Қандауыр
пышақ (скальпель)
-
хирургиялық салада жұмсақ тіндерді
кесуге арналған. Хирургияларда скальпельдерге келесі талаптар
қойылады:
1.
Өткірлігі
.
2.
Тұрақтылығы
.
3.
Қарапайым конструкциялы болуы керек.
117
Жалпы хирургиялық қандауыр пышағы екі түрде шығарылады.
Қандауыр пышақтың жүзі қатты, дөңгеленген және өткір ұшты болады.
Жүзінің ұзындығына қарай қандауыр пышағын үлкен, орташа, кіші деп бөледі.
Қандауыр пышақтың сабы тегіс, сыртқы беті кедір
-
бұдырлы
болу
керек.Терең
қабаттарда орналасқан қуыстардың ұзындығы 205мм болатын арнайы
қандауыр пышағы қолданылады. Жұмыс бөлігі қысқа және дөңгеленген
болып
келеді
.
Аталған қандауыр пышақтан басқа жүзі алынып, салынатын қандауыр
пышақтар көп тараған. Бұларға жүзінің 3 түріне босатып, өткір ұшты
(әрқайсысы 3 өлшемді) және 4 өлшемді радиусты алмастар.
Қандауыр
пышақтың жүзі немесе алмастары, оның сабымен жеңіл және берік бекітілуі
керек.
Қандауыр пышақтың жұмыс
бөлігін маймен майлап, 10 дананадан
тұратын ұяшығы бар картон корабында сақтайды.
Сурет
36. Қандауыр пышақ
Қандауыр
пышақтардан
басқа, әр түрлі кесу үрдісін келесі пышақтар
түрлері орындайды
:
-
ампутациялық
-
аяқ қолдың ампутациясында жұмсақ тіндерді кесу үшін
қолданылады. Үлкен өлшемдердің ұзын алмасы (жүзі) және ыңғайлы көлемді
сабы болады. Әр ұзындығына
байланысты 2 өлшемі кездеседі: үлкен
(ұзындығы 315мм) және кіші (ұзындығы 250мм). Орамы ұяшықты картон
қорабына салынады.
-
резекционды
-
тығыз тіндерді, кішкентай сүйектерді (көбінесе фаланг)
табанның, саусақтардың табиғи ампутациясында сүйек пластикалық операция
жасау барысында қолданылады. Шеміршекті пышақтан айырмашылығы
алмастың формасына байланысты
тік формада болады.
118
-
шеміршекті
-
тығыз тіндерді кесуге негізделген. Көбінде шеміршекке,
фиброзды өзгерген тіндерге, көкірек тұсына ота
жасағанда қабырғаның
шеміршектен ажыратуға
қолданылады. Сабы массивті, қысқа, берік және
жалпақ жүзді
болады.
-
милы
-
диагностикалық мақсатта бас миды қабаттарды бөлуге, яғни
патологоанатомиялық ашуларда қолданылады. Сабы жалпақ және ыңғайлы
орналасқан, ұзынша жіңішке 2 жақты өткір қайырылған.
Пышақтарды 10 данадан (ампутациялық құрал саймандардан басқасы)
консервационды маймен жағылған немесе герметикалық жабылған коррозия
ингибиторымен полиэтиленді пакетке салынады. Пышақтарды стерильдегенде
құрғақ ауамен
жүргізеді, себебі ылғалды ауада пышақтар өтпейтін болып
қалады
.
Сурет
37. Ампутациялық пышақ
Медициналық қайшылар
-
тіндерді кесуге арналған. Олардың 2
жұмысшы жақтары
болады. Бір
-
біріне қарама
-
қарсы жылжыған түрде тіндерді
кеседі. Кесу сипатына байланысты қарапайым немесе шарнирлы және
гильотинді болып бөлінеді. Бірінші типті кесу үшін қайшыларды негізінен
жұмсақ тіндерді, материалдары, лигатураны, байлап
-
таңу материалдарын және
т.б. Гильотинді қайшылар тығыз сүйекті
,
шеміршек тіндерді кескенде
жылжып, сырғып кетпейтін құрал сайманы болып келеді.
Қайшылардың жүздерінің
ортасында аралық қалса, материалдың кесуін
қиындатады, яғни кесілетін материал майысып, қайшы жүздерінің
ортасына
қарай жиналып, қысылып қалады. Сондықтан қайшылардың сапасын
тексерудің негізгі жолы, 3 қабатты дәкені немесе 1 қабаттан 5 қабатқа дейінгі
мақтаны кесіп өту. Гильотинді қайшыларды тексеру қалыңдығы 2
-
2,5мм
болып келетін екі қабатты картонды кесіп өтуін, кесілген материалдың
шеттері тегіс, жыртылмаған болу керек. Қайшыларды негізінен У8А, У10А
маркалы болаттан жасалған немесе 40×13 тот баспайтын болаттан жасалады.
Бұранда үшін 20×13 болат қолданылады. Қайшылар көлденең және тік
бөлігінен майысқан болып бөлінеді. Көлденең майысқан құралдар өте сирек
119
кездеседі, ал тік майысқан қайшылар көп болғандықтан көбінесе оларды жай
майысқан деп те атайды.
Сурет
38.
Медициналық қайшылар
Өнеркәсіпте 50
-
ден аса әр түрлі қайшылардың түрлерін шығарады.
Оның ішінде көп қолданылатындары
:
-
ұшы өтпейтін майысқан және тік Купер типтес
түрлері, жұмсақ тіндерді беткі
және терең қабаттарына ота
жасау үшін қолданылады.
-
түймешелі
қайшы
-
таңғыш материалдардың қырқу
үшін қолданылады, яғни
төменде орналасқан тіндерді зақымдамас үшінжұмысшы жағының бір бөлігі
түймешелі болып келеді
.
-
анатомиялық ішекті
-
патологоанатомиялық тәжірибеде ішекті ұзыны бойына
кескенде қолданылады. Бұл қайшының негізгі айырмашылығы болып келеді
.
-
қабырғалы қайшылар
-
қабырғалардыы кесу үшін, көкірек қуысының
мүшелеріне ота
жасауда
қолданылады.
-
гильотинді
-
үлкендерге және балаларға
арналған түрлері бар, оң және соң
қабырлаларға арналған болып шығарылады
.
-
әмбебап қабырғалы кескіштер қарт адамдардың қабырғалары қатты болып,
оны қайшымен кесуге болмайтын жағдайда қолданылады.
Медициналық ара
-
қатты
тіндерді (сүйек және шеміршекті) аралауға
арналған. Аяқ
-
қолды ампутация және резекциясы үшін және сүйек
пластинкасында
-
остеосинтезде қолданады. Сонымен қатар, анатомиялық
жұмыстарды атқаруға қатысады.
Арада жұмыс жағы
және оны ұстайтын кенеп
болады. Аспаптың
жұмыс бөлігінің материалы
У7А маркалы болаттан
жасалады
.
Әр түрлі хирургиялық оталар
үшін араның келесі түрлерін шығарады.
-
рамалы бұл ара көмейді, ірі сербектерді аралайды. Мысалы: жамбас сүйек
және т.б.
-
жапырақты
-
көбінесе жұмсақ сүйектерді аралау үшін қолданады.
-
пышақты
-
өлшемі бойынша кіші, бірақ тура (дәл) аралауды қажет еткен
жағдайда қолданылады. Бұл араның тістері майда және кенепі
жіңішке келген
(0,5мм). Ара тістерінің өткірлігі қатты ағаштарды (емен
және т.б.) немесе
қалыңдығы 2мм болатын винипластты аралау арқылы анықтайды. Бұл кезде
ара тістері өтпей қалмауы, майыспауы керек. Аралаған жердің екі ара
тістерінің енінен 0,5мм аспауы керек.
120
Барлық кесуші құралдарға келесі талаптар қойылады: өткірлік
,
механикалық және химиялық тұрақтылық, қарапайым герметикалық пішін.
Достарыңызбен бөлісу: |