Урологиялық құралдар
.
Урология
(грек. uron –
несеп және логия) –
медицинаның несеп шығару жүйесі органдары ауруларының клиникасы
белгілерін анықтайтын және оны емдеу жолдарын зерттейтін бөлімі. Сондай
-
ақ
урология ер адамдардың жыныс жүйесіндегі ауытқуларды да емдеумен
шұғылданады. Урология –
медицинаның көне заманнан белгілі саласы. Б.з.б. 3
-
мыңжылдықта
Мысырда
қуықтағы тасты дәл тауып, оны алып тастау жолын
білген.
Гиппократ
бүйрек пен қуықтың әр түрлі ауруларына сипаттама
берді.
Әбу Әли ибн Сина
несеп
-
жыныс жүйесінің кейбір ауруларын сипаттап,
оларға диагноз қою үшін науқастың зәрін тексеру керек екенін жазды,
ауруларды
емдеу
үшін
бірнеше
дәрі
-
дәрмек
ұсынды.
Аристотель
,
А.Цельс
,
К.Гален,т.б.ғалымдар урологиялық ауруларды
(негізінен несептегі тас) зерттеді. Урологияның қарқынды дамуына 19 ғасырда
139
рентгенология саласында қол жеткен жетістіктер игі әсер етті.
1877
жылы неміс
ғалымы
М.Нитценің
цистоскопты –
қуық қуысын зерттеуге арналған аспапты
ойлап табуы Урологиялық ауруларды дәл анықтап білуге мүмкіндік
берді.
1869
жылы неміс ғалымы
Г.Симон
ауырған бүйректі алып тастау
операциясын
алғаш
рет
жасады.
1897
жылы
француз
ғалымы
И.Альбарран
катетер жасайтын цитоскоп ойлап тапты. Бұл құралмен әр
бүйректі жеке тексеруге, несеп жинауға мүмкіндік туды. Рентген сәулесі
бүйректегі, қуықтағы, несеп жолындағы пайда болған тасты табуға, оның
орналасқан жерін, көлемін анықтауға мүмкіндік берді. Урологияның қарқынды
дамуына француз ғалымы
Ф.Гюйонның
еңбектері үлкен үлес қосты.
Ол
1830
жылы ашылған алғашқы урологиялық бөлімді басқарып, урологтар
қоғамын басқарды. 20 ғасырдың басында бүйректің қызметін зерттеуде және
урологиялық ауруларға рентгендік диагностика қоюда ерекше әдістер табылды.
Қазақстанда
урология
саласындағы
зерттеулер
1956
жылы
басталды.
Профессор
З.В.Файнштейннің
жетекшілігімен қуық ісіктерін, қосалқы жыныс
безі аденомасын, бүйрек зақымдануынан болған гипертонияны емдеу тәсілдері
ұсынылды; несеп түтігіне жамау салу, сыңар бүйрек қызметіне сипаттама
берілді.
Б.О.Жарбосыновтың
басқаруымен қосалқы жыныс безінің қабынуы, ен
және ен қосалқысының қабынуы, сол жақ ен сағағы венасының кеңеюі
(варикоцеле), еннің ұмаға түспеуі (крипторхизм) салдарынан ер адамның белсіз
қалуы, оның белгілерін анықтау, операция жасап емдеу тәсілдері жетілдірілді.
Бүйрекке тас байлану, ер адамдардың жыныс органдарының туа біткен
ауытқуларын,
анрологиялық қызметін қалыпқа келтіру, бүйректердің сарысулы
ауруларын, бүйректің екіншілік семуін және гипоплазиясы, уретеролитиаз
хирургиялық лапараскопты пайдаланып ота
жасау әдістері, несеп жолының
тасын антеградтық уретеролитоэкстракциямен емдеу мәселелері одан әрі
зерттелуде.
Кесте 12 –
Урологиялық аспаптар
L
= жалпы ұзындығы,
l
= жұмыс бөлігінң ұзындығы,
b
= жұмыс бөлігінің ені,
d
= диаметрі,
W = айна шығыны,
m
= массасы,
h
= биіктігі (мм).
Аспаптың
аты
(
жақша ішінде олардың
нөмерлері
)
Пайдаланылуы
Сипаты
Қуықтан
тас
алатын
мұқалған қалақ (86,86а)
Кесілген
қуықтан
шығатын тастарды ұстау
L=220;
Меатометр (87)
Қуық
жолдырының
тесіктерін
өлшейтін
L=110; 130
140
межелі конус
Қуықтағы
папиломаны
алатын қысқаш (88)
Ісікті ұстап, айыру
L=284;
276;
270;
259
Қуықтағы тасты алатын
түзу
және
иілген
Левкович қысқашы (89)
Кесілген
қуықтан
тастарды шығару
түзудің L=220;
иілгеннің
L=205;
Ернеуінде қимасы және
бедері бар үрпіге арналған
қысқаш (9)
Несеп жолдарынан бөтен
заттарды немесе тас алу
L=295;
Акушерлік
-
гинекологиялық аспаптар.
Достарыңызбен бөлісу: |