І.КЕРІМБЕК  «Тҥркістан Ахмет Ясауи» кәсіби колледжінің оқытушысы

І.КЕРІМБЕК 
«Тҥркістан Ахмет Ясауи» кәсіби колледжінің оқытушысы 
  
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУДЕ ИННОВАЦИЯЛЫҚ 
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ  
 
Еліміздің  нарықтық  экономикаға  ӛтуі  оның  барлық  ӛміріне  дерлік  әсерін 
тигізді.  Соның  ішінде  ғылым  мен  білім  де  нарықтық  экономиканың  әсерін 
сезінді. Сондықтан да фундаментальды пәндерге де экономикалық  қажеттіліктің 
кӛзқарасымен  сын  кӛзбен  қарау  керек.  Оның  ішінде  математика  да  бар.  Қазіргі 
кезде  математиканың  классикалық  бӛлімдерін  Қазақстанның  экономикасының 
ӛзгерістерін ескере отырып, қайта қарап шығу қажеттілігі туындап отыр. 
Техника  мен  экономиканың  сҧраныстарына  байланысты  оптимизациялау 
әдістері  соңғы  кездері  дамудың  жаңа  қарқынын  алды.  Қазіргі  уақытта  жоғары 
оқу  орындары  студенттеріне  арналған  оптимизациялау  әдістері  бойынша 
бірқатар жҧмыстар басшылыққа алынған.  Заманауи оптимизациялау әдістерінің 
барлық  арсеналын  қарапайым  математикалық  біліммен  оқырманға  қарапайым 
және нақты мысалдармен жеткізетін қҧралдарға қажеттілік сезілуде. 
Microsoft Excel электрондық кестесінің мҥмкіндігі кӛп, әрі кӛп қырлы. Excel-
дің  жҧмыстарының  тҥрлі  салаларда  қарапайым  және  кҥрделі  есептеулерде: 
математикада,  физикада,  инженерлік  ғылымдарда,  экономикада,  тҥрлі 
технологияларда  жҥргізілетіндігін  білетінбіз.  Бірақ,  мҧнымен  қатар  Excel 
электрондық кестесін пайдалану есептеулері басқару процесіндегі тиімдендіруде 
де жҥзеге асырылуда.  
Бҧл  жҧмыс  Excel-ді  оптимизациялаудың  негізгі  әдістері  мен  қҧралдарын 
нақты  мысалдармен  қарапайым,  әрі  тҥсінікті  етіп  шығаруға  болатындығын 
кӛрсету  ҥшін  арналған.  Жҧмыстың  мақсаты  –  оптимизациялау  әдістерінің 
маңызды  бір бӛлімімен таныстыру. 
 
Программалау 
– 
бҧл 
ресурстарды 
орналастыру 
процесі.  
Математикалық  программалау  –  ол  программалаудың  проблемаларын  шешу 
ҥшін  математикалық  модельдер  мен  әдістерді  пайдалану.  Егер  зерттеу  мақсаты 
мен  ресурстың  шектелуін  айнымалылар  арасында  сызықтық  байланыс  арқылы 
санмен  кӛрсетуге  болатын  болса,  онда  математикалық  программалаудың  бҧл 

 
244 
бӛлімі сәйкесінше сызықтық программалау деп аталады. 
Мысал 1. Кәсіпорынның шығындарын оптимизациялау есебін шешу. 
Кәсіпорын әр аптаның әр тҥрлі кҥнінде әр тҥрлі санды қызметкерлерді талап 
ететін апталық график бойынша жҧмыс істейді. Қажетті жҧмысшылардың саны 
кестеде кӛрсетілген.  
Дҥйсенбі 
Сейсенбі 
Сәрсенбі  Бейсенбі 
Жҧма 
Сенбі 
Жексенбі 
13 
14 
16 
18 
22 
20 
19 
 
Қызметкерлерді  бес  кҥндік  жҧмыс  кҥнмен  пайдалануға  болады  (Демалыс 
кҥндері  –  кез  келген  екі  кҥн  қатарынан,  апталық  жалақысы  –  500  теңге)  және 
алты кҥндік жҧмыс аптасы (демалыс-сенбі немесе жексенбі, апталық жалақысы –  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Қошанова Г., Керімбек І. Экономикалық есептерді шешуде инновациялық технологияларды пайдалану  
 
 
700 теңге, яғни алтыншы жҧмыс кҥні екі есе ставкамен тӛленеді).  
Сонымен  қатар,  екі  кҥн  демалыс  болатын  жҧмыс  кестесінің  барлық 
варианттары қолданылу керек (бҧл егер, бір жҧмысшы ауырып қалған жағдайда 
ауыстыратын басқа адамның болуын қамтамасыз етеді). 
Кәсіпорынның  айлық  жалақысына  кететін  минимал  шығындарды 
қамтамасыз ететін жҧмыс графигін қҧрастыру қажет. 
 
 
Сурет 1. Кәсіпорынның айлық жалақысына кететін минимал шығындарды қамтамасыз 
ететін жҧмыс графигін қҧрастырғанда пайда болған нәтиже. 
 
Мысал 2.  (Ресурстарды  пайдалану  туралы  есеп)  Кәсіпорын  X  және  Y    2 
ӛнім тҥрін шығарады. 1 кг X ӛнім 2 кг А ресурсты, 3 кг В ресурсты талап етеді де, 
5  теңге  пайда  келтіреді.  1  кг  Y    А  ресурсынан  7  кг  және  3  кг  В  ресурсынан  10  
теңге пайда келтіреді. Ресурстың (А) қорлар қосындысы 70 кг және 50 кг. Пайда 
максимал мән қабылдау ҥшін ӛндірістің кӛлемі қандай болуы керек? 
Ӛнеркәсіп  Х  ӛнімнен  х  кг,  Y  ӛнімінен  y  кг  ӛндіретін  болсын.  Онда  жалпы 
пайда кӛлемі F=5x+10y (мақсат функция). Біз 2x+7y≤70 шектеуінде (А ресурсты) 
және  3x+9y≤50  (B  ресурсты)  мақсат  функцияның  максимумын табуымыз  керек. 
Әрине, x,y≥0 болғанда. Онда есебіміз болады: F=5x+10y→max. 










.
0
,
,
50
9
3
,
70
7
2
y
x
y
x
y
x
 
Айнымалылар  

245 
 
X 
17 
Y 
0 
мақсат функция 
  
5x+10y 
83 
шектеулер 
  
2x+7y<=70 
33 
3x+9y<=50 
50 
x 
17 
y 
0 
Кесте  1.  Ресурстарды  пайдалануда  табыс  максимал  мән  қабылдау  ҥшін  ӛндірістің  кӛлемінің 
нәтижесі. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Қошанова Г., Керімбек І. Экономикалық есептерді шешуде инновациялық технологияларды пайдалану  
 
 
Ресурстарды  пайдалануда  табыс  максимал  мән  қабылдау  ҥшін  ӛндірістің 
кӛлемінің нәтижесі 1-кестеде бейнеленген.  
Excel-де  Шешім  іздеу  (Поиск  решения)  қосымша  мҥмкіндік  беретін 
командасы  бар.  Ол  әсіресе  сызықтық  программалау  есебін  шығаруға  ҥлкен 
мҥмкіндіктер береді. 
Егер шектеулер жҥйесі тек қарапайым теңсіздіктен тҧратын болса, онда ол – 
сызықтық программалаудың стандартты есебі болады. Егер шектеулер жҥйесі 
тек  теңдіктен  тҧратын  болса,  онда  ол  –  сызықтық  программалаудың  канондық 
есебі болады. 
Стандартты  есептен  канондыққа  ӛту  жаңа  теріс  айнымалылардың 
қосылуымен (негізгі емес айнымалылар) «≤» таңбасы бар теңсіздіктер ҥшін «+», 
«≥» таңбасы бар теңсіздіктер ҥшін «-» таңбасымен жҥзеге асырылады. 
Шектеулер жҥйесі дӛңес жиын болып табылатын шешімнің мҥмкін болатын 
облысын    береді,  (кез  келген  екі  нҥктемен  бірге  оларды  қосатын  сызықтары 
болады). 
Әрине,  компьютерлер  сызықтық  программалау  есебін  тез,  әрі  нақты 
шығарып  береді.    Мҧндай  есептерді  қолмен  шығарудың  не  керегі  бар,  егер 
компьютерден шешім алу осындай оңай болатын болса деген сҧрақ тууы мҥмкін. 
Бірақ, бҧл мәннің дәл қалай шығуын тҥсіну маңыздырақ. Әйтпесе, компьютер  - 
кенеттен жауап шығаратын қара жәшік емес пе?  
Негізгі  процестің  басты  тҥсінігі  (нәтижелерді  интерпретация  жасағандай 
есептің  қойылымында  да)  -  ол  шҥбә  келтірмейтін  керемет  жетістік. 
Компьютердің кӛмегінсіз мҧндай есептерді шығара алғанда да мҧндай мәндерге 
қол  жеткізуге  болады.  Бірақ,  іс  жҥзінде  сызықтық  программалау  есебін 
компьютермен  шешудің  артықшылығы  бҧл  процестің  тездігі  мен  дәлдігінде 
болып отыр. 
Сызықтық  программалау  факторлардың  және  айнымалалар  санының  кӛп 
болған  жағдайында  оптималды  шешім  табуға  мҥмкіндік  береді.  Ол  әсіресе 
оптималды  материалдар  табуға,  ситуациядағы  ӛндірістің  әлеуеті  мен  еңбектер 
комбинациясын  іздегенде,  барлық  байланыстар  сызықты  болып  оның  бҧдан 
кейінгі жағдайы белгілі және мҥмкін болатын комбинациялар кӛп тҥрлі болғанда 

 
246 
пайдаланылады. 
Сонымен,  Excel  кестелік  процессоры  теңдеулерді,  теңдеулер  жҥйесін 
шешуге және кҥрделі ҥшӛлшемді беткейді қҧруға байланысты біршама қиын оқу 
практикалық есептерді шешуге де мҥмкіндік береді. 
Бҧл  математикада  ғана  емес,  басқа  да  жаратылыстану  пәндері  (физика, 
химия,  биология,  экономика)  бойынша  эксперимент  жасаудың  математикалық 
талдау  аппараты  қажет  болатын  оқу  жҧмыстарын  ҧйымдастыруға  да  мҥмкіндік 
береді. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
1.
 
Просветов Г.И.  Методы оптимизации. Задачи и решения, Москва, 2009, стр.160. 
2.
 
Қошанова  Г.Д.  Болашақ  экономика  саласы  мамандарына  информатикалық  пәндерді  білімді 
ақпараттандыру  жағдайында  оқытудың  әдістемелік  негіздері.  Пед.ғыл.канд.дисс.  -Алматы, 
2009. -156 б. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
 
Б.О.ОСПАНОВА  
филология ғылымдарының кандидаты, доцент   
                                                                                                                                                                                                            
ИНТЕРБЕЛСЕНДІ САБАҚ ӚТКІЗУ ӘДІСТЕМЕСІ 
 
Кредиттік  оқыту  –  ХХІ  ғасырдың  білім  беру  жҥйесінің  жаңаша  формасы. 
Бҧл  жҥйемен  оқыған  студент  жан-жақты  білім  алады,  ӛзінше  ізденеді, 
компьютермен  жҧмыс  істейді,  интернет  арқылы  тағы  да  білімін  толықтырады. 
Кредиттік  оқыту  жҥйесінде  әрбір  дәрістен  берілетін  пән  бойынша  50  минуттық 
сабаққа сәйкестендірілген кҥнтізбелік оқу жоспары жасалынып, соның негізінде 
кезкелген  тақырыбы  оқу  материалымен  жан-жақты  қамтылған  оқу-әдістемелік 
кешен (ОӘК) дайындалады. 
Ӛзге  оқу  орындары  сияқты,  А.Ясауи  атындағы  Халықаралық  қазақ-тҥрік 
университетінде де оқытудың осы жҥйесі қалыптасқан. Оқытушы-профессорлар 
қауымы  тарапынан  қызу  қолдау  тапқан  бҧл  жҥйенің  ертеңгі  болашағымыз  – 
студенттердің сапалы, тиянақты білім алуына оңтайлы тәсіл болғаны кҥнделікті 
сабақ  барысында  аңғарыла  бастады.  Мәселен,  бҧрын  жасыратыны  жоқ, 
аудиторияда  лекция  оқумен,  айтумен,  сабақ  сҧраумен  ғана  шектеліп,  кейде 
мҧндай  жағдайлар,  мҥлгіген  тыныштықтан  іш  пысу,  оқығанын  ортаға  салудан 
әріге  бармайтын,  тіпті  аудиторияның  жалығуын  тудыратындай,  ыңғайсыз  әсер 
қалдыратын.  Сабақ  берудің  әбден  жауыр  болған,  сіреспедей  қатып  қалған,  осы 
бір  дәстҥрлі  дағдысынан  арылудың  кӛптеген  әдіс-тәсілдері  бар.  Бір  кездері 
мектеп  мҧғалімі  бола  жҥріп,  дәстҥрлі  сабақтарды  стандарттан  шығарып, 
тҥрлендіріп, қызықтырып ӛту мақсатында, қалыптан тыс сабақ тҥрлерін (сайыс, 
саяхат, конференция, баспасӛз-конференциясы, драмалық сабақ, кино сабақ, т.б) 
жаңаша  іс-тәжірибемен  ӛтетінбіз.  Ол  әдіс  –  кӛз  алдыңда  кӛзі  жәудіреп,  бҥкіл 
болмысымен  болашағын  ҧстазына  сеніп,  тапсырып  отырған  шәкіртке  қайтсем 
ҧғындырамын, ең болмаса кӛзбен кӛріп, қҧлақпен естісе, образға енсе, ӛзін маман 
ретінде  сезінсе,  есінде  ҧзақ  сақталар  деген  ҥміттен  туған  әрекеттер  болатын. 
Сабақ  ӛтудің  осындай  қалыптан  тыс  ҥлгілерін  танытқан  небір  ҧстаз-
оқытушылардың  жарқырай  кӛрініп,  ӛздерінің  жаңаша  іс-тәжірибелерін 
танытқандары белгілі. 
Халқымызда  «Адал  еңбек-бәрін  де  жеңбек»  деген  ҧлағатты  сӛз  бар.  Адам 

247 
 
баласы, әсіресе келешек ҧрпақтың жӛн сілтеушісі – ҧстаздар қауымы қай кезде де 
адал  еңбекпен  маңдайын  терлетпейінше,  жҥрегі  барынша  таза  болмайынша, 
бойындағы бар білімі мен жҥрегінің жылуын шәкірттеріне арнамайынша, қанша 
қуалап,  соңынан жҥгіргенімен  шын  бақытқа  қол  жеткізуі  мҥмкін  емес.  Адал  да 
ӛнімді  еңбек  болған  кезде  ғана  бақыт  ҧстазды  ӛзі  іздеп  табады.  Ҧзақ  жылғы 
педагогтық тәжірибе нәтижесі маған осыны ҧғындырды.  
Тҥсіне  білген  адамға,  ҧстаздықтан  ауыр,  ҧстаздықтан  қиын,  ҧстаздықтан 
қызық жҧмыс жоқ. Ауырлығы мен қиындығы – ҥнемі және әрдайым жан- жақты 
ізденіс ҥстінде жҥретіндігі, жҧмысының кеңсе немесе аудиторияда қалып қоймай 
ӛзімен  бірге  ҥйге  келетіндігі,  соған  сәйкес  кҥнделікті,  аптасына,  айына, 
тоқсанына,  жылына  ӛзгелерге  есеп  беріп  отыратындығы  болса,  қызығы  – 
соншалықты шырылдап, жанын  аямай
 
еткен еңбегі еленіп, нәтижесі  кӛрініп,
  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Оспанова Б.О. Интербелсенді сабақ ӛткізу әдістемесі 
 
 
шәкірттері нағыз білім иесі екендіктерін дәлелдеп, қоғамнан ӛз орындарын тауып 
жатқаны,  қызық  болатыны  -  берген  сапалы  сабақтары,  тақырыпты  меңгерту 
барысында  талапқа  сай  етіп  жасалған  кӛрнекіліктері,  әдістемелік  тҧрғыдан 
тәжірибе  алмасу  мақсатында  ӛткізген  кҥнделікті  және  арнайы  ӛткізген  ашық 
сабақтары әріптестері арасында қызу талқыға тҥсіп, «жоғары деңгейде ӛтті» деп 
бағалануы,  ең  бастысы  –  шәкірттеріне  білімді  ҧстаз  ретінде  танылып,  әрбір 
сабағын асыға кҥтетіндей деңгейге жетуі болмақ. Әрбір ҧстаз ҥшін бҧдан асқан 
бақыт болмас, сірә. Бірақ кейде осынау «ҧстаз» деген ҧлағатты сӛзге ие жандар, 
сол биік талап тҧрғысынан кӛрінбей жататын кездеріміз де болып жатады, оған 
әрине, ешкім де емес, тек ӛзіміз ғана кінәліміз. Бізді әйгілі етер ҧлылығымыздың 
негізі де, осалдығымызды кӛрсетер тҧсымыз да осы жерден басталады. 
Еңбек  ететін  оқу  орнында  алғашында  бәріміз  бірдей  тосырқай  қараған 
оқытудың  жаңаша  формасы  –  кредиттік  технология  жҥйесімен  егжей-тегжейлі 
таныса  келе,  тіпті  ҧзақ  уақыт  кҥткен  сағынышымыздай  сезініп,  дәріс  алатын 
шәкірттеріміздің де жылы қабылдағанын ҧғындық. Себебі, кәсібін сҥйетін әрбір 
оқытушының  тыныш,  жайбарақат  отыра  алмайтыны,  ҥнемі  ізденіс  ҥстінде 
жҥретіні  белгілі.  Сондықтан,  лекция,  семинар  сабақтарының  теориялық  мәтіні, 
бақылау сҧрақтары, кҥнтібелік-тақырыптық жоспары, студенттің ӛзіндік жҧмысы 
(СӚЖ),  оқытушы  басшылығымен  орындалатын  ӛзіндік  жҧмыс  (ОБСӚЖ), 
оқулықтар  мен  веб-сайттар  тізімі,  т.б.  қажетті  деген  мәселелер  талапқа  сай 
қамтылып,  студент  игілігі  ҥшін  алдын-ала  дайындалып,  бекітіп  беру  ҥшін 
университет  басшылығына  ӛткізіледі.  Жыл  сайын  жаңа  оқу  жылы  басталғанда 
бір немесе екі семестрге жететін оқу материалымен бекітілген кешен, силабустар 
әрбір  студентке  таратылып,  қажет  болған  жағдайда  электронды  нҧсқасы  да 
беріледі. Осынша мол дҥниемен студент келесі сабаққа да дайын деген сӛз. Бір 
пәннің  бар  қазынасы  мен  байлығын  шәкіртіне  ҧстатқан  оқытушы  аудиторияда 
қолын қусырып қарап отырмайтыны тағы белгілі, студентке қиындық туған сәтте 
кӛмегі  дайын,  қойылған  сҧрақтарға  жауап  береді,  сҧрақ  қою  арқылы  олардың 
білім  деңгейін  анықтайды.  Осы  жерде  әрбір  оқытушының  жеке  интеллектісі 
қалыптасады. Педагогтық әдісі мен әдіскерлігі шыңдала тҥседі, сабақ барысында 

 
248 
оқытушы  мен  студент  байланысы  бҧрынғыдан  да  артады,  студенттердің 
еркіндігі,  білсем,  ҥйренсем  деген  талпынысы  кҥшейе  тҥседі.  Ертеңгі  жеке 
тҧлғаның қалыптасуында бҧның бәрі ҥлкен рӛл атқарады.                                                                                                          
Практикалық  сабақтарды  меңгертудің  алғашқы  кезеңінде  сабақтың  мәні, 
мақсаты,    зерттеу    объектісі,    пәнаралық    байланысы,  қарастыратын  негізгі 
мәселелері  жайлы  айтылады.  Кредиттік  оқыту  жҥйесінің,  заман  талабына  сай, 
оқытудың  озық  ҥлгілерінің  басты  талаптарына  тоқталып,  ӛркениетті  елдің 
бәсекелестікке  қабілетті  ҧрпағының  білімге  ҧмтылуы  ҥшін  тек  оқудың  аздық 
ететіні, ӛзіндік іздену қажеттігі, сонымен қоса, әрбір студенттің қолына берілген 
силлабус, оқу-әдістемелік кешенді сол пән бойынша ӛзінің бағдаршамы ретінде 
қабылдау  қажеттігіне  назар  аударылады.  Білім  жинақтау  жолында,  әрбір 
тақырыпты толық меңгеру ҥшін 
оқытушының 
қолына ҧстатқан дҥниесі
 қажетті
  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Оспанова Б.О. Интербелсенді сабақ ӛткізу әдістемесі 
 
 
дереккӛз  болатынын  естеріне  салынады.  Пәнді  терең  меңгерту  барысында 
қолданылатын бҧл тәсіл бес параметрді қамтитын талаптардан  тҧрады:  
1. Ҥй тапсырмасын кешеннен т.б. кӛздерден оқу, конспектілеу, тҥсінік айту. 
Бҧл әдіс – студенттің ӛзін-ӛзі басқарып, мақсатты жҧмыс жасауына, тақырыпты 
тҥсініп, еркін меңгеруіне  кӛмектеседі, тиянақты білім жинақтауына жол ашады. 
Бҧл параметр бойынша студенттің сӛйлей алуы, сӛздік қоры, тақырыпты ғылыми 
тілмен  баяндай  білуі,  ӛз  бетінше  ізденіс  жасай  білу  деңгейі  басты  назарға 
алынады.. 
2.  Ҥй  тапсырмасы  бойынша  бес  кеспе  сҧрағын  (карточка)  дайындау. 
Тақырыпты тҥсінген студентке бес сҧрақ дайындау тҥк те қиындық тудырмайды, 
қайта жинақылыққа тәрбиеленеді, тақырыпты оқыған, білетін адам аудиторияны 
ҧйыстырып,  «ашса  алақанында,  жҧмса  жҧдырығында»  ҧстай  біледі.  Ӛзі  сабақ 
айтып  болады  да,  тездетіп  бес  кеспе  сҧрағын  студенттерге  таратады,  олардың 
ауызша  жауабын  тыңдайды.  Берген  жауабының  дҧрыс-бҧрыстығын  тексеріп, 
уақтылы  ескерту  жасауға  тырысады,  яғни  студент  ӛзін  бҥгінгі  сабақтың 
білгіріндей сезіну әсерінде болады,  сабақ соңында ӛзі бағалайды. (Бҧл параметр 
бойынша кемі 5 студент бағаланады). 
3. Ҥй тапсырмасы бойынша он тест тапсырмасын дайындау. Жоғарыдағы екі 
тапсырмаға  дайын  студент  дәптеріне  бес    варианттық  он  сҧрақты  лезде-ақ 
жазады,  жауабына  іштей  ӛзі  дайын  болады,  курстастарын  сынағанша  асығады 
(кемі 10 студент бағаланады). 
4.  Ҥй  тапсырмасы  бойынша  «Сӛзжҧмбақ»  немесе  «Ребус»  қҧрастыру, 
«Адасқан  әріптерден»  сол  пәнді  зерттеген  ғалымдарды,  олардың  еңбектерін, 
пәннің ӛзге ғылым салаларымен байланысын, пәнге қатысты тҥрлі термин сӛздер 
мен  олардың  беретін  мағынасын  табу  кезкелген  студентті  қызықтырары  сӛзсіз. 
Бҧл  кезеңде  студенттер  тақтаға  шығуға,  жауабын  тез  шешуге  талпынады. 
Алғашқы  1-2  сабақта  аудиторияда  ӛтілген  тақырыпқа  байланысты  бәріміз 
жабылып  сӛзжҧмбақ,  ребус  қҧрастыратын  болсақ,  ендігі  сабақта  әркім  ӛзінше 
дайындап  келеді,  бәріміз  жауабын  табуға  асығамыз.  Осы  параметр  бойынша 
сабағымыз  қорытындыланады.  Белсенді  студенттер  балы  жоғарылайды.  Топтан 
бір студент қолын кӛтеріп тақтаға шығып: «Сабақ қалай ӛтті, әсері қандай болды, 

249 
 
сабақ ӛткен студенттің сӛйлеу тілі қандай, ғылымилығы қандай деңгейде, кімдер 
белсене  атсалысты,  бес  кеспеге  жауап  берген  бес  студенттің  жауабы  толық  па, 
тест  тапсырмасына  жауап  берген  он  студенттің  қайсысы  қай  жерден  шатасты, 
ойын  элементі  кезеңінде  студенттердің  тақтаға  шапшаң  шығып,  тез  шешім 
қабылдау  жағы  қалай  болды,  соған  байланысты  сабақ  ӛткен  студентті  және 
кімдерді  қалай  бағалауға  болады»  -  деген  мәселелерде  ӛз  ойын  ортаға  салады, 
оның ойымен топ студенттері де, мен де келісемін. 
5.  Ҥй  тапсырмасы  бойынша  (кешеннен  басқа)  кімнен  не  оқысаңыз,  қандай 
бҧлақ  кӛзімен  таныссаңыз,  соның  ксерокӛшірмесін  әкелу.  Кҥні  бойы    сабаққа 
дайындалған  студенттің  инттернеттен  тапқан,  кітапханадан  қарастырған 
материалдары  болса,  соның  ксерокӛшірмесін  алу.  Бҧл  міндеттелген   нәрсе  емес  
оқыту, іздену арқылы білімге ҧмтылдыру, еңбекке тәрбиелеудің бір жолы. Бҧған  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Оспанова Б.О. Интербелсенді сабақ ӛткізу әдістемесі 
 
 
ынталандыру балын студентті мақтай отырып қоюға тырысамын. 
 Осындай  кезеңде  «қиын  студенттің»  болатыны  белгілі  жағдай.  Бастапқы 
бір-екі сабақта оның жалқаулануы, мойны жар бермеуі, ерінуі, оқығысы келмеуі, 
білім  қорының  аздығынан  қиналуы  мҥмкін,  бірақ  ҥшінші  сабақтан  бастап-ақ, 
етек-жеңін жинап, намысқа тырысып, ӛзін-ӛзі кӛрсеткісі келеді, нәтижесінде бар 
қиындықты  жеңіп  шығады.  Намыстанудан  туған  бҧл  процесс  оқытушының  кӛз 
алдында ӛтіп жатқандықтан, алға ҧмтылыс, талпыныс кезеңдерінде оны мақтап, 
қиналса сҥйемелдеп, бағасын сәл кӛтеріп қойып, аудиториядағы курстастарына, 
тіпті  оқытушының  ӛзіне  де  «сабақты  меңгерген  студент»  кейпінде  кӛрінуіне 
мҥмкіндік  туғызу  қажет.  Адамды  тҧлға  ретінде  танып,  оның  жанына  ҥңіле 
білудің бір белгісі осы болмақ. Одан кейінгі сабақтарда ол бар ықыласымен ӛзі 
еңбектенеді,  сабаққа  қызығушылығы  артады,  пәнді  сҥйеді,  кӛкірек  кӛзін  аша 
білгені  ҥшін  оқытушысын    іштей  ерекше  қҧрмет  тҧтатындығы  аңғарылып 
тҧрады. Тәжірибелі ҧстазға керегі де осы болмақ. 
Кредит  санына  сәйкес  әрбір  тақырыпты  аудиториядағы  студент  санына 
қарай  бӛліп  тастаймын  (кейде  әр  студент  бір  тақырыпқа  дайындалса,  кейде  екі 
немесе ҥш студент бір тақырыпқа, кейде бір студент екі тақырыпқа дайындалуға 
тура келеді). 
Жоспарда  кӛрсетілген  барлық  тақырыпты  меңгерту  -  басты  мақсат.       
Сондықтан,  бір  немесе  екі  тақырыпты  ӛз  кҥшімен,  еркін  меңгерген  студент 
қалған тақырыптарды кӛзбен кӛру, қҧлақпен есту, кеспелердегі сҧрақтарға жауап 
беру,  сӛзжҧмбақ,  не  ребус  шешу,  кітапханадан  ксерокӛшірмесін  ӛткізіп  алған 
материалмен  танысу  барысында  меңгеруге  болатындығы  аңғарылды.  Бҧл 
мамандыққа  баулуда,  еңбексҥйгіштікке  тәрбиелеуде,  тҧлғаның  ӛзін-ӛзі  кӛрсете 
білуі  мен  дамуында,  мақсатына  жету  ҥшін  біліктілік  пен  дағдыларды  игеруде 
білім берудің конструктивтік әдісі. 
Конструктивтік  білім  -  студентті  (рефлексия)  ой-толғаныс  арқылы  ӛзін-ӛзі 
тануға, ӛзінің тҧлғасын ӛзгертуге  ынталандырады.   
Бір  семестр  бірнеше  сабақтардан  тҧрады.  Студентті  қызықтырып 
белсенділігін  арттыратын  параметрлер  бойынша  жҥргізілетін  осы  әдіс  -  әрбір 

 
250 
студенттің  ӛзін  жеке  тҧлға  ретінде  сезінуіне  ықпал  етеді,  адал  еңбегімен 
маңдайын терлетіп баға қорын қалыптастыруына да әсер етеді. Аудитория - киелі 
орта, бҧл ортаға келген әрбір оқытушы ӛзін бақытты сезінуі тиіс.                                
Университетіміз  халықаралық  деңгейдегі  оқу  орны  болғандықтан,  оқимын 
деген  адамға  барлық  жағдай  жасалған.  Аудиторияларға    соңғы  ҥлгідегі 
интерактивті тақталар кӛптеп қойылған.  
Бҥгінде    әрбір  пән  оқытушысының  сабақтары  оқытудың  интербелсенді 
әдістемесіне  негізделген.  Студенттердің  белсенді  араласуымен  барлық  жазу-
сызуды  пайдалана  отырып,  слайд    жасап,  компьютерге  тҥсіріп,    интерактивті 
тақтамен жҥйелі де, әсері мол сабақтар ӛтілуде. 
Кредиттік  технологияның  соңғы  жетістіктерін  еркін  игеру  нәтижесінде, 
Европа елдерінің бҥгінгі озық ҥлгідегі білім жҥйесі – Болон процесін меңгерген 
университетімізден білімді шәкірттер, яғни сапалы мамандар шығатыны сӛзсіз. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
 
Ә.Х.САРЫБАЕВА 
педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент 
 
 Г.П.МЕЙРБЕКОВА 
А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің PhD докторанты  
 
 А.С.БАЙМАХАНОВА 
А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің магистранты  
 
ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ КРЕДИТТІК ОҚЫТУ ЖҤЙЕСІНДЕ  
ҚОЛДАНУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 
 
Ел Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Болашақтың іргесін бірге қалайық» деген 
2011 жылғы Қазақстан халқына Жолдауында (28.01.2011ж.) «Сапалы білім беру 
Қазақстанның  индустрияландыру  мен  инновациялық  дамуының  негізі  болуы 
тиіс» деп кӛрсетілген [1]. 
Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011-2020  жылдарға 
арналған  мемлекеттік  бағдарламасында  «Оқу  процесін  ҧйымдастырудың 
дәстҥрлі  жҥйесінің  орнына  оқытудың  кредиттік  жҥйесі  енгізіледі,  ол 
оқитындардың  ӛз  бетінше  белсенді  жҧмыс  істеуіне  ынталандырады,  жеке  білім 
бағытын  таңдаудың  болуын,  ҧтқырлығын,  білім  туралы  қҧжаттардың  әлемдік 
білім беру кеңістігінде танылуына әрекет етеді»,- делінген.  
Кредиттік оқыту  жҥйесі – жаңа технология,  оның  негізгі мақсаты әлемдік  
білім  беру    стандартына      білім    сапасын    жақындатып,    болашақ  мҧғалімнің  
нарық  заманындағы бәсекеге  қабілетті, ӛмірден  ӛз орнын  таба  алуына  негіз  
қалау  болып табылады. Болашақ мҧғалімдер даярлауда оқу жҧмыстарын тиімді 
ҧйымдастыра  отырып,  ізденімпаздыққа,  дербестікке,  нәтижелі  сапалы  еңбекке 
ҧмтылуға шақыру.           
Оқытудың  кредиттік  жҥйесі 

 студентке    ӛз  бетінше,  шығармашылық  
негізінде  білім алуды  ӛз жағдайына бейімдеп  білім беретін  технология.   
Кредиттік оқыту  жҥйесінде  оқытушы  сабақта  тек бір  тақырыпты  қамтып  
қоймай,  тҧтастай  бір  бӛлімді  игертуі тиіс.   Курсты  оқытуда  студенттің  ӛз 
бетінше    жҧмыс  жасауының    маңызы  зор.    Сол  себепті    студенттің    ӛзіндік  
жҧмысының  екі  тҥрінің де (ОБСӚЖ және СӚЖ)  сапалы орындалуы,  кредиттік  

251 
 
технологияны  оқыту процесіне  табысты  енгізуге  тікелей  әсер етеді.    
Кадр  даярлаудың  барлық  деңгейлерін  қамтитын  маңызды  аспектінің  бірі 
электрондық оқытуды – e-learning кеңінен енгізу. Мамандар мҧның болашағы зор 
екендігіне  тҥйінді  болжамдар  жасап  отыр.  Жапония,  АҚШ,  Ҧлыбритания, 
Финляндия,  Оңтҥстік  Корея  сияқты  дамыған  елдерде  электрондық  оқыту 
бойынша  ҧлттық  бағдарламалар  орындалып,  қағаз  оқулықтардың  орнын 
алмастыру мәселесі талқылануда. Электрондық тәсілмен оқыту 2015 жылға қарай 
білім беру ҧйымдарының 50% - ын қамту, 2020  жылы  бҧл кӛрсеткішті
 
90% - ға 
жеткізу  жоспарлануда.  Сол  секілді  таяу  жылдары  мектепке  дейінгі  тәрбиеде 
компьютерлік  оқыту  ойындары,  орта  мектепте  –  электрондық  оқулықтар, 
колледждер  мен  кәсіптік  лицейлерде  –  виртуалды  тренажерлар,  жоғары  оқу 
орындарында  –  электрондық  ғылыми-зерттеу  зертханалары  пайдаланылатын 
болады [2].
 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Сарыбаева Ә.Х., Мейрбекова Г.П., Баймаханова А.С. Электрондық оқулықтарды кредиттік оқыту...  
 
 
Сонымен  бірге,  электрондық  оқулықтарға  қойылатын  талаптарды  ғылыми-
әдістемелік,  техникалық,  тәрбиелік  деп  ҥш  тҥрге  бӛледі.  Эксперименттік 
зерттеулердің  нәтижесінде  ЭО-тар  арқылы  студенттердің  оқу  материалы жайлы 
ақпаратты 
қабылдауы 
мен 
практикалық 
жҧмыстарын 
орындаудағы 
белсенділіктері де 40-45 минут аралығында болатындығын кӛрсетті [3]. 
Электрондық  оқыту  –  кешенді  емес  біртҧтас,  дидиктикалық,  әдістемелік, 
интерактивті  бағдарламалық  жҥйе  және    ол  оқу  материалынан  кездесетін 
қиындықтарлы  артта  қалдырады  әрі  мультимедианың  соңғы  мҥмкіндіктерін 
қолданып, ғылыми зерттеу әдістерін толықтырады. 
Электрондық  оқыту,  негізінен,  ҥш  бӛліктен  қҧрастырылады:  негізгі 
ақпараттық  курс  бӛлімінен  тҧратын  презентациялық  бӛлім,  алған  бӛлімдері 
бойынша бекітілген жаттығулар, оқушының білімін кӛлемді тҥрде бағалау ҥшін 
тесттер.  Компьютерлік  оқыту  негізгі  оқулықты,  анықтаманы,  есептеуішті, 
зертханалық жҧмыстарды бір-бірімен байланыстырады. [4] 
Электрондық оқулық дегеніміз – ақпаратты бейнелеудің әртҥрлі формалары 
арқылы компьютерлік дискіден оқылатын және дискiде сақталатын, білім беретін 
электронды  тасымалдығыштағы  дидактикалық,  әдістемелік  және  интерактивтік 
бағдарламалық жабдықтау деп айтуға болады [5].  
Оқу  ҥдерісін  интенсивтендіру  мақсатында,  оның  тиімділігі  мен  сапасын 
жоғарылатуда  электрондық  оқулықтарды  қолдану  қажеттілігі  артуда. 
Электронды  оқулық  компьютерлік  оқыту  жҥйесінің  бір  тҥрі  бола  отырып, 
қойылған  мҥмкіндіктерге  сәйкес  әр  тҥрлі  ҥлгіде  беріле  алады.  Электрондық 
оқулықты автоматтандырылған оқыту жҥйелерінің қатарына жатқызуға болады.  
Электрондық оқулық (ЭО) – топтық,  дербес немесе жеке оқыту ҥшін және 
студенттердің алған білімдері мен іскерлігін бақылауға мҥмкіндік беретін, баспа  
оқулықтарын толықтыратын, жаңа ақпаратты кӛрсетуге арналған компьютерлік, 
әдістемелік, бағдарламалық қҧрал.  

 
252 
Электрондық оқулық, жаңа бейнедегі оқу қҧралы тәрізді, ашық ашық жҥйе 
болып  табылады,  яғни  оқулықтың  қҧрылымы  мен  мазмҧнына  ӛзгеріс  енгізуге 
мҥмкіндік беретін жҥйе.  
Электрондық  оқулықтың  дәстҥрлі  оқулықтан  айырмашылығын  мынадай  
технологиялық ерекшеліктерден кӛруге болады: электрондық оқулықты жасауда  
мультимедиялық    технологияларды:      анимация,      дыбыстық    қолдау, 
гиперсiлтеме, бейнесюжет және т.б. тәсілдерді қолдану арқылы баспа оқулығына 
қарағанда  кӛрнекіліктің  басым  болуын  қамтамасыз  етедi.  Электрондық  оқулық 
тест  сҧрақтарының  бірнеше  нҧсқадан  тҧруын,  жоғары  деңгейлiгiн  және 
әртҥрлiлiгiн  қамтиды;  электрондық  оқулыққа  қол  жеткізу  мҥмкiндiгiнің 
жоғарлығы,  яғни  сҧраныс  кезiнде  оның  санын  кӛбейту,  телекоммуникациялық 
қҧралдар арқылы алу аз шығынды талап етеді. 
Сонымен қатар, болашақ мамандардың кредиттік жҥйе бойынша  білімдерін 
бақылау  мен  бағалау  рейтингттік  жҥйеде  іске  асатындықтан  аудиториялық, 
практикалық,  зертханалық  сабақтарда  студент  тек  белсенді  тҥрде  қатысуы 
арқылы ғана тиісті бағаға (балға) жетеді. Мысалы, «Физика» пәнін  оқытуда  осы  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Сарыбаева Ә.Х., Мейрбекова Г.П., Баймаханова А.С. Электрондық оқулықтарды кредиттік оқыту...  
 
 
пәннен дайындалған  электрондық оқулықты  пайдаланудың тиімділігі байқалды. 
Электрондық  оқулықты  пайдаланып,  студент  кез  келген  уақытта  сабаққа 
дайындала алады. Сонымен қатар, зертханалық жҧмыстарды орындау барысында 
да  біздің  арнайы  зертханалардағы  компьютердегі  виртуальдық  зертханалардың 
да  кӛмегімен  орындай  алады.  ОБСӚЖ  оқытушы  мен  студенттің  бірге 
орындайтын жҧмысы болғандықтан оны ӛткізу формасын оқытушы ӛзі таңдайды 
оны: тренинг, дискуссия, іскерлік немесе дидактикалық ойындар, миға шабуыл, 
кейс қҧрастыру, топ болып сҧрақтарға талдау жасау арқылы ӛткізген тиімді.  
Тақырыпқа  байланысты  лекция  электрондық  оқулықты,  кӛрнекілік 
қҧралдарды  қолданып  шолу  тҥрінде,  проблемалық  мәселелерді  мҥмкінгінше 
енгізе  отырып  оқылады.  Лекция  материалдарымен  жҥйелі,  тҧрақты  жҧмыс 
студенттің  ӛзіндік  жҧмысының  ең  негізгі  бӛлігі  болып  табылады  да,  келесі 
лекцияларды тҥсінуіне, практикалық, лабораториялық сабақтарда есеп шығаруға 
тәжірибелердің нәтижелерін дҧрыс талдауға мҥмкіндік береді.  
Осыған орай, студенттерге «Механика» бӛлімі тарауларындағы қҧбылыстар 
мен  процестерді  компьютерді  пайдаланып  оқыту  ҥшін  электрондық  оқулық 
жасақталды. 
Біз  жасаған  электрондық  оқулықты  тиімді  пайдаланудың  жолдарын 
мынадай  тақырыптарды  оқытудан  байқауға  болады.  ЭО-ны  пайдалану  арқылы 
ӛткізілген компьютерлік сабақтың жоспары: 
Тақырыбы: Ньютонның II-заңы. 
Мәселен,  Ньютонның    II-заңын  тҥсіндіру  ҥшін,  мониторға  «Кҥш,  масса, 
ҥдеу»  ҧғымдары  енгізіліп,  олардың  масса  мен  инерттілік  ҧғымдарымен 
байланыстылығы  кӛрсетіледі.  Нақты  монитордағы  масса  мен  кҥштің  бір-біріне 
кері пропорционалдығы дәлеледенеді (Сурет 1). 
Студенттердің бҧл тақырып бойынша алған білімдерінің беріктігін тексеруге 
арналған  компьютердегі  тест  сҧрақтарын  қолданамыз.  Тест  сҧрақтарына 
жауаптарының нәтижесі мониторда кӛрсетіледі.  

253 
 
Электрондық  оқулықты  қолдану  нәтижесінде  ӛткізілген  сабақтың 
технологиясы. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cурет 1. Ньютонның II-заңы тақырыбына электрондық оқулықпен ӛткізілген сабақтың кӛрінісі 
 
Тақырыбы: Потенциалдық энергия. 
Потенциалдық  энергия  денелердің  немесе  олардың  бӛлшектерінің  ӛзара 
орналасуы кезіндегі  жҧмыс  қорымен  ӛлшенетіндігі жайлы,  материалдық  нҥкте  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Сарыбаева Ә.Х., Мейрбекова Г.П., Баймаханова А.С. Электрондық оқулықтарды кредиттік оқыту...  
 
 
ретінде қарастырылып отырған дене, ӛзін айнала қоршаған денелермен әсерлесе 
отырып, бір орыннан екінші орынға қозғалса, демек, ол денеге кҥштер әсер етеді. 
Бҧл 
жағдайда    дене  
кҥш    ӛрісінде  
қозғалатындығы  экранда
  толық  тҥсінік
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cурет 2. Потенциалдық энергия экранынан кӛрініс. 

 
254 
 
анимациялардың  кӛмегімен  кӛрсетіледі  (Сурет  2).  Онан  соң  студентке  арнайы 
тапсырма беріліп, оны   осы ЭО     кӛмегімен  орындау  тапсырылады.  Соңынан 
алған  білімдерін  тексеру  мақсатында  тӛмендегідей  бақылау  сҧрақтарына  жауап 
аламыз. 
Мҧндағы әрбір тарау  физикалық қҧбылыстардың кӛрсетілімдерінен тҧрады. 
Физикалық  қҧбылыстың  барлығы  мультимедиалық  бейнеде  кӛрсетіледі.  Әрбір 
тараулардың  соңындағы  «Тест»  тапсырмасы  студенттердің  білімдерін  жҥйелеп, 
бекітіп және дамыту мақсатын кӛздейді.   
Әр  сҧраққа  бес  нҧсқадан  тҧратын  жауап  жазылған,  студент    осылардың 
ішінен  дҧрысын  таңдауы  керек.  Студент  пен  компьютер  арасындағы  диалог 
басынан  соңына  дейін  компьютер  жадында  сақталады,  алған  бағасы  дисплей 
экранына  беріледі.  Мҧнда  әрбір  сҧраққа  берілген  дҧрыс  жауап  бір  балл  деп 
есептеліп, осы баллдардың қосындысы.   
студент білімінің кӛрсеткіші ретінде алынады Оқытушының студент білімін 
компьютер арқылы бағалауы уақытты тиімді  пайдалануға,  ҥнемдеуге мҥмкіндік 
туғызады.  Компьютер  арқылы  студенттердің  жауаптары  толық  әрі  әділ 
бағаланады деп есептейміз. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР  
 
1.
 
Назарбаев  Н.Ә.  Болашақтың  іргесін  бірге  қалаймыз.  Қазақстан  Республикасының  Президенті 
Нҧрсҧлтан  Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  Жолдауы.  -  Астана:  Елорда  -  2011. 
http://www.Akorda.kz. 
2.
 
Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2010  жылғы  7  желтоқсандағы   №1118  Жарлығымен 
бекітілген  Қазақстан  Республикасында  білім  беруді  дамытудың  2011-2020  жылдарға  арналған 
мемлекеттік бағдарламасы. http:// www.edu.gov.kz  
3.
 
Околелов О. Электронный учебный курс //Высшее образование в России. 

 1999. №4. –С.126-129.  
4.
 
Новые  педагогические  и  информационные    технологии  в  системе  образования.  /  Под  редакцией 
Е.С.Полат. –М.: Академия, 1999. – 224 c. 
5.
 
Қаймақбаева  К.Н.,  Садық  Б.Х.  Ақпараттық  технологияларды  жҥйелеп  физиканы  оқыту   
әдістемесі. –Шымкент: АИУ, –2010, –Б.53-54. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
 
Б.С.ОМАРОВ  
А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің магистр-оқытушысы 
 
МҦҒАЛІМНІҢ КӘСІБИ ШЕБЕРЛІГІН  ШЫҢДАУДА ИННОВАЦИЯНЫҢ 
РӚЛІ 
 
В  статье  рассматриваются  преимущества  использования  новых  технологий  в  системе 
образования. Также, говорится о кредитной технологий и ее современных возможностях в обучении. 
 
This article deals with the advantages of using the new technology in educating process, now. Also, it 
is said about credit technology and its perfect possibilities in educating system, nowadays. 
 
Қазақстан Республикасының ―Білім  туралы‖ Заңыңда ―Білім беру жҥйесінің  
басты    міндеті  ҧлттық  және  жалпы  адамзаттық  қҧндылықтар,  ғылым  мен 
практика  жетістіктері  негізінде  жеке  адамды  қалыптастыруға  және  кәсіби 
шыңдауға бағытталған білім алу ҥшін қажетті жағдайлар жасау. Оқытудың жаңа 
технологияларын  енгізу,  білім  беруді  ақпараттандыру,  халықаралық  ғаламдық 
комуникациялық  желілерге  шығу‖  деп,  білім  беру  жҥйесін  одан  әрі  дамыту 

255 
 
міндеттері  кӛзделеді.  Бҧл  міндеттерді  шешу  ҥшін  мектеп  ҧжымдарының,  әр 
мҧғалімнің    кҥнделікті  ізденісі  арқылы  барлық  жаңалықтар  мен  қайта  қҧру, 
ӛзгерістерге  батыл  жол  ашарлық  жаңа  тәжірибеге,  жаңа  қарым-қатынасқа  ӛту 
қажеттігі туындайды. 
Қай  заманда  да  ӛркениеттің  дамуы  интеллектуалдық  шығармашылық 
қабілеттіліктің негізінде жасалынған, әлі де солай болып келеді. Шығармашылық 
адам санасының жасампаздығын және іс-әрекетінің биік белсенділігін кӛрсетеді. 
Адам  қабілетінің  дәрежесі,  оның  кәсіби  іскерлік  шеберлігі,  бизнес  пен 
кәсіпкерліктің нәтижелілігі, жаңалық ашуы тҧлғаның шығармашылық ойлауына 
қатысты анықталады.  
Мҧғалім  жеке  кӛзқарасы  бар,  соны  қорғай  білетін  жігерлі  тҧлға, 
зерттеушілік,  ойшылдық  қасиеті  бар  маман,  білімді  де  білікті,  кӛп  оқитын,  кӛп 
тоқитын,  білімін  кҥнделікті  ісіне  шебер  қолдана  білетін,  ӛзінің  оқушысын  ӛз 
бетінше  білім  алуға  ҥйрете  алатын  болу  керек.  Бҧл  ӛмір  талабы.  Мҧғалімде 
ҧйымдастырушылық,  қҧрылымдық,  бейімділік,  сараптамалық  қабілеті  болуы 
шарт.  Ол  сонымен  қоса  ҧлттық  қҧндылықтарды  яғни,  этнопедагогика, 
этнопсихология  негіздерін  меңгеру  қажет.  Ғаламдасуға  байланысты  «интернет» 
жҥйесін  жетік  меңгерген,  әлемдік  білімге  сай,  мәдениеті  жоғары,  жеке  тҧлға 
тәрбиелей  алатын  ҧстаз  болуы  қажет.  Осыған  қарап  ХХІ  ғасырда  мҧғалімге 
қойылатын талаптар зор екенін кӛреміз. 
Бҥкіл  дҥниежҥзілік  білім  беру  кеңістігіне  кіру  мақсатында,  қазіргі  кезде 
Қазақстанда білімнің жаңа жҥйесі қҧрылуда. Бҧл ҥрдіс педагогика теориясы мен 
оқу-тәрбие  ҥрдісіне  нақты  ӛзгерістер  енгізумен  қатар  елімізде  болып  жатқан 
тҥрлі  бағыттағы  білім беру  қызметіне  жаңаша  қарауды, қол  жеткен  табыстарды 
кӛзбен  бағалай  отырып  саралауды,  мҧғалім  іс-әректін  жаңаша  тҧрғыда 
ҧйымдастыруды талап етеді. 
Келер  ҧрпаққа  қоғам  талабына  сай  тәрбие  мен  білім  беруде  мҧғалімдердің 
инновациялық  іс-әрекетінің  ғылыми-педагогикалық  негіздерін 
меңгеруі  – 
маңызды  мәселелердің  бірі.
  Бҥгінгі  таңда  Қазақстанда Ж.Қараевтың, М.Жан- 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Омаров Б.С. Мҧғалімнің кәсіби шеберлігін шыңдауда инновацияның рӛлі 
 
 
пейісованың,  Ш.Таубаеваның  т.б.  ғалымдардың  зерттеулерінде  оқытудың  жаңа 
технологиялары жан-жақты қарастырылады. 
Білім  беру  стандартының  оқу  процесінде  іске  асырылу  міндеттілігі  еңбек 
етіп  жатқан  педагогтар  жҧмысын  кҥрделендіруді  шындық,  тіпті  олардың  оқу 
процесінде  кҥнделікті  жҧмысын  кҥрт  қиындатып  жіберетіні  хақ,  ӛйткені  осы 
стандартқа қол жеткізерлік және мҧғалім жҧмысының жоғары сапасына кепілдік 
берерлік  тиісті  педагогикалық  технологияны  таңдап  білікті  тҥрде  оны  оқу 
процесіне    енгізу  мақсаты  туындап  отыр.  Бізге  белгілі  кӛптеген  оқыту 
технолгияларының  қайсысы  жемісті  және  ҧжымды  екенін  дәстҥрлі  оқыту 
әдістемесі  орнына  педагогикалық  жаңа  іс-әрекеттерді  анықтап,  оны  теориялық 
және практикалық  жағынан ҧқыпты тҥрде  дайындап алу қажет. 
Дәстҥрлі  оқыту  әдістемесі  кӛбіне  –  оқу  процесін  ҧйымдастыру  және  оны 
жҥзеге  асыру  жӛніндегі  ҧсыныстар  мен  қағидалар  жиыны    болса,  ал 
педагогикалық технологияны принциптік маңызды екі жағдай ерекшелендіреді:  

 
256 
 1. Технология – кӛзделген нәтижеге жетудің кепілдігі; 
 2. Технология – болашақ  оқу процесінің жобасы. 
Сонымен қорыта келгенде педагогикалық технология:  
-
 
сатыланған және тәртіптелген іс- әрекет жҥйесі. Мҧны мҥлтіксіз орындау 
белгілі  бір  тарау  немесе  курс  кӛлемінде    мемлекеттік  білім  беру  стандарты 
жоспарлаған нәтижеге жетуге  мҥмкіндік береді:  
-
 
мҧғалімнің кәсіби қызметін тереңдетуші және жоспарланған қорытынды 
нәтижеге  жетуге  кепілдік  берерліктей  іс-әрекеттер  жиынтығы.  Демек,  дәстҥрлі 
оқыту әдістемесі орнына педагогикалық  технологияның  оқу поцесіне ендірілуі  
оқу процесінің тиімділігіне оңды жағдай жасайтындығы сӛзсіз. 
3.  Бҥгінгі  мақсат  -  әрбір  оқушыларға  тҥбегейлі  білім  мен  мәдениеттің 
негідерін беру және олардың жан-жақты дамуына қолайлы жағдай жасау. 
―Инновация‖ ҧжымын анықтайтын нақтылы анықтама әлі де жасала қойған 
жоқ.  Ш.Таубаевамен,  Қ.Қҧдайбергенова  берген  анықтамаға    сҥйенетін  болсақ, 
яғни  ―инновация‖  –  бҧл  нақты  қойылған  мақсатқа  жетуде  ойға  алынған  жаңа 
нәтиже.  Нақты  мақсат  дененіміз  не?  Нақты  мақсатқа  қандай  әдіс-тәсілдердің 
кӛмегімен  жетуге  болады?  Оқу  мақсатының  жҥйесінде  берілген  мақсаттың 
негізгі  категорияларын  пайдалана  отырып,  педагог  ӛз  еңбектерінің  нәтижесі 
туралы ақпарат алуға мҥмкіндік алады. Демек, мақсат  пен нәтиже – жаңалыққа 
бет бҧрудың кілті. 
Инновациялық    ҥрдістің    негізі  –  жаңалықтарды    қалыптастыру,  қолдану, 
жузеге  асырудың  тҧтастық  қызметі. Кез  келген  жаңа  әдіс  жекелік, сондай-ақ 
уақытша  жоспарға  жатады. Бҧл яғни, бір  мҧғалім  ҥшін  табылған  жаңа  әдіс, 
жаңалық  басқа  мҧғалім  ҥшін ӛтілген  материал тәрізді.    
Инновация  мәселелерімен  айналысып  жҥрген  бірқатар  ғалымдардың  
еңбектерін, жазған  анықтамаларын қарастырып, талдай  келе  біз бҧл  ҧғымның  
тҥп-тӛркінін  белгілі    уақыт    арасында  жаңашыл    идеяны  қайта    қарау,  жаңалау  
деп    айтқанды  жӛн    кӛрдік.  Сәл    ертерек    кездің  ӛзінде    белгілі  қолданылып  
жҥрген  идеялар  жаңа  бағытта  ҧсынылса,  мҧның  ӛзі инновациялы  ―жаңалық‖,  
―жаңа  әдіс‖,  ―ӛзгеріс‖, ‖әдістеме‖, ‖жаңашылдық‖, ал  инновациялық ҥрдісті  
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
Омаров Б.С. Мҧғалімнің кәсіби шеберлігін шыңдауда инновацияның рӛлі 
 
 
―жаңа  әдістеме  қҧралы‖ деп  ҧғынатын боламыз. 
Инновация  білім  деңгейінің  кӛтерілуіне жағдай  туғызады. Кейінгі  кезеңде    
ғалымдар  ӛз  зерттеулерінде  оқу-тәрбие  ісіне    жаңалықтарды    енгізіп,  тарату 
негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім 
алу  ҥшін  қажетті  жағдайлар  жасау,  оқытудың  жаңа  технологиясы  мәселесін  
қарастырады.  
Қазіргі  таңда  алдымызда  тҧрған  негізгі    міндеттердің  бірі  –  оқушылардың 
шығармашылық  қабілетін  ашып,  толық  қанды  қоғам  қҧруға  ӛзінің  бар 
мҥмкіндігін жҧмсайтын шығармашылық қабілетті жеке тҧлға қалыптастыру. 
Сондықтан  кез-келген  пәнді  оқытуда  оқушыларға  оқу  материалын  еске 
сақтауға  емес,  осы  материалды    шығармашылықпен  қолдану  шеберлігін 
қалыптастыруға  кӛп  кӛңіл  бӛлінеді.  Оқушыларда  жоғары  пәндік  мәдениет,  ой-
әрекетінің  пәндік стиль қалыптастырудың  негізгі жолы  -  әртҥрлі  оқу  ҥрдістерін 

257 
 
оқушылардың оқу әрекетінде ҧтымдыда, тиімді қолдана білуге байланысты. 
Деңгейлік  оқыту  технологиясын  тиімді  қолдану  оқушылардың  әр  пәннен 
білім негіздерін  қалыптастырады. 
Топпен жҧмысты жақсы ҧйымдастыру да мҧғалім шеберлігіне байланысты.  
Білімгерлерді ҥш топқа бӛліп, әр топтың жетекшісін сайлаймыз.  
Бҧл әдістің тиімділігі:  
1.
 
Білімгерлердің жаппай жҧмыс істеуіне әкеледі; 
2.
 
Бос отырған білімгер болмайды; 
3.
 
Ҧйымшылдыққа тәрбиелейді; 
4.
 
Ҥйреніп қана қоймай бірнеше жолмен жҧмыс жасауға әрекет жасайды.  
Ғылыммен  ӛндірістің  дамуына  инновацияның  қажеттілігі,  инновациялық 
білім мен біліктіліктің қолданылуы аясының кеңейуі еліміздегі әрбір оқушының 
әр  пәннен  білімінің  толық  болуының  мәнін  және  маңызын  кҥшейте  тҥсті.  Бҧл 
еліміздің  әрбір  азаматына  орта  білім  алуға  міндет  арта  отырып,  мҧғалім 
қауымына ертеңгі кҥні мемлекет сенім арта алатындай оқушылардың жан-жақты 
дайындығының сапасын кӛтеруді және білімнің  қандайда  бір деңгейіне кепілдік 
беруін қамтамасыз етуді талап етеді.  
Қазіргі мектепте мҧғалімдерге қойылған  – жаңа технологияны  ғылыми 
тҥрде  меңгерту  және  терең  білімді,  ҧлтжанды  ҧрпақ  тәрбиелеу  мәселесі 
қолдау табуда.  
Қорыта айтқанда, бҥгінгі таңда ҧлттық мектеп белгілі білім мен дағдылар 
жиынтығын ғана меңгерген азаматтар ғана емес, қандай ҧлтпен болса да тең 
дәрежеде қатар тҧратын тҧлғаларды тәрбиелеп ӛсіруге бағытталған. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
 
1.
 
Назарбаев Н.Ә. Қазақстан ӛз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында  01.03.2006. 
2.
 
Абубаева А. Электронды оқулықтарды пайдалану.// Информатика негіздері, №4, 2006. 
3.
 
Бейсенова Г. Жаңа ақпараттық технологиялардың тиімділігі. //Қазақстан мектебі. №6, 2006. 
4.
 
Мҧратәлиева Н. Жаңа формациядағы ҧстаз, оның кәсіби мәдениеті. //Мектеп директоры. №3, 2006. 
және т.б. 
А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №1, 2012 
 
 
МАЗМҦНЫ-СОДЕРЖАНИЕ-CONTENTS 
 
 
ФИЛОЛОГИЯ 
 
БАЙМАХАН Т.М.                              
ОСПАНГАЛИЕВА З.                             
Лексические  средства  выражения  модальности  в  английском  и  казахском 
языках 
Aғылшын және қазақ тілдеріндегі модальдықтың лексикалық жасалу жолдары            
    3-6 
BAIMAKHAN T.M. 
OSPANGALIYEVA Z. 
The Lexical Ways of Expressing Modality in English and Kazakh Languages 
 
УРАЗБАЕВ К.Б.                         
МАДИБАЕВА С.                            
Гендерные факторы, определяющие речевое поведение индивида 
Индивидтің сӛйлеу әрекетін анықтаушы гендерлік факторлар 
7-12 
URAZBAYEV K.B. 
MADIBAYEVA S. 
The Gender Factors Defining Speech Behaviour of the Individual 
 
КАРПЫКБАЕВА А.С.                           
БИТЕМИРОВА А.                                  
Организация  самостоятельной  работы  студентов  на  занятиях  по  русскому 
языку на неязыковых специальностях 
Тілдік емес мамандықтардағы орыс тілі дәрістерінде студенттердің ӛзіндік 
жҧмыстарын ҧйымдастыру 
13-16 
KARPYKBAYEVA A.S. 
BITEMIROVA A. 
Arranging Students‘ Selfwork of Non-Linguistic Specialties in Russian Class 
 

 
258 
 
 
 
БЕКСЕИТОВА Р.М.                             
Проблема творческих связей М.А.Булгакова и А.П.Чехова 
М.А.Булгаков пен А.П.Чеховтың шығармашылық байланыстарының мәселесі 
17-23 
BEKSEITOVA R.M. 
Literature Connection Problems in M.A.Bulgakov and Chekhov‘s Carrer 
 
УРАЗБАЕВ К.Б.                               
ЕРДЖАНОВА З.                                  
О средствах речевого общения при иноязычном обучении 
Шетел тілдерін оқытудағы сӛйлеу әрекет қҧралдары туралы 
24-29 
URAZBAYEV K.B. 
ERDJANOVA Z. 
 
About the Means of Speech Communication in Teaching Foreign Languages  
 
ӘБІЛ Г.                               
Сыншы З.Қабдолов туралы 
З.Кабдолов – критик  
    30-35 
ABIL G. 
About the Critic Z.Kabdolov 
 
КАЮПОВА А.                                        
«Қабанбай батыр» жырында батырдың бейнесін сомдау әдістері 
 Методы создания характера батыра в поэме «Кабанбай батыр»      
36-44 
KAYUPOVA A. 
The methods of characterizing  the hero in the poem «Kabanbay Batyr» 
 
AHMETOV E.                    
Vücut organlarindan el, kol ve bilekle ilgili ifadelerden meydana gelen spor terimleri 
Образование спортивных терминов с помощью слов «рука» и «предплечье» в 
казахском и турецком языках 
The  methods of compаrаtive аnаlysis of sports terminology formation with the use 
of arm and foreаrm. 
45-48 
AХМЕТОВ E. 
Қазақ және тҥрік тілдеріндегі «қол» және «білекке» қатысты спорт терминдері 
 
BAIBOSYNOVA D.B.                              
Some Features  of English and Kazakh Complex Sentences 
Сравнительный анализ сложноподчиненных предложений в английском и 
казахском языках 
49-56 
БАЙБОСЫНОВА Д.Б. 
Ағылшын және қазақ тілдеріндегі сабақтас қҧрмалас сӛйлемнің салыстырмалы 
талдауы 
 
КАРЫМСАКОВА Л.И.                         
Понятия «аббревиация» и «аббревиатура» в лингвистике 
Лингвистикадағы «аббревиация» және «аббревиатура» 
57-61 
KARYMSAKOVA L.I. 
The Notion ‗Abbreviation‘ in Linguistics 
DUISEN A. 
Some Features of Nouns in English and Kazakh  
Некоторые особенности существительных на английском и казахском языках 
62-65 
ДҤЙСЕН А. 
Ағылшын және қазақ тіліндегі зат есімдердің кейбір ерекшеліктері 
ПЕДАГОГИКА, ПСИХОЛОГИЯ   
ОРТАЕВ Б.Т.                      
МӘУЛЕНОВА Ҧ.                    
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары 
Характеристика логических методов в обучении 
            66-71 
ORTAYEV B.T. 
MAULENOVA U. 
Peculiarities of Logical Method in Teaching 
 
БЕРКИМБАЕВ К.М.                         
НЫШАНОВА С.Т.                                   
Жаңа технологияларды білім беруде пайдалану  
Использование новой технологии  в образовании 
   72-77 
BERKIMBAYEV K.M. 
NYSHANOVA S.T. 
Using New Technologies in Education 
ЕРАЛИН Қ. 
Сӛзбен сипаттау арқылы салынған портрет  
Портрет созданный средствами словесной характеристики 
      78-83 
YERALIN K. 
 
Portrait created by the means of the word descriptions 
 
САДЫҚОВ Ж.              
ЮЛДАШЕВА Ш.                

259 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сыныптан  тыс  жҧмыстарды  ҧйымдастыру  ерекшеліктері  (дҥниетану 
пәнінің негізінде) 
Особенности организации внекласных работ (на основе предмета познание 
мира) 
     84-88 
SADYKOV  ZH. 
YULDASHEVA SH. 
Рeculiarities of organizing out of class activities (on the base of the subject world 
cognition) 
 
 
 
МЕЛДЕБЕКОВА Ҥ.                                
ТҦРДИЕВА  А.                                             
Мектепке дейінгі мекемелердегі тәрбиеші міндеті 
Обязанности воспитателя в дошкольных учреждениях 
    89-93 
MELDEBEKOVA U. 
TURDIYEVA A. 
 
The Duties of an Educator in Pre-School Establishments 
 
ӘЛІМБЕКОВА С.Ш.                   
 
«Технология»  пәнін  оқытудағы  жеке  тҧлғаның  эстетикалық  сапасын 
қалыптастырудағы бағдарлы іс-әрекеттер 
Ориентировочные  действия  в  формировании  эстетических  качеств 
личности в обучении предмета «Технология» 
    94-99 
ALIMBEKOVA S.SH. 
 
Activities of Forming Aesthetic Quality of Students in Teaching ‗Technology‘ 
 
ДАНИЯРОВ Т.Ә.                  
УАЛШЕРОВ Ж.Б.                     
Валеологический процесс в педагогике как фактор воспитания личности 
Жеке тҧлғаны қалыптастыру факторы ретіндегі валеологиялық процесс 
100-103 
DANIYAROV T.A. 
UALSHEROV ZH.B.         
 
Valeological Process in Pedagogics as a Factor of Educating  Persoanlity 
 
ОРТАЕВ  Б.Т.                             
АБДУЛЛАЕВА Қ.                          
Использование игр в обучении английского языка 
Ағылшын тілін оқытуда ойындарды пайдалану 
  104-109 
ORTAYEV B.T. 
ABDULLAYEVA K. 
 
Using of Games in Teaching English 
 
ДАНИЯРОВ Т.А.                    
ҚАРЫНБАЕВ Т.С.                     
Болашақ актерларды педагогикалық тҧрғыда дайындау - келешек ҧрпақты 
рухы биік тҧлға ретінде қалыптастырудың кепілі 
Подготовка будущих актеров в педагогическом аспекте – гарантия 
формирования будущего поколения духовно богатой личностью 
           110-112 
DANIYAROV T.A. 
KARYNBAYEV T.S. 
 
Educating Future Actors in Pedagogical Direction a Guarantee of Forming Hihgly 
Spiritual Generation  
 
МІНДЕТБАЕВА А.А.                  
ЕСҚАРАЕВА Б.Ы.                           
Болашақ  информатика  мҧғалімдерін  мектептің  дене  тәрбиесі  пәнінде 
компьютер қҧралдарын қолдануға даярлау 
Подготовка  будущих  учителей  информатиков  в  применении  компьютерных 
средств на уроке физической культуры 
 113-116 
MINDETBAYEVA A.A. 
YESKARAYEVA B.Y. 
 
 
Training Future Computer Science Teachers in Application of Computer Units at a 
Physical Training Lesson 
 
ЖУНИСОВА Н.А.                     

 
260 
 
 
 
Cәндік-қолданбалы  ӛнерді  оқушыларға  оқытуда  болашақ  мҧғалімдердің 
кәсіптік даярлығын қалыптастыру мҥмкіндіктері 
Вопросы 
формирования 
профессиональной 
подготовки 
будущих 
преподавателей обучающих школьников декоративно-прикладному искусству 
 117-120 
 
ZHUNISOVA N.A. 
 
Possibilities  of  Professional  Training  Formation  of  Future  Teachers  in    Teaching 
Students to Decorative and Applied Arts 
АДЫРБЕКОВА У.Н.                        
 
Особенности питания юных спортсменов 
Жасӛспірім спортшылардың тамақтану ерекшіліктері 
121-123 
ADYRBEKOVA U.N. 
 
Peculiarities of Young Sportsmen‘s Nutrition 
 
ТАРИХ, АРХЕОЛОГИЯ
 
КАЛЫШ А.Б.                     
Состав семьи населения Южного Казахстана (1990-2000 гг.) 
Оңтҥстік Қазақстан халқының отбасылық қҧрамы (1990-2000 жж.) 
124-130 
KALYSH A.B. 
 
Population of South Kazakhstan Families (1990-2000) 
 
МҦСТАПАЕВА Д.                                
XVI  ѓасырдаѓы  шыѓыс  моншасының  тарихи  мєнін  тануда  шыѓыс 
миниатюралары мен жазба деректердіњ маңызы 
Значение восточных миниатюр и письменных документов в познании 
исторических значений восточной бани  XVI века 
 131-135 
MUSTAPAYEVA D. 
 
The Importance of East Miniatures and Written Sources in Studying the History of the 
16
th
 Century East Bath 
 
АБДУРАХМАНОВ Н.А.                      
Некоторые вопросы в теории осуществления земельной реформы в Республике 
Казахстан 
ҚР-ның тӛңірегіндегі жер реформаларын жҥзеге асырудың кейбір сҧрақтары 
136-140 
ABDURAKHMANOV N.A. 
Some  problems  in  the  theory  of  land  reform  realization  in  the  Republic  of 
Kazakhstan  
ӘДІЛБЕКОВА З.Ә.                        
Қазалы  қаласының шаруашылық жағдайы (ХХ ғ. басы) 
Хозяйственное состояние города Казалы ( нач. ХХ в.) 
141-144 
ADILBEKOVA Z.A. 
 
Property management in the town Kazaly (early the 20
th
 c.)  
 
ERPAY İ.                            
Sosyolojik Bir Algi Olarak Din   
Религия как социологическое пониятие 
Religion as the Sociological Cognition 
145-149 
ЕРПАЙ И. 
 
Социологиялық тҥсініктегі дін 
 
ПРИМКУЛОВА Г.Ж.                         
Традиционные  и  современные  черты  в  дополнительных  элементах  одежды 
казахов Южного Казахстана (на примере головного убора и обуви) 
Оңтҥстік  Қазақстан  қазақтарының  негізгі  киім  бӛліктеріндегі  дәстҥрлі 
белгілер мен жаңа ӛзгерістер (бас киім және аяқ киім ҥлгілері бойынша) 
150-153 
PRIMKULOVA G.ZH. 
 
Traditional  and  modern  lines  in  additional  elements  of  clothes  of  Kazakhs  of 
Southern Kazakhstan (on a headdresses and footwear example) 
 
SARITAŞ E.                                   

261 
 
 
Sosyolojik Bir Algi Olarak Din   
Религия как социологическое пониятие 
Religion as the Sociological Cognition 
154-166 
САРЫТАШ Е. 
 
Социологиялық тҥсініктегі дін 
 
ҚҦҚЫҚТАНУ 
ЕРАЛИ А.                                
Жер қатынасының негізі – заттық қҧқықтар 
Вещные права – основа земельных отношений 
167-170 
YERALI A. 
        Property rights - the basis of land relations 
БАЙМҦРАТОВА К.Ә.            
Қазақстан  Республикасының  Конституциясына  сәйкес  меншік  қҧқығының 
қалыптасуы 
Становление права собственности в соответствии с Конституцией Республики 
Казахстан 
171-174 
BAIMURATOVA K.A. 
 
 
Formation of the ownership of in accordance with the Constitution of the Republic 
of Kazakhstan 
 
ЕРНАЗАРОВ Г.Б. 
Преступность и еѐ виды как объект профилактического воздействия 
Қылмыс және оның тҥрлері алдын алу нысаны ретінде 
175-179 
ERNAZAROV G.B. 
Criminality and its kinds as object of preventive influence 
«БОЛОН ПРОЦЕСІ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАННЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕСІНДЕГІ 
РЕФОРМАЛАР» АТТЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СЕМИНАРҒА ҦСЫНЫЛҒАН 
МАТЕРИАЛДАР 
РАИМБЕРДИЕВ Т.П. 
МЕЙІРБЕКОВ Ә.Т. 
ЖУМАБАЕВ М. 
МЕЙІРБЕКОВА Р.О.  
Оқытудағы логикалық тәсілдердің сипаттары 
        180-183 
ЕРАЛИН  Қ. 
Тәуелсіз  Қазақстан  бейнелеу  ӛнеріндегі  кӛркемдік  дәстҥр  жалғастығы  мен 
жаңа бағыттар 
184-190 
ОРМАНОВА Ғ.К. 
Болашақ мамандардың танымдық іс-әрекетін  кредиттік оқыту жҥйесі 
жағдайында қалыптастыру шарттары 
 191-195 
АБДРАМАНОВ Е.С. 
Жалпы  еуропалық  білім  беру  кеңістігінде  –  ауылдағы  оқу-ағарту  ісінің 
мәселелері 
196-199 
МҦХАМЕДЖАНОВ Б.Қ. 
ДАНИЯРОВ Т.Ә. 
ҚАРЫНБАЕВ Т.С. 
Модульдік оқу – тҧтас ҧдайы дамып отыратын жҥйе 
     200-202 
KENDZHAYEVA B.B.   
 
The Internet as a Teaching and Learning Tool 
   203-205 
АЗРЕТБЕРГЕНОВА  Г.Ж. 
Экономикалық пәндерді оқытуда кредиттік технология жҥйесінің  
ерекшеліктері мен тиімділігі 
     206-210 
 
 
 
 
ҚОШАНОВА Г.Д.  

 
262 
 
 
 
 
 
БАЙТЕРЕКОВА Н.И.  
Болашақ филология саласы мамандарын ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды қолданып оқытудың әдістемесі 
211-215 
САРЫБАЕВА Ә.Х. 
МҦСАБЕКОВА А. 
            Электрондық оқулық – оқыту тиімділігін арттыру қҧралы  
   216-220 
SAIFUTDINOVA A.S. 
 
Contemporary State and Problems of Research Universities in Britain and 
America  
221-223 
ОМАР Б.М. 
 
Қазіргі кезеңдегі кредиттік технологияны оқытудың маңызы 
   224-228 
ОРМАНОВА Ғ.К.  
ФАЗИЛОВА А. 
 
 
Кредиттік оқыту жҥйесінің болашақ мамандарды даярлаудағы 
мҥмкіндіктері 
  229-233 
САРЫБАЕВА Ә.Х. 
УСЕМБАЕВА И.Б. 
МЫҢБАЕВА  Ф. 
«Молекулалық  физика»  курсынан    электрондық  оқулықты  пайдаланудың 
жолдары 
 234-239 
ҚОШАНОВА Г.  
КЕРІМБЕК  І. 
 
 
Экономикалық есептерді шешуде инновациялық технологияларды пайдалану      240-242 
ОСПАНОВА Б.О. 
Интербелсенді сабақ ӛткізу әдістемесі 
             243-246 
САРЫБАЕВА Ә.Х. 
МЕЙРБЕКОВА Г.П. 
БАЙМАХАНОВА А.С. 
 
Электрондық 
оқулықтарды 
кредиттік 
оқыту 
жҥйесінде 
қолдану 
ерекшеліктері 
 247-250 
ОМАРОВ  Б.С. 
 
Мҧғалімнің кәсіби шеберлігін  шыңдауда инновацияның рӛлі 
251-253 
Мазмҧны 
Содержание 
Contents 
254-259