Сурет 14.2 - Тұйықталған контурда идентификаттау
Есептің мұндай қойылымында модельді идентификаттау тәсілдерінің бірнеше нұсқалары болуы мүмкін.
Басқару объектісінің жанама идентификатау. Тұтас тұйықталған контур параметрлерін бағалайды, егер реттегіштің параметрлері белгілі болса, объекттің сипаттамаларын аналитикалық түрлендірулер арқылы анықтайды.
Тұйықталған объектті идентификаттау аралығын тастап кетіп, объект моделінің параметрлерін тікелей анықтайды.
Жүйенің тек шығыс параметрлері ғана өдшеуге қол жетерлік.
Объектке сыртқы ұйытқулар әсер тигізеді, бырақ идентификаттау барысында оларды ескермейді.
Сыртқы ұйытқудың әсері соншалықты елеулі, ол модель параметрлерін идентификаттау барысында ескеріледі.
Есепті қарастырғанда басқару объектті үлкенде, ал реттегіш сызықты, стационарлы және бөгеуілдер әсеріне ұшырамайды деп жорамалдаймыз.
Объекттің беріліс функциялары:
Егер кіріс ретінде u(z), ал шығыс ретінде y(z) қабылдасақ, онда беріліс функцияларды анықтаймыз:
l=max[ma+μ, mb+υ+d]
θTα,β=[α1... αl β1...βr]
θa,b=F/ θα,β /
Есепті бірмәнділік шешу үшін белгілі бір шарттардың орындалуы тиіс, олар тұйықталған контурда объектті идентификаттау шарттары деп аталады.
Тұйықталған басқару контурдың құрамына кіретін объект параметрлі идентификацияланатын объект деп аталады, егер идентификаттаудың кейбір әдісі арқылы оның параметрлерінің өзіндік бағаларын алу мүмкін болса:
Осы шарты орындалатын объект үшін тұйықталған контурда объекттің идентификациялану шарты деп аталатын 2 шартты тұжырымдауға болады. Идентификацияланатын объекттің ma және mb модельдерінің реті және mb модель алымының реті алдын-ала белгілі болуы тиіс.
Егер Аi және Bi модельдер параметрлерінің саны (ma+mb) болатын бағалары теңдеуден αi -дің l–параметрлері бойынша анықталатын болса және D(z-1) пен А(z-1) полиномдардың ортақ түбірлері болмаса, онда бірмәнділік шешімді алу үшін келесі теңсіздік орындалуы керек:
; ; ; .
Егер объект осы шарттарды қанағаттандыратын болса, онда объект параметрлерін жанама идентификаттау есебі бірмәнділі шешілуі мүмкін.
Тұйықталған контурда объекттің параметрлерін тікелей идентификаттау (14.3 суретті қараңыз).
Сурет 14.3 – Тұйықталған контурда объекттің параметрлерін тікелей идентификаттау
W=0; lw=-y
Алынған мәндерді айырымдық теңдеулер түрінде бейнелейік:
Бұл тәсілдің айырмашылығы – U(z) тұйықталған контурдағы объект кірісі туынды функция емес және y(z) функция болып табылады.
Реттегіштің шығысында сыртқы ұйытқулар орын алғандағы тұйықталған контурда идентификаттау (14.4 суретте қараңыз)
Сурет 14.4 – Сыртқы ұйытқулар орын алғандағы тұйықталған контурда идентификаттау
Есеп айырымдық теңдеу негізінде идентификаттауға келтіріледі, сонымен қатар, олардың формасы бөгеулге дейінгі формадағыдай болады.
Полиномның кез келген мәндерінде ν және μ деректер векторының сызықты комбинациясы болып табылмайды, яғни, объектті ν мен μ ретіне тәуелсіз әрдайым идентификаттау мүмкін.
Идентификаттаудың бастапқы кезеңінде ең кіші квадраттар әдісін, ал белгілі бір тұрақтылыққа қол жеткізгенде бағаларды алудың дәлірек алгоритмдерін қолданатын схеманы тиімді пайдалануға болады.
Сурет 14.5 – Адаптивті фильтрдің жалпы құрылымы
Бақылау сұрақтары
1 теңшелетін адаптивті модельдермен сәйкестендіру әдістері;
2 динамикалық объектілердің адаптивті модельдерінің түрлері;
3 сызықтық модельдер параметрлер бойынша, сигналдар бойынша;
4 адаптивті модельдерді қолдана отырып, құрылымдық сәйкестендіру схемалары;
5 орнату процесінің кіріс сипаттамасымен байланысы, параметрлер параметрлерінің Тәуелсіздік шарттары;
6 модельдерді объектіге жақындату критерийлерінің түрлері;
7 синтезделген бейімделу модельдерін баптау алгоритмдерін жеңілдету
Әдебиеттер
Негізгі әдебиет
Ахназарова С.Л., Кафаров В.В. Методы оптимизации эксперимента в химической технологии: Учебное пособие для вузов. - 2-е изд., перераб. и дополненное. -М.: Высшая школа, 2015. -327с.
Построение математических моделей химико-технологических процессов. Под ред. Дудникова Е.Г. - Л.: Химия, 1970. –312 с.
Практикум по автоматике и системам управления производственными процессами: учеб. пособие для вузов /под ред. И.М.Масленникова. -М.: Химия, 2016. -336с.
Қосымша әдебиет
Толчеев В.О., Ягодкина Т.В. Методы идентификации линейных одномерных динамических систем. -М.: Изд-во МЭИ, 2007