Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)
жүктеу/скачать 46,97 Mb. Pdf көрінісі
|
Открыть Шимирова-Ж.К
| Ыдыстардың қолдануы
бойынша жіктелуі: 1. Алғашқы немесе жеке буу - түю – ыдыстары оған ашқыш, тығынмен немесе тамызғышпен тығындалған шыны флакондар, полимерлі сиымдылықтар, шыны құтылар, жұмсақ және қатты, желатинді капсулалар, полиэтиленді пакеттер алюминий сиымдылықтар және т.б. жатады. 2. Екіншілік буып - түю - ыдыстары оған картонды бумалар, полиэтилен немесе алюминий фольгадан жасалған бумалар, қораптар , қағаз қаптар жатады. 3. Тасымалдау буып - түю - ыдыстары қораптар, жәшіктер, қаптар, контейнерлер жатады. Біріншілік буып түю сол ыдыстағы дәрілік түрдің сақталуына керекті жағдайлар жасауға арналған, дәрілік түрмен тікелей байланысқа түсетіндіктен, оларға ерекше талаптар қойылады: 1. Газ, бу өткізуі ; 2. Дәрілік түрге химиялық индифференттілігі ; 3. Температураның әсеріне тұрақтылығы, төзімділігі ; 4. Жарық өткізбеушілігі ; 5. Микроорганизмдерге тосқау ретінде тұрақтылығы . Ыдыс пен буып - түю материалдарға қойылатын талаптар: 1. Күнделікті қолдануға қолайлы , тұрақты болу керек; 2. Ашылып - жабылуы қарапайым болуы керек; 3. Сыртқы бетін тазалауы оңай болу керек; 4. Дәріні науқас қабылдамас бұрын байқаусызда немесе кездейсоқ жабылып қалмауы керек; 5. Дәрілердің физикалық және химиялық қасиеттерін өзгертпеу керек; 6. Жеткілікті мөлшерде берік және минималды көлем мен салмаққа ие болуы керек; 7. Арзан, әрі сыртқы көрінісі әдемі болуы керек. Қаптаманың мағынасы әртүрлі аспектілерде маңызды болғандықтан, қаптаманың бірнеше анықтамалары бар. 1. Қаптама - өнімді қоршаған орта әсерінен, зақымданудан және жоғалудан қорғауды қамтамасыз ететін және өңдеу (тасымалдау, сақтау, өткізу) үрдісін жеңілдететін құралдар немесе құралдар жиынтығы. 2. Буып - түю - ыдыстардан, орау материалынан, жабудан және оралған өнімнің тұтынушылық және технологиялық қасиеттерін анықтайтын басқа да көмекші құралдардан тұратын кешен. 3. Қаптама – буып - түю үрдісі, яғни өнімді тасымалдауға, сақтауға, өткізуге, тұтынуға дайындау. Қаптаманың негізгі қызметі : - тауарларды бүлінуден және зақымданудан қорғау; - жүктерді тасымалдау, тиеу және түсіру үшін ұтымды жүк бірліктерін құру; - оларды сақтаудың тиімді бірліктерін құру; - тауарды өткізудің оңтайлы (салмақ және көлем бойынша) бірліктерін құру; - өнімді жарнамалау. 289 Қаптаманың маңыздылығын арттыруға ықпал ететін факторлар: - өзіне - өзі қызмет көрсету түрін дамыту – қолжетімді дәріханалар санының көбеюімен қаптама өнімге назар аудару қызметін орындай бастайды: оның қасиеттерінің сипаттамасын қамтиды, қолайлы жағдайдың қалыптасуына ықпал етеді. Тұтастай алғанда өнімнің тұтынушыға әсері (рецептсіз берілетін дәрілер, диеталық қоспалар, косметикалық өнімдер, жеке күтім құралдары және т.б. үшін маңызды). - тұрғындар табысының өсуі – тұрғындар табысының артуы тұтынушылардың жақсартылған қаптаманың ыңғайлылығы, сыртқы түрі, сенімділігі мен беделі үшін төлеуге дайын екендігін білдіреді; - өнімнің бәсекелестік артықшылықтарын дамыту мүмкіндігі, мысалы: бір рет қолданылатын медициналық құралдарға арналған арнайы қапталған қағаз 100% стерильділік пен сенімділікті қамтамасыз етеді, бұл арнайы крафт - қағаз екі қарама - қарсы қасиетке ие: зарарсыздандыру ортасына және микроорганизмдерге, ластанған бөлшектерге және суға өткізбейтіндігі немесе шөгілетін пленка құтыны лиофилизатпен немесе инъекциялық ерітіндімен өте жылдам жабуға мүмкіндік береді және сәйкесінше, қаптаманың тұтастығын рұқсатсыз бұзуды болдырмауға, өнімнің сапасына кепілдік беруге мүмкіндік береді. Медициналық (фармацевтикалық) өнімнің міндетті құрамдас бөлігі ретінде қаптаманың қажеттілігі мен маңыздылығына қарамастан, бірқатар жағымсыз аспектілерді атап өту керек, соның ішінде: - жоғары баға: кейбір жағдайларда қаптаманың құны өнімге қарағанда жоғары болады; - тапшы ресурстар қаптамаға, атап айтқанда қағазға, алюминийге, шыныға жұмсалады, бұл да тауар құнының өсуіне әкеледі; - қоршаған ортаның ластануы. Дәрілік заттар үшін қаптаманың функционалдық маңыздылығы оның қауіпсіздігімен ғана шектелмейді, сонымен қатар басқа да бірдей маңызды мақсаттарға қол жеткізуді білдіреді: препаратты қолдану ыңғайлылығын қамтамасыз ету, дозалану мүмкіндігін, стерильділігін, алғашқы ашылуын бақылау. Қаптаманың негізгі элементтері: - контейнер; - тығындар – контейнерлерді немесе дайын өнімдерді жабу үшін қолданылады; - көмекші орау құралдары – тұтынушылық қасиеттерін жақсарту үшін қолданылатын құралдар (тамшулар, диспенсерлер, файлдар, пышақтар және т.б.); - ақпараттық материалдар – пайдаланушы ақпараты үшін қаптамаға кіретін барлық нәрсе (дәрілік заттардағы парақшалар, қолдану жөніндегі нұсқаулықтар және т.б.). Ыдыс – өнімдерді орналастыруға және кеңістікте жылжытуға арналған өнім болып табылатын қаптаманың негізгі элементі. Жоғарыда келтірілген анықтамалардан орамның ыдыстарға қарағанда жалпылама ұғым екендігі шығады. Егер, мысалы, құты ыдыс болса, онда тығыны немесе тамшылары бар 290 дәрілік заты бар құты қорап, жапсырма және басқа да көмекші құралдар қазірдің өзінде қаптама болады. Контейнерлердің түрлері ( Сурет 112 ): - тұтынушылық қаптама (бастапқы, қайталама, топтық); - тасымалдау контейнері. Сурет 112 . Қаптамалардың топтары Біріншілік немесе жеке контейнерлер - тауарлармен тікелей жанасатын контейнерлер (шыны бөтелкелер, полимерлі полимерлі ыдыстар, капсулалар, түтіктер, аэрозольдік құтылар, полимерлік материалдардан немесе қағаздан жасалған қаптар, брикетті зат белгіге орап, сәлемдеме посты, т.б.). Біріншілік қаптаманың дизайны қамтамасыз етуі керек: - өнімді қоршаған ортаның қолайсыз әсерлерінің әсерінен қорғауды ; - механикалық әсерлерден қорғауды ; - тығыздық пен тұрақтылықты ; - микробтық ластанудан қорғауды ; - дәрілік заттың, тағамдық қоспаның, косметикалық өнімнің дозаланған немесе бөлшек экстракциясы; - эстетикалық сыртқы түрі және қолданудың қарапайымдылығын ; - құрылымдық элементтер стандартталған болуы керек, геометриялық өлшемдерден ауытқулар болмауы керек; - біріншілік қаптаманың элементтері оларды автоматты өңдеу және автоматты жабдықта герметикалық қосу мүмкіндігімен жобалануы керек Екіншілік, немесе топтық, орау – тауардың бастапқы орауын қорғау және ұтымды есепке алу үшін қажет. Ол бастапқы қаптаманың бірнеше түрін біріктіре алады (нұсқаулары мен жапсырмасы бар картон қорап немесе картон қорап, полимерлі пленка мен фольгадан жасалған қаптама, шыны құты, крафт қағаз қорапшалар немесе сөмкелер, сәлемдеме мен жапсырмасы бар қағаз орауыш және т.б.) . Жеткізу контейнерлері - өнім өндірушіден тарату пункттеріне (базаға, қоймаға) немесе тұтынушыға жеткізілетін контейнерлер - гофр картон қораптар, ағаш жәшіктер, контейнерлер, крафт қағаздан немесе полимерлі материалдардан жасалған қаптар және т.б. жүктеу/скачать 46,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|