Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

291 
Қаптаманы
өндіру үшін әртүрлі
материалдар қолданылады, олардың 
негізгілері:
- 
целлюлоза эфирлері негізіндегі материалдар (гофр картон, орау қағазы, 
балауыз; пергамент, целлофан, орау қағазы, фанера және т.б.);
- 
силикатты материалдар (бейтарап шыны, медициналық ыдыстың түсі өзгерген 
шыны; қызғылт сары шыны, химиялық және термиялық төзімді шыны, 
фарфор);
- 
металл материалдар (алюминий фольга, көбінесе әртүрлі қағаздармен, 
полимерлі пленкалармен және лактармен үйлеседі, бұл жақсы қорғаныс, 
технологиялық, эргономикалық және эстетикалық
қасиеттері бар көп қабатты 
материалдарды алуға мүмкіндік береді);
- 
полимерлі 
материалдар 
(полиэтиленнің, 
поливинилхлоридтің, 
полипропиленнің және басқалардың әртүрлі түрлері мен маркалары, табиғи 
және синтетикалық каучук негізіндегі каучук).
Медициналық және фармацевтикалық өнімдерді қаптамаға қойылатын 
талаптар
. 
Қаптама, ең алдымен, бастапқы, тазалық, қорғаныш қасиеттері, 
қоршаған ортаға төзімділігі, сыртқы түрі және жабысқақ қасиеттері. Дәрілік 
заттарға арналған қаптамаға осы көрсеткіштерге
ең қатаң талаптар қойылады:
- 
материалдың тазалығының көрсеткіштері канцерогенді және улы заттардың 
және дәрілік заттармен қабылданатын бөтен иістің жоқтығын білдіреді;
- 
материалдардың қорғаныш қасиеттерінің көрсеткіштеріне су буының, ұшқыш 
заттардың буларының, газдардың (атмосфералық және дәрілік заттармен 
бөлінетін), сұйық заттардың (су, спирт, майлар, майлар, органикалық заттар 
және т.б.), жарық, микроорганизмдердің өткізгіштігі жатады. (қажет болған 
жағдайда), сондай
-
ақ материал арқылы өту қасиеті бар
дәрілік заттардың сол 
ингредиенттерін материал бойынша сорбциялау. Фармацевтикалық және 
медициналық өнімдердің қаптамасы препараттың қоршаған ортаға, әсіресе улы 
препараттарға көшуін болдырмау үшін өткізбейтін болуы керек. Материалдың 
түрі және оның параметрлері олар үшін белгіленген барлық сақтау мерзімі 
ішінде дәрілік заттардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс;
- 
материалдардың қоршаған ортаға төзімділігінің көрсеткіштері: атмосфералық 
факторларға (жарық, температура, салыстырмалы ылғалдылық), механикалық 
кернеу (тесілу, иілу, созылу, қысу,
соққы, діріл), зарарсыздандыру, зең және 
микроорганизмдерге төзімділікті білдіреді, оралған дәрілік затпен химиялық, 
адсорбциялық және диффузиялық әрекеттесу;
- 
сыртқы түрінің көрсеткіштері (түс пен түс біркелкілігі, бетінің тегістігі және 
тазалығы);
- 
адгезия индикаторлары материалдардың желімдердің көмегімен немесе 
термиялық тығыздау арқылы қосылу мүмкіндігін сипаттайды.
Дәрілік заттар үшін тасымалдау, сақтау және пайдалану кезінде дәрілік 
заттың сапасын сақтай отырып, қаптаманың ерекше маңызы бар. Алғашқы 
ашылуын бақылауды және балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін орау 
құралдарын жасауға ерекше назар аударылады.
Медициналық бұйымдардың қаптамасы бұйымды қағазбен ораудан тұрады, ол 
бұйымның қорғаныш жабындарын олар оралған қорапқа қатысты жылжытқан 

292 
кезде механикалық зақымданудан қорғайды. Орау қағазы жұмсақ және 
серпімді болуы керек. Аспаптар мен аппараттарды орау үшін орау немесе 
балауыз қағазы қолданылады, артық жұқа конденсатор қағазы немесе 
полиэтиленмен қапталған қағаз. Қағазбен оралған өнімдер картон пакеттерге 
немесе қораптарға салынады. Мұндай қораптар тұтынушылық қаптама деп 
аталады, олардың сапасы «Медициналық бұйымдарға арналған тұтынушылық 
қаптама» салалық сапа стандартымен реттеледі. Жәшіктер тасымалдау 
контейнеріне –
жәшіктерге салынады.
Медициналық және фармацевтикалық өнімдердің қаптамасы оның мазмұнын 
өзгертуге болмайтынын қамтамасыз етуі керек. Мұндай қаптама интрузивке 
қарсы деп аталады. Оны тек соңғы тұтынушы ғана аша алатындай және тұтыну 
кезінде өнімді пайдалана алатындай етіп жобалануы және жасалуы керек.
Қаптамаға механикалық зақым келтірместен («рұқсат етілмеген») қол жеткізу 
мүмкін емес. Интрузивке қарсы қаптама жабулар арқылы жасалады. Олар жиі 
пайдаланылады:
- 
металл немесе пластик қаптамадағы қорғаныс сақинасы;
- 
құтылардағы жыртылатын құлақша;
- 
құтының периметрі бойынша алюминий фольга;
- 
жыртылатын жолақ және т.б.
Жаңадан
пайда болған қаптамаға қойылатын талаптардың бірі 
- 
корпоративтік сәйкестіктің болуы. Нарықтағы бәсекеге қабілеттілік пен өмір 
сүру үшін күресте кәсіпорынның көзқарасы
орау және графикалық дизайн
қазіргі уақытта өзгеруде. Корпоративтік
сәйкестік кәсіпорынның имиджін және 
тұтынушы үшін өнімнің коммерциялық тартымдылығын анықтайды.
Тығындаудың
кең
түрде қолданылатын және көп таралған түрлері 
мыналар:
1.
Бұралатын әр түрлі размерлі қақпақтар.
2.
Тығыздағыш элементтері бар тығындар.
3.
Флакондар мен құтыларға арналған тығындар.
4.
Алюминий қақпақшалар мен төсеніштер
. 
5.
Химия
-
зертханалық
ыдыстар мен дәріхананың
ыдыстарды тығындауға 
арналған резеңке
тығындар.
 
Дәрілік заттың өндірісінде препараттың максимальдығы сақталу мерзімін 
қамтамасыз
ету, ең маңызды болып табылады, оның өзі тығындаумен заттың 
өңделуі мен конструкциясына тікелей байланысты. Сақталу мерзімі —
дәрілік 
заттың техника
-
экономикалык көрсеткіштерінің маңыздысының бірі болып 
табылатындықтан, буып
-
түюдің жаңа прогрессивті түрлерін енгізу буылып
-
түйілудің тұтынушылық қасиетін, дәрілік заттың сақталу мерзімін артыра, 
мұның өзі өндірістің рентабельдігі мен еңбек өнімділігін жоғарылатады.
Соңғы жылдары фармацевтикалық өндірісте пайдаланылған буып
-
түю
материалдарынан қоршаған ортаны
қорғау мәселесі
пайда болды.
Экологиялық тұрғыдан қарағанда полимерлік материалдардың қалдықтары 
зиянды болып келеді.
Экологиялық мәселелерді
шешудегі ең бір қызықтыда 
өзекті бағыттардың бірі суда еритін және жеуге болатын
полимерлі буып
-
түю 
материалдардың шығару болып табылады. Бұл бағыттар Жапония мен АҚШ
-
та 

293 
кең түрде дамыған, біздің елімізде осы бағытта жұмыстар жасалуда.
Шығарылатын дәрілік заттардың белгілі бір сыртқы безендірілуі, этикеткасы 
болады, онда дәрілік заттың
аты, құрамы, концентрациясы, мөлшеленуі, көлемі, 
стерильдігі, сақталу жағдайы, жарамды мерзімі, қолдану әдісі, бағасы және 
басқа да ескерту жазылымдар болады. Екіншілік немесе тасымалдау
ыдыстарында буып түйілу орындарда қолдану
нұсқаулар болады.
Буудың
сапалық
деңгейі буып
-
түю материалдарының, ыдыстардың
тәжірибе жасауға, өңдеуге кеткен экономикалық
шығындары мен 
дайындалудың
өзіндік құны арқылы анықталады. 
Тауарларды сақтаудың негізгі әдістері тауарларды тасымалдау 
ыдыстармен және тасымалдау ыдыстарынсыз сақтау болып екіге бөлінеді.
Тауарлар 
тасымалдану 
ыдыстарынсыз 
сақталу 
кезінде 
вертикалды 
орналастырылған сөрелердің текшелерге қаланып, этикеткілері мен таңбалары
сыртқа қаралып қойылады.

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: