Ғылым және ғылыми зерттеулер Ғылым туралы түсінік. Психологиялық жүйелер
Ғылыми-зерттеу қызметін жобалау негіздері
жүктеу/скачать 38,02 Kb.
|
МОЖ
- Бұл бет үшін навигация:
- Бірінші кезең
- Екінші кезең
- Үшінші кезең
| Ғылыми-зерттеу қызметін жобалау негіздері
Ғылыми зерттеудің мақсаты – әдістеменің барлық құрылымдық элементтерін біріктіретін, зерттеу жүргізу тәртібін, оның негізгі кезеңдерін анықтайтын негізгі идея. Зерттеу ойында келесі қажетті элементтер қисынды тәртіпте құрылады: - Зерттеудің мақсаты, міндеттері, гипотезасы; - зерттеудің нақты әдістеріне сәйкес келетін нақты құбылыстың даму өлшемдері, көрсеткіштері; - осы әдістерді қолдану реті, зерттеу (эксперимент) барысын басқару тәртібі); - зерттеу материалдарын тіркеу, жинақтау және қорыту тәртібі; - зерттеу нәтижелерін ұсыну тәртібі мен формалары [1-2]. Ғылыми зерттеудің мақсаты оның кезеңдерін анықтайды. Ғылыми зерттеу көбінесе үш жұмыс кезеңін қамтиды. Бірінші кезең қамтиды: - ғылыми мәселе мен тақырыпты таңдау; - зерттеу объектісі мен мәнін, мақсаттары мен негізгі міндеттерін анықтау; - зерттеу гипотезасын әзірлеу. Екінші кезең қамтиды: - зерттеу жүргізу әдістерін таңдау және әдістемесін әзірлеу; - тікелей ғылыми зерттеудің арнайы процестері; - алдын ала қорытындыларды қалыптастыру, оларды апробациялау және нақтылау; - қорытындылар мен практикалық ұсыныстарды негіздеу. Үшінші кезең қорытынды болып табылады. Ол алынған ғылыми-зерттеу нәтижелерін практикаға енгізу негізінде құрылады. Ғылыми-зерттеу жұмысы ғылыми есеп, диссертация, журнал мақаласы, баяндама немесе монография түрінде ресімделеді. Кез келген зерттеуші ғылыми проблеманың сипатын, жұмыстың мақсаттары мен міндеттерін, нақты ақпараттық материалды, зерттеудің ресурстық жабдықталу деңгейін және өз мүмкіндіктерін негізге алады. Зерттеудің әрбір жұмыс кезеңі өзіне тән ерекшеліктерге ие. Бірінші кезең зерттеу саласын таңдаудан тұрады. ҒЗЖ бірінші кезеңінде субъективті және объективті факторларды басшылыққа алады. Объективті факторларға: өзектілігі, жаңалығы, келешегі, құндылығы және т. б. жатқызуға болады. Субъективті факторларға: зерттеушінің тәжірибесі, оның ғылыми және кәсіби мүдделері, қабілеттері, бейімділігі, ойлау және т. б. жатады. Ғылыми зерттеу мәселесі ғылымда белгісіз нәрсе, не ашу, не дәлелдеу керек екенін білдіретін санат ретінде қабылданады. Ғылыми зерттеуді бір-бірімен күрделі өзара байланыста болатын дәйекті іс-әрекеттер түрінде ұсынуға болады. Бұл ретте алдыңғы зерттеуден кейінгі кезеңге және кері ауысу бірнеше рет жүргізілуі мүмкін. Зерттеуші жинайтын фактілерге және алынған нәтижелерге (оның ішінде эксперименталды деректерді талдауға) байланысты ғылыми іздестіру процесінде зерттеу объектісі мен пәнін айқындауға немесе зерттеу тақырыбын таңдауға түзетулер енгізудің өткір қажеттілігі туындайды. Шартты түрде ғылыми зерттеуді ғылым саласына қарамастан бірқатар дәйекті іс-әрекеттер түрінде ұсынуға болады: - осы бағыттағы ғылыми бағыт пен ғылыми проблеманы таңдау; - зерттеу тақырыбын қалыптастыру; - зерттеу объектісі мен нысанын анықтау; - зерттеудің мақсаттары мен міндеттерін анықтау; - зерттеу гипотезасын әзірлеу; - зерттеу жоспарын құру; - ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау, зерттелетін мәселе бойынша әдеби шолу жасау; - өткізілген әдеби шолуды талдау негізінде зерттеу тақырыбын, мақсаттары мен міндеттерін түзету; - зерттеу жүргізу әдісі мен әдістерін таңдау; - эксперименттік жұмыстар жоспарын әзірлеу; - эксперимент жүргізу үшін зерттеу жабдықтарын жинау, баптау және іске қосу; - эксперименттерді өткізу және алынған эксперименталды мәліметтерді талдау шарттарын ұйымдастыру; - зерттеулер жүргізу (эксперименттік, аналитикалық, статистикалық және т. б.) және материалдар жинау; - зерттеу нәтижелерін өңдеу; - қорытындыларды қалыптастыру; - зерттеу бойынша есепті рәсімдеу (ғылыми есеп, диссертация, журнал мақалалары, монографиялар, анықтамалар, ғылыми баяндамалар). Әрбір кезең жүйелі түрде, кейде бір мезгілде шешілетін өз міндеттері бар. жүктеу/скачать 38,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|