Филология факультеті Теориялық және қолданбалы тіл білімі кафедрасы


СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР



Pdf көрінісі
бет153/159
Дата07.01.2022
өлшемі1 Mb.
#19718
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   159
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН МАТЕРИАЛДАР 

№ 1 – 2 Түркі тілдері грамматикасының синхронды сипатта зерттелуі 

 

Тапсырма:  

1. 

Түркі  тілдеріне  қатысты  шыққан  тұңғыш  грамматика  оқулығымен  танысып,  мазмұнына  конспект 

жасаңыз.  

2. 

Қазақ,  татар,  башқұрт  тілдері  грамматикасына  қатысты  зерттеулермен  танысып,  салыстырмалы 

кестені толтырыңыз. Ол кестеде синтаксистік бірліктердің әртілдегі атаулары берілсін.  

Үлгі: 


Синтаксистік термин  

Қазақ тілінде 

Башқұрт тілінде 

Татар тілінде 

сөйлем 


сөйлем 

Һөйләм 


жөмлә 

салалас 


... 

.... 


.... 

3. 

Ғаламтор  материалдарының  негізінде  қазақ,  башқұрт,  татар  тілдері  синтаксисіне  қатысты  жарық 

көрген 2000 жылдан бері қарайғы еңбектердің тізімін жасаңыз, мына кестені толтырыңыз: 



90 

 

Жарияланған 



еңбектің атауы 

Жарияланған 

еңбектің авторы 

Шыққан 


жылы, 

баспасы, 

журналда 

болса,  атауы,  номері, 

бет аралығы 

Қай тілде жа-зылған? 

Қысқаша маз-мұны 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

СӨЖ  орындауға  әдістемелік  нұсқау:  тапсырманы  орындау  үшін  әдебиеттер  тізімінде  ұсынылған  зерттеулерді  оқып, 



қажетті  ақпараттарды  сұрыптап  алыңыз.  Сонан  соң  өзіңізге  қажетті  мәліметке  сүйеніп  тапсырманы  орындаңыз. 

Өзіңіздің біліміңізді осы тақырыпқа қатысты дайындалған бақылау сұрақтарына жауап беру арқылы тексеріңіз. 

Өзін-өзі бақылау сұрақтары  

1. 


Түркі  тілдеріне  қатысты  шыққан  тұңғыш  грамматика  оқулығының  авторы  кім,  қалай  аталады,  қай  тілде 

шыққан? 


2. 

Түркі тілдері грамматикасының синхронды сипатта зерттелуі  қандай  авторлардың  зерттеулерінде  көрініс 

тапқан, қай жылдар аралығында, оларды атаңыз.  

3. 


Ғаламтор  материалдарының  негізінде  қазақ,  башқұрт,  татар  тілдері  синтаксисіне  қатысты  жарық  көрген 

еңбектерге ортақ сипат қандай? 

СӨЖ нәтижесін ресімдеу: жазбаша   

Әдебиеттер 

1. Turcologica 1986. К восьмидесятилетию академика А.Н. Кононова. – Л.: Наука, 1986. 302 с.  

2.  Гаджиева  Н.З.,  Серебренников  Б.А.  Сравнительно-историческая  грамматика  тюркских  языков.  Синтаксис.  Отв. 

редактор член-корреспондент АН СССР Э.Р. Тенишев. – М.: Наука, 1986. – 284 с.  

  3. Зарубежная тюркология. Вып. 1. Древние тюркские языки и литературы. – М.: Наука, 1986. – 383 с.  

 4. Проблемы этимологии тюркских языков. – Алма-Ата: Гылым, 1990. – 400 с.  

5.  Серебренников  Б.А.,  Гаджиева  Н.З.  Сравнительно-историческая  грамматика  тюркских  языков.  –  Баку:  Изд-во 

«Маариф», 1979. – 303 с.  

6. Сравнительно-историческое изучение языков разных семей. Реконструкция на отдельных уровнях языковой структуры / 

Д.Г. Тумашева, Дж.И. Эдельман, Д.Г. Герценберг и др.; Ин-т языкознания АН СССР; отв. Редактор Н.З. Гаджиева. – М.: 

Наука, 


1989. 

– 

207 



с.  

          7. Языки мира. Тюркские языки. – Бишкек: Издательский дом «Кыргызстан», 1997. – 543 с. 



№ 3-4 

Түркі тілі синтаксисінің зерттелуі, зерттеушілер мен олардың еңбектері 

Тапсырма:  

5. 


Қазақ,  башқұрт,  татар,  қырғыз  тілдері  синтаксисін  зерттеушілердің  өмірбаянынан  деректер  жинап  жазыңыз, 

суретін тауып, слайд дайындаңыз.    

6. 

Өз қалауыңыз бойынша түркі тілдерінің синтаксисіне қатысты бір зерттеудің мазмұнын баяндаңыз.  



Бақылау сұрақтары:  

1. 


Түркі тілі синтаксисін салыстырмалы аспектіде кімдер зерттеген?  

2. 


Қазақ тіл білімінде синтаксиске қатысты зерттеулерді кімдер жазған? 

3. 


Башқұрт тілі синтаксисін зерттеушілерден кімдерді білесіз, еңбегінің мазмұнын қысқаша баяндаңыз.  

Әдебиеттер 

Википедия материалдары 

Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. Алматы, 2006. 

Жұбанов Қ.Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 2006 

Садирова К.Қ. Түркі тілдері синтаксисінің зерттелуі. – Монография, Алматы: «Үш қиян» баспасы, 2013.   





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   149   150   151   152   153   154   155   156   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет