Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

125 
шаншу арқылы, ол күдерінің жуандығы 0,5 мм, ал хирургиялық инелер 0,4х18 
мм аспауы қажет. 
Сурет 
42.
Инеұстағыштар
Пинцет
-
кез келген отада немесе таңу кезінде қажет негізгі көмекші 
құрал болып табылады. Пинцеттердің келесі түрлері қолданылады: 
анатомиялық
-
оның соңында тіндерді жұмсақ ұстауға және оларға зақым 
келтірмеуге мүмкіндік беретін ойықтар бар, бірақ олардың ұстауы берік емес. 
Анатомиялық пинцеттер нәзік тіндерге (асқазан
-
ішек жолдарына, тамырларға) 
араласқанда қолданылады. Хирургиялық пинцет браншалары тістермен 
жабдықталған. Олар тығыз тіндерді жақсы және сенімді ұстайды
-
фассия, 
апоневроз, тері. Бірақ олар нәзік тіндерді жарақаттайды. Сондай
-
ақ, табан 
тісті пинцет бар, оның ұштарында тістелген платформа болады. Олар 
маталарды ұстауға, таңғыш материалын беруге ыңғайлы. Пинцеттерді 
ұзындығы бойынша ажыратылады. Ұзын пинцеттер қуыстарда жұмыс істеуге 
ыңғайлы.
Жаралар мен табиғи қуыстарды кеңейтетін құралдарсыз
бірде
-
бір ота 
жасай алмайды. Бұл топқа жараның шеттерін өсіру және оларды белгілі бір 
қалыпта ұстау арқылы ағзаға қол жеткізуді жеңілдететін құралдар кіреді. 
Ілгектер (жара кеңейткіштер) –
тісті ілгектер, олардың жұмыс бөлігі әр түрлі 
тістерден тұратын қисық шанышқы түрінде жасалады. Бір тісті, екі, үш және 
төрт тісті ілгектер бар. Тістің қайрауына байланысты доғал және өткір 
ілгектер жасалады. Ілгектердің өлшемдері олардың мақсатына байланысты: 
косметикалық ота үшін 11 миниатюралық ілгектер, ал қуыстар үшін үлкен 
ілгектер жасалады. Ілгектер екі жақты , екі жағынан бүгілген пластина –

126 
Фарабеф ілмектері түрінде кеңінен қолданылады. Олардың бүгілген 
жақтарының ұзындығы әртүрлі
өлшемдерде шығарылады. Олар жараларды, 
қуыстарды, ішкі ағзаларды ығыстыруға
қолданылады. Жылтыр беті бар ерте 
кеңейткіштерді әдетте айналар деп атайды. Ер
-
тоқым түріндегі
кеңейткіш 
және ер
-
тоқым түріндегі Ру
кеңейткіштері де кеңінен қолданылады.
Тіндерді кездейсоқ зақымданудан қорғауға арналған құралдар.
 
Науа 
тәріздес зонд
-
қан тамырлары мен нервтерді жабатын фассияларды кесуге 
ыңғайлы. Түймелі зонд жараны зерттеуге
арналған. Екі функцияны 
біріктіретін ойық –
түймелі зондтар жасалады. Кохер зонды тіндерді кеспей
ажыратуға қызмет етеді. Бауыр қасығы, Буяльский күрекшесі және Фолькман 
қасығы патологиялық бөлгішті алып тастауға, артық түйіршіктерді кетіруге, 
қуыстар мен фистула жолдарын кюретаждауға қызмет етеді. Реверден шпателі 
- 
іш қуысын тігу және ішекті инемен кездейсоқ жарақаттанудан қорғау үшін 
қолданылады. Церебральды шпатель –
екі немесе бір ұшында ойықтары бар 
жұқа тақталар гематомаларды алып тастауға қолданылады. Ретрактор
-
аяқ
-
қолды ампутациялау кезінде жұмсақ тіндерді ығыстыруда қолданылады. 
Сүйек көтергіштер немесе леваторлар
-
сүйек сынықтарының тұтастығын 
қалпына келтіру үшін қолданылады. 
Медициналық аспаптардың сақталуы.
Медициналық бұйымдар, 
медициналық аспаптар және металл бұйымдар сақтау шарттары сақтала 
отырып, нормативтік
-
техникалық құжатта және қолдану жөніндегі 
нұсқаулықта көрсетілген онда сақталатын аспаптардың атауы көрсетіле 
отырып, жеке шкафтарда, жәшіктерде және қақпақтары бар қораптарда 
сақталады.
Кесетін медициналық құралдар (скальпельдер, пышақтар және өткір, 
кесетін бөлшектер) тот басуы мен өтпей қалуын болдырмау үшін жәшіктердің 
немесе пеналдардың арнайы шықтарға салынып сақталады.
Бастапқы қаптама жоқ медициналық аспаптар қағаз пакеттерде сақталады 
(механикалық зақымданудан қорғау және жанындағы заттармен жанасудан 
сақтау мақсатында);
Күміс және нейзильберлі медициналық аспаптар күкірттен және 
құрамында күкірт қосылыстары, сондай
-
ақ аспаптар бетінің қараюын 
болдырмау үшін резеңке бұйымдары бөлек сақталады;
Металл медициналық аспаптар, егер резеңке бұйымдар олардың ажырамас 
бөлігі болып табылатын жағдайларды қоспағанда, дәрілік заттар мен резеңке 
бұйымдардан бөлек сақталады.
Металл бұйымдарды сақтау мынадай шарттар сақтала отырып жүзеге 
асырылады:
1) суық жерден жылы жерге ауыстыру кезінде оларды өңдеу (сүрту, 
майлау) және сақтауға қою аспаптар "кепкеннен" тоқтатылғаннан кейін ғана 
жүргізіледі;
2) боялған металл бұйымдар тот басқан кезде, бұйымдар қайтадан 
сырланады.

127 
Сурет 
43. 
Жалпы хирургиялық аспаптардың жіктелуі

128 
Жалпы хирургиялық кескіш аспаптар
Қандауы
р пышақ
Пышақтар 
Қашаулар
1.
Тік
2.
Иілген
3.
Доғал 
тәрізді
Сүйек тістеуіктер
Аралар
Қайшылар
Мед. 
қасықтар
Распаторлар 
1.
Өткір
2.
Өткір
емес
1. Хирургиялық
а) анатомиялық ішекке
б) ұшы өткір немесе тік 
және иілген
в) түймешіктері бар
г) тік ұшты
д) бір өткір ұшы бар
е) терең қуыстары жұмсақ
ж) ұлпаларды кесуге 
арналған
2. Қабырғаларға арналған
а) гильотиналық
б) алмалы
-
салмалы
в) қабырғалы 
универсалды
3. Қосымша қайшылар
а) санитарлық шаш 
қырқуға
б) тырнақ алуға
в) байлап
-
таңу 
материалдарға арналған
4.Шеміршекті
1.
Еріндері
доғалы тік, 
жартылай 
дөңгелек 
найза тәрізді
2.
Тік
3.
Горизонтальд
ы иілген
4.
Вертикальды
иілген
-
Рамалы 
-
жапыра
қ 
тәрізді
-
Пышақ 
тәрізді
1.
жалпақ
2.
нейро
хирурги
ялық
3.
қасық
тәрізді
3. Ми 
пышағы
2. 
Резекциялық
1.
Ампутация
-
лық
2. Тік ұшты
1. Қарынды

129 
Сурет 
44. 
Жалпы хирургиялық қысқыш аспаптардың жіктелуі
ЖАЛПЫ ХИРУРГИЯЛЫҚ ҚЫСҚЫШ

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: