| Әртүрлі топтардағы онтогенез ерекшеліктері. Тірі табиғатта өзіндік дамудың көрініс түрлері бірдей емес, алуан түрлі, мысалы, қарапайымдылардың, саңырауқұлақтардың, өсімдіктер мен жануарлардың әр түрлі өкілдерінде онтогенез әрекеті де әр түрлі болады.
Ағзалардың көпжасушалы түрге айналуымен қатар, онтогенез формасы да күрделеніп, тіршілік уақыты ұзарады. Онтогенездің эволюциялық әрекетінде ұрпақтағы тұқымқуалау ақпаратын нақтылай жүзеге асыру негізінде дамудың толық және қарапайымдану түрлері байқалады. Эволюция барысында жануарлар мен өсімдіктерде әрбір сатысы белгілі бір орта жағдайларына машықтанған дамудың күрделі циклі туындайды. Кейде эволюция әрекетіндегі тіршілік айналымында қайта қарпайымдану да кездесіп отырады.
Тіршілік айналымының қарапайымдануымен онтогенездік дамудың бүкіл кезеңі сапалы түрде ауысады. Тіршіліктің қарапайымдану салдарының бірі дамудың гаплоидты фазасынан диплоидты фазасына өту мен метаморфоздық дамудан (мысалы, қосмекенділерде) тікелей дамуға (бауырмен жорғалаушылармен жоғары сатыдағы омыртқалыларда) өту болып табылады. Тікелей даму кезінде жаңадан туылған жануар тек мөлшерімен ғана ерекшеленіп, ересек даралардың қасиеттеріне ие болады. Метаморфозбен даму дернәсілдік сатылар қатары арқылы өтеді: жұмыртқадан шыққан дернәсіл күрделі түрлену жолымен ересек жануар белгілеріне ие болады.
Метаморфоздан тікелей дамуға өту – жердегі тіршілік эволюциясының соңғы сатыларының маңызды жиынтығының бірі.
Достарыңызбен бөлісу: |
