Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Қазіргі Қазақстанның мемлекеттік құрылымы: Парламент
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
тарих
| 160. Қазіргі Қазақстанның мемлекеттік құрылымы: Парламент. Қаз.н Респ.сы - президенттік басқару нысанындағы біртұтас мем.т. Мем.т басшысы – Президент Нұрсұлтан Назарбаев. Қаз.да бір ғана мем.ттік билік бар – оған Парламент арқылы жүзеге асатын заң шығару билігі; орталық органдардан (министрлік, ведомство/ мен агенттік/) және жергілікті орган/дан (әкімдіктер) тұратын Үкімет – атқарушы билік және мемлекеттік сот/ (Жоғарғы сот және жергілікті сот/) арқылы жүзеге асатын сот билігі кіреді. Мем.к биліктің бірден бір қайнар көзі – халық. Қоғамдық келісім мен саяси тұрақтылық, бүкіл халықтың игілігі үшін экономиканы дамыту, патриотизм, мем.т өміріндегі маңызды мәселе/діреспубликалық референдум немесе Пар.тте дауыс беру арқ. барынша демок.қ әдістермен шешу Рес.ка қызметі.ң нег. қалаушы қағидат/ боп таб.ды. Қаз.н Рес.нда мемлекеттік және жеке меншік мойындалады және тең дәрежеде қорғалады. Заң шығ.шы билік – Парламент. Екі палатадан тұрады. Жоғарғы палата – Сенат (39 адам) әр 6 жыл сайын сайланады. Төменгі палата – Мәжіліс (107 депутат, оның 9-ы Қазақстан халқы Ассамблеясының өкілдері) әр 5 жыл сайын сайланады.Сенат депутаттығына, конституциялық заң тағайындаған тәртіппен, әр облыстан, республикалық маңызы бар қала/ мен астанадан (14 облыс, 2 қала) екі адамнан сайланады. Сенаттың он бес депутатын Рес.ка През.ті ұлттық-мәдени және қоғамның басқа да маңызды мүдделі өкілдерімен Сенатты қам.з ету қажеттілігін ескере отырып, тағайындайды. Пар.т депутаты екі палатаға бірдей бір мезгілде мүше бола алмайды. 1993ж 9 желтоқсан –През.т ҚР сайлау туралы кодексін қабылдау туралы жарлыққа қол қойды.Жоғарғы Кеңес құрамы 177 депутаттан турады.Оның 42-сі През.т жасайтын тізім б.ша сайланады.Депутаттыққа кандидат/ды қоғамдық бірлестік/ усынады.жекелеген азамат/ өз өздерін усына алады.ҚР Жоғ.Кеңесіне және мәслихатқа сайлау 1994ж 7 наурызына белгіленді.Алғаш рет коппартиялық негізде заң шығаруға қабілетті пар.т сайланды.ҚР Жоғ.Кең.не 176 депутат сайланды. 1994ж 19 сәуір – жаңа пар.т өз жумысын бастады.Төрағасы - Ә.Кекілбаев.1995ж көктем – пар.т таратылды.1995ж куз – пар.т.ң жаңа сайлауы отті.1996ж 30 қаңтар – пар.т өз жумысын бастады.(Сенат және мәжіліс) 1995ж – референдум б.ша През.т Назарбаев.ң өкілет.к мерзімі 2000 жылға дин узартылды 1998ж – Парламент Конст.яға өзг.р енгізді.През.ң өкіл.к мерзімі 5-н 7ж-га узартылды.2007ж мамырда – «ҚР.ң Конст.на өзгеріс/ мен толықтыру/ енгізу туралы » заң қаб.ды.Бұл өзгеріс/ мен толықтыру/.ң мәні – 1.през.тік басқару жүйесінен през.к –парл.тік моделіне көшу .Елбасы өз ұсынысымен біраз өкілеттілігін Пар.ке берді.Парл.т.ң құзыры кеңейтілді.През.ң құз.ы біршама шектелді. 2010ж кейін президент 7ж –дан 5ж-ға дейін сайланатын болды.Мем.т басшыыс ел басқарудағы міндеттер мен жауапкершілікті Парл.пен бөлісті.През.т Үкімет басшысын саяси партия/дың фракцияларымен ақылдасып –кеңесулен кейін әрі Мәжіліс депутаттары келісімімен ғана тағайындайтын болды.,яғни През.т үкіметті жасақтауды Мәжіліспен келісіп шешеді. Пар.ң мәртебесін көтеретін бірқатар өзг.р енгізілді. .Сандық құрамы өсті..сайлаудың түрі өзгерді.Енді депутаттар пропорционалдық негізде партиялық тізім б.ша сайланады.Бұл депутат.ң сапалық құрамын жақсартуға көмектеседі.Пар.нт бюджеттті бекітуге ған емес,оның орындалуына да бақылау жасай алады.Қазір Конституцияға енгізілген өзгеріс.ге сәйкес Мәжіліс.ң 9 депутаты Қаз.н халқы Ассамблеясынан сайланады.Сенат депутат.ң бір бөлігі Ассамб.мен кеңескеннен кейін сайланады.Сенат та көп өкілеттілікке ие болады.Ұлттық банк төрағасын, Бас прокурорды,Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасын тағайындау,қызметтен босату жөнінде президентке келісім береді.Парл.тегі 154депутат.ң 47-сі сенатордан құралады.сенат пен Мәжіліс.ң бірлескен отырысы ең қажетті жағдайда өтеді.Көбінесе өздері жеке жұмыс істейді.Мәж.с өз қым.н тоқтатқан жағ.да Сенат бүкіл Пар.т үшін жұмыс істей береді.2007ж 18 тамыда өткен Қ.Р.Пар.ң төменгі палатасы –Мәж.ті ,сондай-ақ жерг.ті өзін -өзі басқару органдары –обл.қ және ауд.қ мәслихаттарын мерзімінен бұрын сайлау 2007ж 21мамырда Конституцияға өзгер.с/ мен толықтыру/ енгізілуімен бай.ты болып,ол ел.ң президенттік басқарудан през.к –парламенттік басқару түріне өтуін заң жүзінде баянды етті.
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|