Индукция таным əдісі ретінде, индуктивті əдісті қолданудың қолдану аймағы.
Индукция - белгілі бір жағдайдан жалпы қорытындыға ауысатын ақылға қонымды әдіс. Сондай-ақ, индуктивті пікірталас деп аталады.
Индуктивті дәлелде ритор (яғни, сөйлеуші немесе жазушы) бірнеше жағдайларды жинайды және барлық даналарға қолдануға арналған жалпылама түрде қалыптастырады. (Шегеріммен салыстырыңыз.)
Риторикада индукция баламасы мысалдардың жинақталуы болып табылады .
.Индукция (лат-бағыттау) – ой қорыту және зерттеу әдісінің бір түрі, онда жекелеген факттерден жалпылама қорытынды жасауға өтіледі.
Индукцияның жекелеген факттерінің негізінде эврикалық қорытынды жасауға алып баратын, біріктіруші функция атқаратын гипотеза дүниеге келеді. Осылайша эвристикада индукция эвристикалық операцияның бір типі (түрі) ретінде көрінеді, бірақ кейбір жағдайларда ол эвристикалық ізденудің негізгі стратегиясы болуы мүмкін.
Бұл мәселе жөнінде алғаш рет ағылшынның жаңа заманғы ғалымы және философы Ф.Бекон айтты. Ол реальды нақты барлықты түсіну үшін «Аристотельше» қорытынды жасау аздық қылатынын, яғни жекелеген ойларды жалпы түсініктен алғаннан гөрі керісінше жекелеген ойлардан жалпы түсінік қалыптастыру маңыздырақ деді. Бұлай ойлауға тәжірибелер мен эксперименттер негіз болды, яғни индуктивтік білім процедурасы. Ол классикалық ережелер мен операцияларға мыналарды қосты.
-Эмпирикалық бақылау
-Факттерді тиянақты жинау
-Мәселені эмпирикалық үйрену
-Экспериментальді әдістерді қолдану
-Факттерді корреляциялау
-Шешуші эксперименттерді енгізу.
Нақты барлықтың құбылыстарын зерттеп, оның жеке обьектілері мен өзгерістерін бақылып және үйреніп адамдар олар жөнінде жалпылама білім жинады. Ойда бұл үйрену процесі индуктивті жүрді. Адам жекелеген ой түйулерден жалпы заңдылықтары көрінген жалпы ой түйулерге келді. Ой қорытудың индуктивті формасы адамның алғашқы еңбек етуді үйренуінен туындады.
Индукцияның жалпы түсінігін оның бірнеше түрін қарастырумен нақтылаймыз.
2.Толық индукция: Бұл бір топтағы (кластағы) барлық обьектілерді жеке-жеке білгеннен кейін сол топ (класс) үшін жалпы жасалынатын ой қорыту.
Мысал:
Натрий селитрасы суда жақсы ериді.
Калий селитрасы суда жақсы ериді.
Аммиак селитрасы суда жақсы ериді.
Кальций селитрасы суда жақсы ериді.
Бұл барлық белгілі селитралар.
Қорытынды: барлық селитралар суда жақсы ериді. Шындық негізінде толық индукция нәтижесінде алынған білім ақиқат. Бірақ толық индукция бізге қаралмаған обьектілер жөнінде білім бере алмайды. Осыған қарамай толық индукция өзіндік маңызға ие.
