Зерттеудің логикалық әдісі-теориялық талдау арқылы күрделі объектінің (жүйенің) дамуын ғылыми түрде көбейтудің логикалық әдісі.
7. Формальды-логикалық зерттеу əдістерінің жалпы сипаттамасы.
Зерттеу жұмысының əдіснамалық негізін құбылыстар мен процестерді танудың жалпы ғылыми диалектикалық əдісі, сонымен қатар тарихи құқықтық, салыстырмалы құқықтық, лингвистикалық, формальды логикалық зерттеу əдістері құрайды.1) Формаландыру – зерттеліп отырған шынайы процестердің мағынасын ашатын абстрактылы-математикалық модельдер құру;
8. Ойлау-логикалық, ойлау-теориялық зерттеу əдістерінің жалпы сипаттамасы.
9. Сипаттама эмпирикалық-теориялық білімді алу əдісі ретінде.
Ғылыми білім әлемнің күрделі бейнесін бейнелейді, сондықтан табиғатта құрылымдық қарапайым болуы мүмкін емес. Ғылыми білім құрылымында екі деңгей немесе зерттеу кезеңдері бар: эмпирикалық және теориялық.
Эмпирикалық және теориялық білім түрлері тек қана құралдармен емес, тергеу әдістерінен де ерекшеленеді:
- эмпирикалық зерттеулер, негізгі әдістер - нақты эксперимент және нақты байқау, сондай-ақ зерттелетін құбылыстардың объективті сипаттамаларына максималды бағытталған эмпирикалық сипаттама әдістері;
- теориялық зерттеулердің терминдері, идеализация (идеалданған объектіні құру әдісі); идеалдандырылған объектілермен психикалық эксперимент (нақты эксперименттерді нақты объектілермен ауыстыру сияқты); теорияны құрастырудың арнайы әдістері (абстракттан бастап нақты, аксиоматикалық және гипотетикалық-дедуктивті әдістерге шығу); логикалық және тарихи зерттеу әдістері және т.б.
Эмпирикалық танымның құрылымы екі деңгейден тұрады:
- тікелей байқау және эксперименттер, олардың нәтижесі бақылау деректері болып табылады;
- байқау деректерінен эмпирикалық қарым-қатынастар мен фактілерге көшу арқылы жүзеге асырылатын танымдық процедуралар.
Теориялық білімде екі қосалқы деңгей де бөлінуі мүмкін:
- құбылыстардың өте шектеулі саласына қатысты теориялар ретінде әрекет ететін түсініктер;
- теорияның іргелі заңдарынан туындайтын салдар ретінде дамыған ғылыми теорияларды, соның ішінде жеке теориялық заңдарды құрайтын заңдар.
Көріп отырғанымыздай, ғылымның философиясы тек қана философиялық емес, сонымен қатар зерттеушінің арнайы ғылыми эрудициясын талап етеді (тиісті ғылым тақырыбының ерекшеліктерін түсіну, оның салт-дәстүрлері, оның қызмет түрлері және т.б.). Философиялық іргетастың дамуы ғылым үшін жаңа пәндік салаларды қамту үшін қажетті шарты болып табылады. Эпистемология - бұл тек теориялық емес, сонымен қатар философияның маңыздылығын және оның функцияларын барабар орындауын тағы да дәлелдейтін тәжірибелік зерттеулердің маңызды құрамдас бөлігі.
10. Тəжірибе жасау (эксперимент) танымдық операциялар жүйесі ретінде, оның түрлері.
11. Аксиоматикалық əдіс, сипаттамасы жəне қолдану шарттары.
2) Аксиомаландыру – дәлелдеуді керек етпейтін аксиомалар, яғни дәлелдеуді қажет етпейтін тұжырымдардың негізінде теория құру;
Достарыңызбен бөлісу: |
