Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысы жылдарындағы еңбектегі ерліктері
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
| 124. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысы жылдарындағы еңбектегі ерліктері. ҰОC жағд\да Қ\ң майданды а.ш өнім\н қамт\з етудегі рөлі мен маңызы өсті. Соғыс ж\ы Қ\ң а.ш елге соғысқа дейінгі соңғы 5 жылда өнд\н өнімнен артық өнім тапсырды (астық - 5829мың т, ет - 734мың т, жүн - 17,6мың ц, 3194 мың ц сүт пен басқа да азық-түлік өнім\і ж\е ӨК үшін қажетті шикізат). Малшылар да аянбай еңбек етті. Соғыс ж\ы Қ ел\ң шығ\ғы нег мал ш. базасына айналды. Соғыс жағд\да техн\ң жоқтығынан млндаған бас малды жемшөппен, әсіресе қысқы жемшөптің қосымша қор/н қамт\з ету аса қиын міндет болды. 1942ж колхоз/р мен совхоз/р етке 169,4мың бас ірі қара мал (1941жылмен салыстырғанда 2есе дерлік көп), 878,1мың кой (1941ж салыстырғанда 3 есе дерлік көп) тапсырды. Ет\ң көп мөлшерде тапсырылуына қарамастан респ\ғы мал бас\ң жалпы саны осы кезеңде 1 млн басқа көбейді. Қ\ң колхоз\ы, МТС-тер мен совхоздар майдан қажетіне 7 416 трактор (нег жаңасы), 110 мың жылқы жіберді.Тамақ өк өнім\н шығару жоғ қарқынмен өсті. 1945ж 1940ж\н салыстырғанда өсімдік майын өндіру 1,8 есе, консерві - 1,7 есе, кондитерлік өнімдер - 1,5 есе, макарон өнім\і - 1,3 есеге өсті.Эко/ғы бұл күмәнсіз табыстарға қажырлы еңбектің арқасында қол жетті. Еңбекке жарамды ер азамат\ң көпшілік бөлігі майданға аттанды. ӨК\гі әйел\ң үлес салмағы 50%, ал жеңіл ж\е тамақ өк\де 80-90%-ды құрады. Әскерге шақыру жасына дейінгі жасөспірімдер мен жас\ң үлес салмағы Қ\ғы бүкіл жұмысшы\ң 35-40%-ын құрады. 1941ж Ақтөбе обл,Ойыл ауд/да Шығанақ Берсиев 1га-дан 155,8ц тарыалып рекорд жасады.Шиелі ауд Ким Ман Сам 1га-дан 154,9ц күріш алды. Ы.Жақаев 1943ж 1га-дан 172ц кұріш алып рекорд жасады. 1942ж 450мың га тың ж/е тыңайған жер жыртылып, егін салатын жер ауд/ы 17пайызга өсті.Қ жинаған 11650мың сомға жасалған 45 танк 1942ж «Қ комсомолы» деген жазумен Сталинград майданына жіб/ді.С.қ қаз/р ұоршауда қалған қ/ға қамқорлық көрсетті.Орал обл 10қаласы,35 ауд,Ленинград обл 12 қаласы,Калинин обл ауд/н қалпына келтіруге көмектесті. Еңбек тәртібі қатайып, жұмыс күні ұзартылды, маман/ң тұрақтамауы шектелді, 11 сағаттық 6 күндік жұмыс аптасы енгізіліп, қосымша демалыс жойылды. Тәртіп бұзғандар, кәсіпорыннан кетіп қалғандар 5 жылдан 8 жылға дейін түрмеге отырғызылып, жазаланатын болды. Эко/ны басқару әскериленді, төтенше өкілдер қызметі, азық-түлікті карточкалық жүйемен бөлу енгізілді.Қ соғыс жыл\ы қорғаныс мамандарын дайындаудың орталығы болды. Респ\да майданға жақын қала\н көшірілген әскери училищелер орн\ды. ҰОС тарих/ң белгілі бет/ң бірі - Қызыл Армия үшін тау атқыштарын дайындайтын арнайы мектептің Алматыға жақын жерде ашылуы еді. Солт Тянь-Шань тауларында орн\н бұл мектептің беделі мен маңызы өте жоғ болды. Сталинград шайқасынан кейін, барлық майдан\да шабуылдар басталған кезде мектепке тау атқыштарын көптеп даярлау тапсырылды. Бастапқыда шақырылу жасына дейінгі жасөспірімдер, соңынан майдандағы офицерлер, тіпті Карпатқа, Татраға, Бескидке, Судетке, Трансильвания Альпісіне т. б. таулы аудандарға жіберілетін тұтас бөлімшелер оқытылды. Қ/ң жұмысшы күш\ң елеулі бөлігін арнайы қоныс аударғандар құрады. Соғыс басталған кезде олардан Еңбек армиялары құрылды. Оның құрамында 700 мыңнан аса (200 мыңы қазақтар) адам болды. Ұлан-ғайыр қажырлы еңбектің арқасында Қ экон КСРО-ң 2ші дж соғыстағы жеңісін қамт/з етуге өз/ң лайықты үлесін қосты. «Барлығы майдан үшін,барлығы жеңіс үшін!» ұранмен жұмыс істеді.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|