Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

179 
нәрестелерге арналған кейбір нәресте электронды таразылары нәрестеңізді 
шешінбей
-
ақ өлшеуге мүмкіндік береді. 
Бірақ мұндай модельдер механикалық әріптестерінен айырмашылығы
- 
олар жиі тексерілуі керек, қуат көзін қажет етеді және аз сенімді. Сонымен 
қатар, олардың негізгі кемшілігі 
- 
жоғары баға.
Таразылар 
- 
май анализаторлары 
ең алдымен диетологтарға, фитнес
-
жаттықтырушыларға, спортшыларға және салауатты өмір салтын ұстанатын 
адамдарға арналған. Мұндай таразылар денені бақылауға және анықтауға 
мүмкіндік береді: артық дене салмағының болуы; дене майының мөлшері; зат 
алмасу жылдамдығы; бұлшықет массасының қатынасы; семіздік дәрежесі; 
ішкі май тінінің болуы; қажетті калория саны; сүйек жүйесінің жағдайы. 
Осылайша, май анализаторы бар таразылар жүрек
-
қан тамырлары 
ауруларының, қант диабетінің және тіпті қатерлі ісіктің кейбір түрлерінің 
қаупі қаншалықты жоғары екенін анықтауға көмектеседі.
Осындай
таразылардың жұмысы биоэлектрлік импедансты талдау әдісіне негізделген, 
ол электрлік импульстарды өткізу үшін дененің әртүрлі тіндерінің
сипаттамаларына негізделген. Алынған мәліметтер бағдарламалық өңдеуден 
өтеді
. 
Мұндай 
қауіпсіз 
төмен 
жиілікті 
электр 
импульсі 
таразы 
анализаторларының платформасына орнатылған металл электродтар арқылы 
өтеді. Адам олардың үстінде тұрғанда, дене арқылы дабыл
өтеді. Дене 
бөліктерінің электр өткізгіштігінің айырмашылығы майлы тіндер мен 
бұлшықет массасындағы судың нақты қатынасын орнатуға көмектеседі. Содан 
кейін алынған мәліметтер науқастың жасымен, бойымен, жынысымен 
салыстырылады және алынған нәтижелер негізінде науқастың май тінінің 
деңгейінің көрсеткіштері анықталады. Мұндай таразылардың дәлдігі 
электродтардың өлшемі мен орналасуына және есептеулер үшін 
қолданылатын бағдарламалық қамтамасыз етудің сапасына байланысты қол 
жеткізіледі.
Медициналық ингаляторлар
. 
Қазіргі
уақытта тыныс алу жолдарының 
аурулары сырқаттанушылықтың жалпы құрылымында жетекші рөлді 
сақтайды. 
Көбінесе 
дәрігерлер 
жедел 
респираторлық 
вирустық 
инфекциялармен (ЖРВИ) кездеседі, олардың арасында жоғарғы және төменгі 
тыныс жолдарының аурулары
ерекшеленеді.
Дәрілік заттардың ингаляциялық нысандары жақсырақ, өйткені 
клиникалық әсер ең аз жанама әсерлермен тезірек жүреді.
ДАИ (дозирленген 
аэрозольді ингалятор)
кемшіліктеріне ингалятор белсендірілгеннен кейін 
аэрозольдік бұлт жылдамдығының тым жоғары болуы, препараттың үлкен 
дозаларын тағайындаудың мүмкін еместігі, ең бастысы, ингаляция кезіндегі 
техникалық 
қиындықтар, 
бұл 
препараттың 
айтарлықтай 
жоғалтуларынаәкеледі. Зерттеулер көрсеткендей, пациенттердің 80% 
-
ы ДАИ
-
ді дұрыс пайдалана алмайды, тіпті адекватты түрде қолданғанда, номиналды 
дозаның тек 10
-
15% өкпеге жетеді.
Бұл мәселені шешу үшін, ДАИ
-
ге қосымша, спейсер
әзірленді 
- 
дәрілік 
аэрозоль үшін аралық резервуар ретінде қызмет ететін камера түріндегі 

180 
ингаляцияға арналған көмекші құрылғы. Ингалятордағы дәрі спейсерге
түседі, 
содан кейін науқас оны ингаляциялайды (Сурет
61). 
Сурет
61. 
Бөлгішпен ингаляция
 
Ингаляторға қосымша спейсерді
қолдану ауыз
-
жұтқыншақ шырышты 
қабатындағы ингаляциялық препараттың мөлшерін азайту және жүйелі 
биожетімділікті азайту арқылы жанама әсерлердің қаупін азайтуы мүмкін. 
Ұнтақты
ингаляторлар ДАИ
0-
ге қарағанда өкпеде препараттардың ұқсас 
немесе біршама көбірек таралуына ықпал етеді және дәрі
-
дәрмектің жеткізілу 
сапасын визуалды бақылау мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, олар 
портативті және пациенттерді үйретуде
қиындықтар туғызбайды, бірақ 
ингалятордың осы түрін пайдалану кезінде жас шектеулері бар.Ұнтақты 
ингаляторлардың кемшіліктеріне ингаляцияның әртүрлі жылдамдықтарында 
тұрақсыз дозалау, ауыз
-
жұтқыншақта препараттың айтарлықтай тұндыру 
ықтималдығы және пациент ингаляциялық құрылғы арқылы дем шығарса, 
әсердің жоғалуы жатады.
Жақында ингаляциялық терапия үшін таңдаулы құрылғылар болып 
саналатын небулайзерлер медициналық тәжірибеде ең кең тараған. 
Небулайзерлер (латын тілінен 
nebula 
–
тұман, бұлт) –
әртүрлі дәрілік заттарды 
бүркуге (яғни, сұйықтықты аэрозольге айналдыруға) және оларды тыныс алу 
жолдарына жеткізуге арналған құрылғылар. Ультрадыбыстық, компрессорлық 
және электронды торлы небулайзерлер бар.
Көлемі бойынша аэрозоль бөлшектері бес топқа бөлінеді: жоғары 
дисперсті (5 мкм
-
ге дейін), орташа дисперсті (5
-
25 мкм), төмен дисперсті (25
-
100 мкм),
ұсақ тамшылар (100
-
250 мкм), үлкен тамшылар (250
-
400 мкм). 
Ингаляциялық құрылғы шығаратын бөлшектердің мөлшері аэрозольдің 

181 
тұрақтылығын анықтайды. Жоғары дисперсті аэрозоль бөлшектері ұзақ уақыт 
суспензияда қалады және баяу шөгеді.
Ультрадыбыстық ингаляторларда бүрку пьезоэлектрлік кристалдардың 
жоғары 
жиілікті 
тербелісі 
нәтижесінде 
жүзеге 
асырылады. 
Олар 
ультрадыбыстық тербеліс көзі мен нақты небулайзерден тұрады. Түзілген 
аэрозольдің бөлшектерінің өлшемі пьезокристалдың тербеліс жиілігімен 
анықталады. Оларда түзілген бөлшектердің көпшілігі салыстырмалы түрде 
үлкен және проксимальды бронхтарда орналасады. Бұл құрылғылардың 
көмегімен диагностикалық зерттеулерді жүргізу кезінде (атап айтқанда, 
индукцияланған қақырықты алу үшін) қажет болатын сұйықтықтың үлкен 
көлемін (20
-
25 минут ішінде 20
-
30 мл) шашыратуға болады. Ультрадыбыстық 
ингаляторлар дәрілік суспензияларды (мысалы, будесонид) және жоғары 
тұтқыр препараттарды (антибиотиктер, муколитиктер) ингаляциялау үшін 
ұсынылмайды. Ультрадыбыстық ингаляторлар пьезокристалдың тозуына 
байланысты қымбат және аз берік болады.
Компрессорлық ингаляторларда аэрозоль генерациясы сығылған ауамен 
немесе оттегімен жүзеге асырылады. Олар газ ағынының көзі болып табылатын 
компрессордан және сұйықтық шашылатын шашыратқыш камерадан тұрады 
(Сурет
62
). Небулайзер кәдімгі ингалятордан арнайы шағылыстыратын 
амортизатордың болуымен ерекшеленеді
. 
Небулайзердің
бұл
маңызды
бөлігі
оның
негізгі
сипаттамаларын
анықтайды.
Сурет
62
. Компрессорлық ингалятордың сұлбасы
(небулайзер)
Компрессорлық небулайзерлердің бірнеше түрлері бар:
1. Үздіксіз жұмыс істейтін кәдімгі (конвекциялық) небулайзер. 
Тыныс алу аэрозолі

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: