксперименттер. Факторлық экспериментке қолданылмалы индивидуалды, топаралас және кроссиндивидуалды схемалар. Эксперименталды схемалардың классификациясы: гомогендік және гетерогендік схемалар.