104
жұмысты ұйымдастыру және орындау нәтижелері үшін кім жауапты
болатынын, қай жерде
және қашан орындау керектігін, кері байланыс
нысандары қандай болуы тиіс екенін белгілеу керек;
–
келешек
болашақ маман қызметінің әртүрлі салаларымен, нақты оқу
орындарымен танысуда талап етеді;
Біз жүйенің келесідей құндылық, талдамалы,
ұйымдастырушылық және
сараптамалық функцияларын белгіледік:
Құндылық функциясы
білім беру менеджерлерін кәсіби даярлауда
басымдықтарды (болашақ менеджердің қоғамдағы құндылық бағдарлары, іс-
қимылға дайындық, білімге құндылық қарым-қатынас және т.б.) анықтау
арқылы жүзеге асырылады.
Талдамалы функциясын
жүзеге асыру осындай мамандарды дайындайтын
білім мекемелерінде білім беру саласының қажеттілігі туралы ақпарат алуды,
жүйені қалыптастыруда ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді мамандарды
даярлаудың барлық нысандары мен бағыттары үшін
сабақтасатын білім беру
бағдарламаларын жаңғыртуды қамтамасыз етеді.
Ұйымдастыру функциясы
білім беру мекемелерінде білім менеджерін
кәсіби даярлау механизмін, жүйенің нормативтік-құқықтық және ғылыми-
әдістемелік құрамдас бөліктері негізінде анықтайды.
Сараптамалық функция
қойылған мақсатқа жетуді сараптауға және
бағалауға, ЖОО-да даярлаудың әр кезеңінде маманның кәсіби құзыреттілігін
қалыптастыруға жауап береді.
Кәсіби дайындықты жүйелі ұстаным тұрғысынан зерттеу оның құрамын,
құрылымын, мазмұнын анықтауға мүмкіндік береді. Тұтас динамикалық жүйе
ретінде білім менеджерлерін даярлау жүйесінің құрамына мынадай
компоненттер кіреді: мақсаты, оқыту,
білім алушылар, дайындық мазмұны,
шарттары (оқу үдерісі, нысандары, әдістері мен құралдары, білім беру ортасы)
және нәтижесі.
Жүйе педагогикалық болып табылатындықтан, өзінің қызмет ету
мақсаты, пәні және субъектісі ретінде оның дамып келе жатқан сипаты бар, ал
қызмет істеу тәсілі болашақ білім менеджерлері мен оқытушылардың оқыту
процесінде бірлескен қызметі болып табылады. Тұтас жүйенің жүйе құраушы
компоненті – барлық басқа компоненттер арасындағы реттелген өзара іс-
қимылды негіздейтін және функционалдық жүйені қалыптастырудың барлық
кезеңдеріне орталық ұйымдастырушы ықпал ететін, білім беру менеджерлерін
кәсіби қызметке даярлау жүйесі болып табылатын нәтиже. Білім менеджерлерін
даярлаудың тұтас жүйесінің нәтижесі ретінде біз
демек мамандыққа қажетті
кәсіби білім, икемділіктер мен дағдылар, кәсіби ойлау және есте сақтау, кәсіп
үшін қажетті жеке қасиеттер жүйесі секілді өзін-өзі кәсіби айқындауды анықтай
аламыз.
Айтылған ережелер негізінде біз білім беру менеджерлерін дайындаудың
қызметтік-үдерістік моделін жасадық (4 сурет).