Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)
жүктеу/скачать 46,97 Mb. Pdf көрінісі
|
Открыть Шимирова-Ж.К
| Нутрицевтиктер
- адам тағамының химиялық құрамын түзету үшін қолданылатын биологиялық белсенді тағамдық қоспалар (қоректік заттардың қосымша көздері: ақуыз, аминқышқылдары, майлар, көмірсулар, витаминдер, минералдар, тағамдық талшықтар). Нутрицевтиктерді қолданудың түпкі мақсаты - адамның тамақтану жағдайын жақсарту және денсаулықты нығайту. Өз кезегінде, қоректік заттардың келесі түрлері бөлінеді: - күнделікті рационды өзгертушілер; - минерал көздері (макроэлементтер, микроэлементтер); - витамин көздері (моновитаминді және мультивитаминді препараттар); - полиқанықпаған май қышқылдарының көздері; - тағамдық талшық көздері. Парафармацевтикалық препараттар – ағзалар мен жүйелердің функционалдық белсенділігінің физиологиялық шекараларында профилактика, көмекші терапия және қолдау үшін қолданылатын биологиялық белсенді тағамдық қоспалар. Парафармацевтикалық препараттар – құрамында биофлавоноидтар, алкалоидтар, гликозидтер, сапониндер, органикалық қышқылдар, эфир майлары, полисахаридтер, биогенді аминдер және басқа да биологиялық белсенді заттар бар табиғи өнімдер. Сондай - ақ парафармацевтикалық препараттарға физиологиялық белсенді заттардың жоғары концентрациясы бар өсімдік сығындылары (женьшень, элеутерококк, алтын тамыр – радиола, магнолия жүзімі, әртүрлі теңіз балдырлары), минералды және органикалық субстраттар (мумия), жануарлар мен аралардың қалдықтары (мүйіз, жануар және өсімдік) жатады. улар, өт, бал, прополис), әртүрлі шөп шайлары кіреді . Эубиотиктер – ас қорыту жолдарының микрофлорасының құрамы мен биологиялық белсенділігін қалыпқа келтіретін , құрамына тірі микроорганизмдер немесе олардың метаболиттері кіретін биологиялық белсенді тағамдық қоспалар. Эубиотиктер бөлінеді : - пребиотиктер – қалыпты жағдайда тоқ ішекте мекендейтін бактериялардың өсуі мен метаболикалық белсенділігін селективті ынталандыруға ықпал ететін заттар; - пробиотиктер (пробиотикалық микроорганизмдер) - тірі патогенді емес микроорганизмдер - сау адамның қалыпты ішек микробиоценозының қорғаныш топтарының және табиғи симбиотикалық бірлестіктердің өкілдері, олар адам ішегінің қорғаныш микрофлорасының құрамы мен биологиялық белсенділігін жақсарту үшін тамақ өнімдерінің бөлігі ретінде жеткізіледі ; - симбиотиктер – әртүрлі түрдегі тірі микроорганизмдер кешені; - синбиотиктер – құрамында микроорганизмдерден басқа олардың колонизациялау қабілеті мен көбеюін ынталандыратын заттар болады . Классификацияның келесі түрі тағамдық қоспаларды химиялық құрамы бойынша ерекшеленетін топтарға бөлінеді: ақуыздар, аминқышқылдары және 260 олардың туындылары; дәрумендер, коферменттер, майлар, май тәрізді заттар және олардың туындылары, макро - және микроэлементтер және т.б. Жіктелудің тағы бір тәсілі - тағамдық қоспаларды олардың ағзаның жүйелері мен қызметіне әсер ету сипатына қарай бөлу : - орталық жүйке жүйесінің қызметіне әсер ететін тағамдық қоспалар; - негізінен тіндердің метаболизм үрдістерінің әсер ететін тағамдық қоспалар; - тағамдық қоспалар – минералды заттардың көздері; - иммундық жүйенің қызметін қолдайтын тағамдық қоспалар; - тағамдық қоспалар – антиоксиданттық заттардың және энергия алмасуына әсер ететін заттардың көздері; - жүрек - қантамыр жүйесінің қызметіне әсер ететін тағамдық қоспалар; - тыныс алу жүйесінің қызметін қолдайтын тағамдық қоспалар; - ас қорыту жүйесінің қызметін қолдайтын тағамдық қоспалар; - дене салмағын бақылайтын адамдарға арналған тағамдық қоспалар; - несеп - жыныс жүйесі ауруларының қаупін төмендететін тағамдық қоспалар; - тірек - қимыл аппаратының қызметін қолдайтын тағамдық қоспалар; - метаболизмді реттеуде гуморальды факторларға әсер ететін тағамдық қоспалар; - детоксикация үрдістеріне әсер ететін және организмнен улы заттардың шығарылуына ықпал ететін тағамдық қоспалар (сорбенттер). Диеталық қоспалардың қаптамасындағы таңба келесі ақпаратты қамтуы керек: - тағамдық қоспаның атауы және өндірушінің тауар белгісі; - талаптары тағамдық қоспаларға сәйкес келетін нормативтік немесе техникалық құжаттаманы белгілеу (отандық өндіріс пен ТМД елдерінің тағамдық қоспалары үшін); - құрамын олардың кему салмағына немесе пайызына сәйкес ретімен көрсете отырып, тағамдық қоспалардың құрамы; - тағамдық қоспалардың негізгі тұтынушылық қасиеттері туралы ақпарат; - тұтыну қаптамасының бірлігіндегі тағамдық қоспалардың салмағы немесе көлемі және өнім бірлігінің салмағы немесе көлемі туралы ақпарат; - аурудың жекелеген түрлерінде қолдануға қарсы көрсетілімдер туралы ақпарат; - «ДӘРІЛІК ЕМЕС» деген жазуы ; - өнімнің шығарылған күні, кепілдік мерзімі немесе жарамдылық мерзімі; - сақтау шарттары; - нөмірі мен күнін көрсете отырып, тағамдық қоспаларды мемлекеттік тіркеу туралы мәліметтер; - орналасқан жері, өндірушінің (сатушының) атауы және өндіруші (сатушы) тұтынушылардан шағымдарды қабылдауға рұқсат берген ұйымның орналасқан жері мен телефон нөмірі. Диеталық қоспаларды сақтау кезінде өндіруші белгілеген сақтау шарттары мен жарамдылық мерзімі сақталуы керек. Тағамдық қоспалардың әрбір атауы және әрбір партиясы (сериясы) олардың физикалық - химиялық қасиеттерін ескере отырып, температура, ылғалдылық және жарықтандыру 261 жағдайларын сақтай отырып, тағамдық қоспаларды өндіруші белгілеген шарттарда , бөлек паллеттерде сақталуы тиіс. жүктеу/скачать 46,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|