Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)
жүктеу/скачать 46,97 Mb. Pdf көрінісі
|
Открыть Шимирова-Ж.К
|
Хирургиялық инелер. Хирургиялық тігісті хирургиялық ине арқылы жүзеге асырады. Тігіндер ине арқылы тек теріге ғана емес сондай - ақ ішкі ағзаларға да, көзге де т.б. қолданады. Инелерді майысу формасына карап, ұзындығына, бұрышына т.б. қарап жіктейді. Теріні, ішкі ағзаларды, тамырды және тігу үшін арнайы хирургиялық инелерді қолдану кажет. Қолданылатын инелердің номенклатурасын 100 - ден астам түрін кұрайды. Медициналық тәжірибеде иненің келесі түрлері кең қолданылады: - хирургиялык инелер (көп қолданылатын) ; - атравматикалық хирургиялық инелер (бір рет қолданылатын) . Хирургиялық инелердің бірыңғай әлемдік классификациясы жоқ. Сондықтан көптеген өндіруші - формалар инелерді белгілеу және - сипаттау үшін өз терминологиясын қолданады. Бұл маркетингтік үдеріс және өндірушілер , фармацевт пен дәрігерлер арасындағы түсінікті қиындатады. Мысалы, хирургиялық инелерді өндірушілердің бірі - келесі жіктелуі бойынша колданады: 1) Қадалғыш инелер (ұшы дөңгеленіп келген - А типтегі ): - атравматикалық тамыр тігетін; - ішек тігетін; - қалталық ; - жарып тастайтын; - бауыр тігетін; 2) Кесетін инелер (ұшы үш қырлы – В типтегі ): - тері кесетін - бұлшық ет кесетін апоневротикалық. Ине үшкір болу керек, калындығы 0,4 - 0,7 мм қалыңдықты тесу керек. Инелерді хроммен қаптайды, ол оларды тотығудан сақтайды. Тігін материалын сынап болған соң көзбен тексереді. Инелерді құрғақ ауа әдісімен 180°С 45 мин. залалсыздандырады . Оларды 10 дана полиэтилен қорапшаларды, ал оларды 30 дан картон қораптарда сактайды. Жалпы хирургиялық лигатуралық инелер мен айырлар. Жалпы хирургиялық лигатуралық инелер лигатураны (жіпті) тамыр астына апарып, байлау үшін арналған. Өнеркәсіп жұмыс істейтін бөлігінің мөлшеріне 112 байланысты (14, 17, 20 мм) оң және сол жағы өтпес үш нөмірлі (№1, №2, №3) инелерді шығарады. Лигатураны жүргізген кезде тесу қажет болса, өткір жалпы хирургиялық лигатуралық инелерді қолданады, мысалы таңдай доғасын тігу үшін - №1 ине (Куликовский инесі). Өткір инелер екі нөмірмен шығарылады, өтпес иненің №2 және №3 мөлшеріне сәйкес. Лигатуралық инелерде жарық, сызат, қуыс, қабыршақтану болмауы тиіс, олар пайдаланғанда және сақталғанда коррозияға берік болуы тиіс. Лигатуралы инелер - тамыр астына енгізуге арналған инелер. Бұл мақсатта оң немесе сол , үшкір емес 3 нөмерлі инелер шығарылады. Жұмыс істейтін бөлігі хирургиялық иненің құлақшасына ұқсас. Егер лигатураны енгізгенде тесу керек болса онда 2,3 үшір емес инеге жақын үшкір инелер қолданылады . Лигатуралы ілмектер - қиын жерде орналасқан тамырлар немесе терең қабаттарда лигатураны түсіруге арналған. Бұл жағдайда жіпті қан тоқтатқыш қысқышты байлап, содан соң ілмекпен терең қабатқа түсіріп тамырға байлайды, ілмектер тек біртіндеп жеткізіледі. Богуштың зонды жібек немесе кетгутты жіптерді өкпе отасында жақындалуға негізделген. Оның жұмыс бөлігі түйме тәріздес, ені 1 мм ұзындығы 2,5 мм. Хирургиялық инелерге қойылатын талаптар . Инелер 31190 маркалы болаттан дайындалуы қажет.Қараған кезде иненің сыртқы беті жылтыр болып , ал жарық, сызат, қуыс, қабыршақ болмауы тиіс. Ине ұстағышпен ұстағанда ине серпімді, ал ұшы - өткір, қабыршақсыз, деформациясыз болуға тиіс. Ине көзінің ішкі бетінде тігу материалдарын бүлдіретін қабыршақтың, өткір жиектің болмауы тиіс. Инелер коррозияға берік болуы тиіс.Алдын ала майсызданған инені дистильдендірілген (тазартылған) сумен толтырылған электрлі зарарсыздырушы су қайнатқыш торына орнатылған шыныдан жасалған төсемге қояды.Инелерді 15 минут қайнатады және 30 минут суығанша суда қалдырады. Осыдан кейін иненің бетінде қара (коррозиялық) нүктелер пайда болмаса, бұйым МСТ талаптарына сәйкес келеді. Иненің тоқтаусыз жұмыс істеу мүмкіндігі 400 тесеуге және санитарлық өңдеудің 20 циклына тең келетін жұмыс барысында 0,9 - дан кем болмауы керек. Хирургиялық инелердің белгілері . Белгілер иненің құрылым ерекшелігін, ұшы мен көзінің формасын, иненің дайындау диаметрі мен ұзындығын көрсетуі қажет. Қажет болғанда иненің белгісіне қосымша сипаттамаларды қосуға немесе алып тастауға болады.Мысалы, ірі тамырларды тігу үшін 4А1 0,9 х22 жарып тастайтын инелерді қолданады. Бұл белгі мына көрсеткіштерді сипаттайды: 4 – ине формасы (шеңбердің 4/8 - не бүгілген); А – иненің көзі (дөңгелек тесік); 1 – көзінің формасы (серіппелі); 0,9 – бастапқы сымның диаметрі (мм); 22 – иненің жазулы ұзындығы (мм). 113 Инелер орау алдында майсызданып, консервіленген болуы тиіс, сосын полиэтилен пленкаға оралып, түрі мен мөлшері бірдей 10 данадан осындай пленкадан жасалған пакетке салынады. Инелердің сақталу мерзімі 3 жыл. Атравматикалық инелер . Хирургиялық инелермен тіккенде материал арқылы екі қабат жіп өткізеді. Олардың жіптерінің соңы иненің бөлігіне кигізілген, бұл инелер бір рет колдануға арналған. Атравматикалық инелерді капрон немесе лавсан жібінен жасайды. Атравматикалық инелер оталар кезінде, мысалы тамырға, жүрекке, жүйкеге ота жасалған кезінде тіндердің жарақаттануын болдырмау үшін қолданылатын инелер, оның ұшында ұзына бойы түйінсіз бірдей көлденең қимасы бар жіп бекітіледі. Атравматикалық тігу материалдарын қолданғанда тіннің инеден тесілу диаметрі жіптің өткен тесігінен аспайды, яғни тін өте аз жарақаттанады. Атравматикалық инелер келесі белгілері бойынша жіктеледі.Иілу дәрежесіне байланысты тік, ұшы иілген тік (шаңғы тәрізді) инелер, шеңбердің 2/8, 4/8 немесе 5/8 иілген инелерді ажыратады.Ине ұшының көлденең қимасының формасына байланысты дөңгелек, үш қырлы, қалақ (трапеция сияқты немесе алты қырлы), эллипс тәрізді көлденең қимасы бар инелерді айырады.Кесетін бүйір жиегі бар қалақ тәрізді инені дәстүр бойынша микрохирургия мен офтальмологияда қолданады.Қадалғыш дөңгелек инені көбінесе ішкі ағзаларға ота жасау кезінде тіндердің жарақаттануын азайту мақсатында қолданады.«Таперкат» типті инелер – ұшқырлы ұштығы бар тесігі дөңгелек инелер кең қолданылады. Мұндай ұштықтар тінді дәл тесуге мүмкіндік береді. Паренхиматоздық ағзаларға ота жасау кезінде өтпес ұшы бар қадалғыш инелерді қолданады.Атравматикалық инелер құрастыру тәсіліне қарай біринелік және екіинелік болып бөлінеді.Қолданылатын тігу жібіне байланысты таралып немесе таралмайтын тігу жібі, не болат сымы бар инелерге бөлінеді.Атравматикалық инелер күрделі техникалық құрылғы болып табылады, оның бағасы жіп бағасының шамамен 70% құрайды. Инені қолымен ұштайды, қадалғыш бетін тіннен жақсы өту үшін силиконмен жабады. Әдетте, атравматикалық инеге жіпті ине негізін аралап, жалпайтып оған жіпті престеу жолымен бекітеді. Тігу жібін инеге берік орнату қажет. Инені сынау, тексеру: - Иненің құралғыш бөлігінің өткірлігін қалыңдығы 0,4 - 07 мм керілген күдеріні 10 есе түйреп алу арқылы тексереді; - Ине ұшының қадалғыш бөлігінде қабыршақтанудың болмауын мақтаны, талшықты түйреу арқылы тексереді, олар инеде қалмауы тиіс ; - Тігу жібінің инеге бекітілу беріктігін 5 секунд ішінде 0,3 - 8Н күш түсіру арқылы тексереді. Жіп бекітілген жерінен үзіліп және шығып кетпеуі тиіс. Атравматикалық инелер радиациялық әдіспен стерильдеуге тұрақты келетін жекеленген тұтыну орамдарында шығарылады. Стерильдігінің сақталу мерзімі – 2 жылдан кем емес. Сұраныс беретін кезде иненің шифрын білу қажет (өйткені әр - түрлі өндірушілер оны өздігінше белгілейді). Бақылау сұрақтары: 114 1. Тігу материалдарының жалпы сипаттамасы, топтары. 2.Кетгут. Сапасына қойылатын талаптар, буылу ерекшеліктері, залалсыздандыру әдістері. 3. Хирургиялық инелердің түрлері, типтік өлшемі, таңбалануы, жасалған материалдары. 4. Атравматикалық инелер. Қолдану түрлері, типтік өлшемдері, залалсыздандыру әдістері, сақталуы, буылуы. 5. Лигатуралық инелермен лигатуралық ілмектер . |