Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

182 
2. Үнемі аэрозоль түзетін және қолмен басқарылатын небулайзер: дем шығару 
фазасында пациент аэрозоль ағынын өз бетінше тоқтату, оның атмосфераға 
шығынын азайту мүмкіндігіне ие болады; оны жоғары тәртіпті науқастарда 
қолдануға болады;
3. Науқастың тыныс алуымен іске қосылған небулайзер. 
4. Дозиметриялық небулайзер (тыныс алумен синхрондалған небулайзер). 
Небулайзердің жеткізу жинағына компрессор мен бүркуге арналған 
камерадан басқа, әдетте, қосымша
саптамалар (мундштуктар, бет маскасы, 
мұрын канюлялары) және байланыстырушы түтіктер кіреді. Бет маскасы ауыр 
науқастарда және 4 жасқа дейінгі балаларда ингаляцияны жеңілдету үшін 
қолданылады
. 
Глюкометрлер. 
Глюкометр 
- 
бұл қандағы глюкоза деңгейін 
(гликемиялық индекс) өлшеуге арналған құрылғы. Глюкометр қант диабетімен 
ауыратын 
адамдарда 
көмірсулар 
алмасуын 
диагностикалау 
үшін 
қолданылады
.
Фотохимиялық қағидасын
жүзеге асыратын глюкометрлер 
реагенттің түсін өзгерту арқылы глюкозаның мөлшерін анықтайды. 
Фотохимиялық глюкометрлер бірінші буын құрылғылары деп аталады, себебі 
технология қазір ескірген.Қандағы
глюкоза деңгейін анықтаудың бірнеше 
әдістері бар, соның ішінде фотохимиялық қағида, электромеханикалық қағида
, 
биосенсорлық қағида, спектрометриялық қағида
(инвазивті емес). Дәл осы 
әдістер құрылғының сәйкес түріне негізделген.
Электромеханикалық қағида
негізінде жұмыс істейтін глюкометрлер 
диагностикалық үрдіс
кезінде өзгеретін ток күшін өлшеу арқылы қандағы 
глюкозаны анықтауға мүмкіндік береді. Электрохимиялық глюкометрлер 
келесі ұрпақ болып табылады. Мұндай құрылғылар нәтижеге үшінші тарап 
факторларының әсерін азайтуға және дәлірек көрсеткіштерді алуға мүмкіндік 
береді. Электрохимиялық өлшеу әдісінің жетілдірілген нұсқасы бар 
- 
кулометрия. Бұл техниканың қағидасы
диагностикалық үрдісте электронды 
зарядтың 
динамикасын 
өлшеу 
болып 
табылады. 
Кулометрияның 
артықшылығы 
- 
талдау үшін қанның ең аз мөлшерінің қажеттілігі.
Биосенсорлық және спектрометриялық қағидасымен
жұмыс істейтін 
құрылғыларға келетін болсақ, мұндай құрылғылар қазіргі уақытта әзірлеу 
сатысында және жақын болашақтың құрылғылары болып табылады.
Гликемиялық индексті өлшеу рәсімі
өте қарапайым және келесідей: бір 
тамшы қан арнайы препаратқа
сынақ жолағы
қолданылады.Қандағы глюкоза 
сынақ жолағына қолданылатын арнайы реагентпен әрекеттескенде, соңғысы 
көк түске боялады. Көлеңкенің қарқындылығы глюкозаның концентрациясына 
байланысты (Сурет
63
). Құрылғының оптикалық жүйесі түсті талдайды және 
қандағы глюкоза деңгейін анықтау үшін осы деректерді пайдаланады.

183 
Сурет
63. 
Глюкометр көмегімен гликемиялық индексті өлшеу
Глюкометрдің стандартты жиынтығына мыналар кіреді: құрылғының 
өзі, скарификатор қаламы, өлшеуге арналған сынақ жолақтары. Сонымен 
қатар, қант диабетімен ауыратындарға қажетті ұсыныстары бар нұсқаулық бар 
(глюкоза нормалары, ауыр жағдайларда алғашқы көмек және т.б.).
Әрбір
глюкометрде кодтау, талдау уақыты, калибрлеу, жады сияқты 
төрт негізгі параметрі
бар.
Нақты талдау уақыты секундтармен көрсетіледі және орташа 5 с. Талдау 
аяқталғаннан кейін құрылғы жұмсақ сигнал шығарады.
Калибрлеу 
- 
бұл өлшеу жүргізілетін материал. Бұл қан плазмасы немесе толық 
қан
болуы мүмкін.
Науқас үйде немесе жұмыста жүргізетін қандағы глюкоза деңгейін 
(SMBG) өзін
-
өзі бақылау қант диабеті кезіндегі бақылаудың ең жақсы әдісі 
болып табылады.
Спирометрлер
 
- 
өкпенің
өмірлік сиымдылығын өлшеуге арналған, ол өз 
кезегінде адам ауырғанда төмендеп, ал жазылғанда өседі. Фактілі жүктеме 
тыныс алу көлемін өсуін және өкпенің өмірлік сиымдылығының өсуін талап 
етеді. Осыған байланысты спирометрлерді адамның физикалық жағдайларын 
және сау адамдардың жүмысқа қабілеттілігін анықтау үшін дәрігер 
кабинеттерінде кеңінен қолданады. 

184 
Сурет 64
.
Портативті спирометр
Құрғақ портативті спирометр 
- 
шкаласы, бағанасы
бар газды есептегіш 
болып табылады (мөлшері 100х30х66мм). Есептегіштің шығатын патрубкісіне 
полиэтиленнен жасалған мундштукты кигізеді. Мундштукты науқас ауыз 
қуысына
алып, ол арқылы аспапқа дейін шығарады. Мундштукты 6% сутек 
асқын тотығы ерітіндісіне батыру арқылы залалсыздандырады. Аспап 6500 мл 
(6,5 л)
-
ге дейін шкаласы бар, және оның әр бөлінуі 100 мл
-
ге тең. Құралдың 
немөее максималды қате жіберу ± 8%
-
не тең. Оны әкелген кезде футлярға 
салып,бірге әкеледі. Футлярсыз массасы 150 г.Сондай
-
ақ өндірісте өлшеу 
диапазоны 500см
3
-
қа дейін балаларға арналған спирометрлерді шығарылады. 
Бұл спирометрмен кіші жастағы балалардың (3
-
жасқа дейін) өкпе өмірлік 
сиымдылығын өлшеу үшін арналған. Олар өкпені қолдан вентиляция жасау 
кезінде қолдану.
Динамометрлер
 - 
қолдың
және иық белдеуінің күшін өлшеуге арналған, 
динамометрлер тегіс болаттан жасалған темірленген серіппеден тұрады, оның 
иілуіңе байланысты, бағана
көрсетіп түрған серіппеге өсер ететін күшті 
анықтайды. Жалпы физикалық бақылаулар жүргізу үшін қолға арналған және
білекті динамометрлер өндірісте шығарылады. 
Сурет 
65
. Білек күшін өлшеуге арналған динамометр

185 
Динамометр өндірісте төрт түрлі жүктемеге байланысты шығарады. 1) 
120кг салмаққа дейін —спортсмендерге арналған; 2) 90 кг
салмаққа дейін 
үлкендерге арналған; 3) мектеп жылдағы балаларға арналған 
30 
кг с
-
қа гл/л 
15кг с
-
қа дейін. Білек күшін елшейтін 200кг салмаққа дейін жүктемеге 
арналған. (ВС
-
200). Сондай
-
ақ оның ВС
-
300, ВС
-
500 деген түрлері бар, білек 
күшін өлшейтін динамометр —
иық белдеуінің күшін өлшеуге арналған. 
Арнайы пленка арқылы динамометрлерді шынжыр арқылы бір шетін еденге 
жалғап, ол оның екінші шетіне қол ұстайтын жағын жалғайды.Бұл құрал
аурудың төсегінің жанында немесе үйде кардиограмма түсіруге арналған. 2,4,6
каналды кардиографтар шығарылады, олардың көмегімен тіркеу үрдесі тез 
жүреді, өйткені бір мезгілде бірнеше қорытындылар алуға болады.
Электрокардиограф ЭКСГГ —
04.
Гарбитті 270x92x170мм, салмағы 4 
кг.Кардиограф транзисторда дайындалған, сондықтан іске қосқаннан, кейін 1 
минуттан соң жұмысқа дайын түрады.Әрбір құрал жалпақ электродттардан (4 
дана), және бір кеддеге сорылатын электродтан, оларды бекіткіш белбеумен
, 
жалғастыратын сым
кабелі және шлангадан тұрады. Кардиограф ЭКСГГ —
04 
алып жүргенге ыңғайлы сөмкесі, футлярмен қапталған, өйткені ол көбіне 
кейінге қалдыруға болмайтын көмек көрсетуге негізделген.
Оттегіге арналған қондырғылар
. 
Оттегінің үнемі үздіксіз ағзаға түсіп 
отыруы –
барлық жоғары сатыдағы жануарлардың тіршілігі үшін қажетті шарт 
болып табылады. Ағза
ұлпаларының оттегімен қамтамасыз етілуі бұзылған 
кезде барлық өмірлік маңызды үрдістердің де бұзылуы орын алады. Оттегілік 
азғыруыды емдеудің ең қарапайым да сенімді тәсілі
-
ағзаға оттегіні жасанды 
жолмен енгізу болып табылады. Енгізу түрлі тәсілдермен орындалуы мүмкін. 
Ең қарапайым және қол жетерлік тәсіл
-
оттегілік жастықшадағы оттегімен 
тыныс алғызу (ингаляция). Оттегіні беру науқастың мұрны мен ауыз қуысына 
енгізіліп қойылатын сүзгіш арқылы
орындалады. Көрсетілген қондырғы 
арнайы герметикалық маскамен жабдықталған. Маска науқастың бетін 
түгелімен жауып, оттегінің қоршаған ортаға шығуын болдырмайды, ал тыныс 
алу мен тынысты шығару үшін арнайы клапандары бар.Дәріханалар мен емдеу 
ұйымдарына оттегі арнайы баллондарда келіп түседі, ал науқастарға резеңке 
жастықшаларда босатылады.
Оттегіге арналған жастықша
 
- 
оттегіні уақытша сақтау (қысым 
астында) және оны науқасқа беруге арналған. Жастықша берік резеңкеленген 
матадан жасылған және тік бұрышты формалы болып келеді. Жастықшаның 
бір бұрышы диаметрі 5
-
6 мм
-
лік резеңке түтікшемен жалғанған. Ол (түтікше) 
эбонит шүмекпен және тыныстық сүзгішпен (мундштукпен) қамтамасыз 
етілген. Жастықшаны тасымалдау үшін арнайы түйіні бар. Төрт түрлі өлшемде 
шығарылады.

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: