«Ғылыми зерттеулер негіздері» пәнінің қосымша емтихан сұрақтары 1-деңгей «Ғылыми зерттеулер негіздері»
жүктеу/скачать 463,41 Kb.
|
ҒЗН ворд 9 (1).docx сонгы
- Бұл бет үшін навигация:
- Басылымның атауы Наименование издания Баспаның атауы Наименование издательства
- Ғылыми бағыты Научное направление Тізбеге енгізу мерзімі Включен в Перечень с
- Бұйрықтың нөмірімен мерзімі Дата и номер приказа
1 нысан / Форма 1
1
2
12. ҚазҰУ хабаршысы. Физика сериясы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Физика ғылымдары ақпан/февраль 2021 жыл 01.03.2021 ж. № 177
Қазіргі ғылыми зерттеулердегі инверсияның əсері. Ғылыми-зерттеу немесе ғылыми-зерттеу жұмысы үш негізгі құрамдас бөліктерді қамтиды. Олар мақсатты адам қызметі, өзекті ғылыми жұмыс, ғылыми жұмыс және ғылыми жұмыс құралдары тақырыбы болып табылады. Зерттеу құралдарына түрлі процедуралар, әдістер, тәсілдер, методикалар, жүйелер мен методологиялар кіреді. Бұл түсініктер төмендегі логикалық қатарды құрайды. Әдіс - зерттеу барысында белгілі бір қорытынды алуға бағытталған, бір немесе бірнеше метематикалық, немесе логикалық операциялардың теорияға немесе практикаға негізделген түрі. Процедура – белгілі бір операциялар жиынтығының орындалуын қамтамасыз ететін іс-әрекеттердің жиынтығы. Тәсіл – күрделі әдіс болып табылады, ол зерттеу барысындағы бірнеше нысаналы әдістердің жиынтығы. Методика – бір немесе бірнеше әдістер жиынтығына негізделген зерттеу жолдары, немесе олардың жиынтығына негізделген әдістер. Методология - зерттеу әдістері, жүйелері мен методтары жөніндегі білімнің жиынтығы. Жүйе – күрделі құбылыстар мен процестерді зерттеу үшін қажетті техникалық құралдар мен методикалардың жиынтығы. Ғылыми жұмыстардың жариялануы мемлекеттің ғылыми-зерттеу қызметінің негізгі барометрі болып саналады. 2020 жылы Қытай жаратылыстану ғылымдары бойынша жарияланған ғылыми жұмыстардың санынан АҚШ-тан асып түсті. ҚХР ендігі кезекте әлемнің сауда-экономикалық қана емес, ғылыми зерттеу державасына да айналмақ. Бірақ COVID-19 пандемиясы Қытай мен АҚШ-тың ғылыми-зерттеу қарқыны мен көрсеткіштеріне әсер еткені анық. Өйткені, ғылыми зерттеуді қаржыландырудың азаюы мен шекаралардың жабылуы зерттеушілердің жұмысына кедергі болды. Пандемия алып келген қиыншылықтар және еліміздің ғылым саласындағы соңғы жылдары қордаланған мәселелер оған жаңаша көзқараспен қарауға мәжбүрлеп отыр. Қазіргі уақытта (2020 жылғы дерек бойынша) ғылыми жұмыстардың басым бөлігі, яғни 19,9 пайызы Қытайдың ғалымдарына тиесілі, ал АҚШ 18,3 пайыз деген көрсеткішпен екінші орында келеді. Бұл статистикалық мәліметтер ғылыми журналдардағы рецензияланған мақалалардың санына байланысты анықталып отыр. Сарапшылар мұндай текетірес немесе ғылым жолындағы жарыс қос державаның сауда және қауіпсіздік саласындағы қырғи-қабақ қатынасынан туындап отыр дейді. Қытай жүргізіп отырған зерттеулердің көлемі оның әскери-технологиялық, қаржы-сауда ықпалының артуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Деректерге көңіл аударатын болсақ, 2016-2018 жылдары Қытайда орташа есеппен 305 927 мақала жарияланған, АҚШ-та шыққан материлдың саны 281 487-ге жетсе, Германияда 67 041 мақала жарыққа шығып, барлық материалдың 4,4 пайызын құраған екен. Сенімдідереккөздерплатформасынпайдаланужолдары. Инкар Уикипедиядағымақалаларжарияланғанбеделдідереккөздергенегізделуікерек. Бұл бетте «Өзіндікзерттеулердіңболмауы» және «Тексерілмелі» ережелеріндекөрсетілгендейқателіктергежолбермеумақсатындадереккөздердіңбеделділігінбағалаужөніндегі нұсқаулықтар берілген. СізУикипедияныпайдалымәліметпентолықтырааласыз, алайдаегерСіздіңмақалаңыздабеделдідереккөздіңсілтемесікөрсетілмесе, Сіздіңмақалаңызжойылуымүмкін. Сілтемелердііздеу және енгізумақалағамәліметтеренгізгенадамныңжауапкершілігінде. Сондықтандереккөздергесілтеменіүнемі және орындыенгізіпотырған жөн. Осы нұсқаулықта беделдідереккөздердітаңдау мен орналастырудыңорындыүлгісіберілген. Редакторлардыңбіріқажеттімәліметті және мақаланыңмәтінібойыншасілтеменііздеугекөңілбөлмегендіктен, Уикипедиядағымақалаларүлгігесайемесболыпотыр. Дегенменоқырмандеректердіңсенімсізекенінескерсеғанаоданқұндымәлімет ала алады. Айтакетержайт, қатысушытексерілмегеннемесеанықталмағанмәліметтердімақалағаенгізуінеболады, бірақ бұл мәлімет факт емесжайбіреудіңпікіріекенінескертуқажет. Мысалы, «бұл жайлықатетүсінікпенайтылғанпікірлер кең таралған…», «Аңыздабаяндалғандай, ...» немесе «Академик А.А. Ивановтыңпікірінше, ...». Бірақбұндайпікірлердіенгізуүшінолар кең танылғаннемесемақалатақырыбынбаяндауүшінмаңыздыболуытиіс. Уикипедиядакөпшіліккеқолжетімдімәліметтержарияланғандереккөздердепсаналады. Мысалы, телехабаржарияланғандереккөзболыпсаналмайды, себебіолмәліметкеқолжеткізутымқиын. Бірақ бұл телехабардыңИнтернеткеенгізілгенжазбасыннемесе фильм түріндешыққанмәліметінкезкелген адам көріп, фактілеріне көз жеткізеалатындықтан, олжарияланғандереккөзболыпсаналады. Бұл біріншікезектесенімдідереккөздергеқатыстыекенін тағы біратапөткен жөн. Біреудіңжекесайтынаенгізілгенрадиохабардыңстенограммасындереккөзретіндеалуғаболмайды. Факт — бұл өмірде бар және болған жайттар. Энциклопедиядатақырыпқақатыстысаладағығалымдар мен сарапшылардыңкелісілгентұжырымдамасы факт ретіндесаналады. Пікірдіңөзінеемес, фактілерге, соныңішіндепікірлержайындағыфактілергесүйеніңіз. Күмән тудырмайтын, жалпығамәлімтұжырымдамаларғасілтемесұраудыңқажетіжоқ (мысалы, мынадайтұжырымдама: Марс – Күн жүйесіндегі планета). Пікір – бұл біреудіңұстанатын, мазмұнытексерілуі де тексерілмеуі де мүмкін, көзқарасы. Дегенмен дара немесебір топ адамдардыңұстанатынкөзқарасы факт болыпсаналатындықтан, Уикипедиядажарияланаалады (жекенемесебір топ адамдардыңұстанатынкөзқарасыекендігінрастайтынсенімдідереккөздеркөрсетілуішарт). Мысалы, Құдайдың бар екені факт емес, дегенменкөптегенсенушілерҚұдайдың бар екенінболжайтыны – күмәнсіз факт. Негізгідереккөз – фактілергетікелейдәлел бола алатын адам немесе құжат. Ол айтылып жатқан оқиға немесетұжырымдамағажақындереккөз. Бұған көбінесе оқиғаға қатысқаннемесебақылағанқатысушыданалынғанмәтінжатады. Ол журналисттің оқиға жеріненжасағанрепортажы, ресмижариялаунемесеавтобиографиялықшығармаларболуымүмкін. Беделдіагенттікжасаған статистика негізгідереккөз бола алады. Уикипедиямақалаларынданегізгідереккөзінеемес, негізгімәліметтерқолданылғанқосымшадереккөзге сүйену керек. Негізгідереккөзінқолдануүшін, әсіресетарихсаласында, арнайыдайындықкерек. Егернегізгідереккөздерсенімдібасылымдардажарияланғанболса, онда оны мақаладақолдануғаболады. Мысалы, радиостанция сайтынашығарылғанрадиохабарстенограммасынемесесенімдіжинаққажиналғантарихи құжат (мысалы — В. И. Ленин және ВЧК. М.: Саясиәдебиеттербаспасы, 1975) Қосымшадереккөзбірнемесебірнешенегізгідереккөздердісипаттайды. Ғылымимақала және кітаптүріндегіқосымшадереккөздерғылымибаспалардан (әсіресеғылымижурналдардабасылған) мұқияттексеріліпшығады. Мазмұнысенімдімәліметтердентұратындықтан, оны беделдідереккөздерретіндеқолдануғамүмкіндікбереді. Үшіншідереккөздер өз кезегіндеқосымшадереккөздіқорытады, соныменқатаролар басқа да дереккөз тобы болыпжинақталуымүмкін. Уикипедия көп жағдайдаекінші және үшіншідереккөздергебасымдықберуітиіс. Мақала жазғануақыттадереккөздергесілтемежасауғатырысыңыз[1]. Ол үшінмақалаішіндедереккелтірілгенсөйлемненкейінДереккөзге сілтемебелгісінқоюқажет. Мақаланың соңында == Дереккөздер == дегентараужасап, оған {{Дереккөздер}} үлгісінқоюкерек, соданкеін бұл тараудакөрсеткендереккөздертізіміпайдаболады. жүктеу/скачать 463,41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|