Тақырыбы: Психикалық және психологиялық денсаулықтың арақатынасы. Салауатты өмір салты тұлғаның жетістікке жету негізі.
Орындаған: Илесбаев Нурбол
Психикалық және психологиялық денсаулықтың арақатынасы
Психикалық денсаулық (рухани немесе психикалық, кейде психикалық денсаулық) — Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының анықтамасына сәйкес, бұл адам өзінің әлеуетін жүзеге асыра алатын, әдеттегі өмірлік стрессті жеңе алатын, өнімді және жемісті жұмыс істейтін және өз қоғамдастығының өміріне үлес қосатын әл-ауқат жағдайы. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы мазмұнын ашып, психикалық денсаулық ұғымы келесі мәселелерге назар аударады:Психикалық денсаулық-бұл психикалық бұзылулардың болмауы ғана емес.Психикалық денсаулық денсаулықтың ажырамас бөлігі болып табылады шынында да, психикалық денсаулықсыз Денсаулық жоқ.Психикалық денсаулық бірқатар әлеуметтік-экономикалық, биологиялық және қоршаған ортаға қатысты факторлармен анықталады.Адамның өмірінің әр сәтіндегі психикалық денсаулығының деңгейі көптеген әлеуметтік, психологиялық және биологиялық факторлармен анықталады. Психикалық денсаулығының нашарлауы тез әлеуметтік өзгерістермен, жұмыстағы стресстік жағдайлармен, әлеуметтік иеліктен шығарумен, психикалық және физикалық зорлық-зомбылық тәуекелдерімен байланысты, қоршаған ақпараттық орта.
Психикалық денсаулықтың критерийлері (белгілері, сипаттамалары) ХХ ғасырдың 60-жылдарында психологтар ұсынған "оң психикалық денсаулық"тұжырымдамасы негізінде тұжырымдалады.
Тұжырымдама өзін - өзі тану, өзін-өзі тану (к.Голдштейн, А. Маслоу, Ш. Буллер), адамның толыққанды жұмыс істеуі (к. Роджерс), түпнұсқалығы, Мағынасына ұмтылу.
Зигмунд Фрейд психикалық денсаулықты "махаббат пен жұмыс қабілеті" деп анықтады. Бұл анықтама Фрейд жасаған психиканың энергетикалық моделін көрсетеді, онда сау даму сублимацияға негізделген, яғни либидо энергиясын сындарлы өмірлік мақсаттарға (шығармашылық және басқа адамдармен жақындық) тиімді қайта бөлу.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы психикалық денсаулықтың келесі өлшемдерін анықтайды:
1.өзінің физикалық және ақыл-ойының "мен"сабақтастығын, тұрақтылығын және сәйкестігін түсіну және сезіну.
2.бір типтегі жағдайларда тәжірибенің тұрақтылығы мен сәйкестігін сезіну.
3.өзіне және өзінің психикалық өніміне (қызметіне) және оның нәтижелеріне сыни көзқарас.
4.психикалық реакциялардың (барабарлықтың) қоршаған ортаға әсер етудің күші мен жиілігіне, әлеуметтік жағдайлар мен жағдайларға сәйкестігі.
5.әлеуметтік нормаларға, ережелерге, заңдарға сәйкес мінез-құлықты өзін-өзі басқару қабілеті.
6.өз өмірін жоспарлау және осы жоспарларды іске асыру мүмкіндігі.
7.өмірлік жағдайлар мен жағдайлардың өзгеруіне байланысты мінез-құлықты өзгерту мүмкіндігі.