ISSN 1563-0223
Eurasian Journal of Philology: Science and Education. №3 (167). 2017
109
Жұбаева О.С.
атқарады. Бұл – бір. Екіншіден, өзгелік етіс тек
сабақты етістікпен жасалады, сабақты етістікке
өзгелік етіс қосымшасы үстелгенде, ол
баян
-
дауыш болып тұрған сөйлемде тек іс-әрекет,
қимылды тікелей атқарушы барыс септіктегі
екінші субъект (агенс) қана пайда болады, ба
-
яндауыш сабақты етістікті сөйлемде іс-әрекетті
орындатушы субъект пен объект өзгелік етіс
қосымшасы қосылмай тұрғанның өзінде бар бо
-
латын [5, 510].
Қазақ тілінің
ғылыми бейнесін қалып-
тастыруға атсалысқан ғалымдардың еңбектерін
сараптай келе, Қ. Кемеңгерұлы мен Қ. Жұбанов
беделді (өзгелік) етістің өзіндік ерекшелігін
түсінгенін көреміз. Ғалымдар
-т‚ -қыз‚ -тыр‚
-р
жұрнақтары салт етіске жалғанса,
беделді
етіс емес, сабақты етіс жасалатынын, ал беделді
етіс болуы үшін аталған қосымшалар сабақты
етістіктерге жалғануы керектігін айтады.
Сонымен қатар Қ. Кемеңгерұлы беделді етіс
болу үшін тура толықтауышпен қатар жанама
толықтауыштың да болуы шарт екенін ескертеді.
Ғалым
Достарыңызбен бөлісу: